Ακτινoμυκητίαση

Η ακτινομυκητίαση είναι μια μακροχρόνια λοίμωξη που προκαλεί έλκη ή αποστήματα

Η ακτινομυκητίαση είναι μια μακροχρόνια λοίμωξη που προκαλεί έλκη ή αποστήματα  σε μαλακούς ιστούς του σώματος. Η ακτινομυκητίαση αναπτύσσεται, συνήθως, στο στόμα, τη μύτη, το λαιμό, τους πνεύμονες, το στομάχι, ή το έντερο. Σπάνια, εμφανίζεται αλλού στο σώμα, αλλά, συνήθως, μόνο εάν υπάρχει μια οπή στο δέρμα. Ενώ δεν είναι μεταδοτική, μπορεί να εξαπλωθεί από την αρχική μολυσμένη περιοχή σε άλλα μέρη του σώματος. Η ακτινομυκητίαση εμφανίζεται, κυρίως, σε τροπικές περιοχές του κόσμου.

---

Συμπτώματα
Η ακτινομυκητίαση μπορεί να προκαλέσει μυϊκούς σπασμούς στο σαγόνι ή ένα «κλειδωμένο σαγόνι», όπου το στόμα δεν μπορεί να ανοίξει με κανονικό τρόπο.
Άλλα συμπτώματα της ακτινομυκητίασης είναι τα εξής:

• πυρετός
• απώλεια βάρους
• εξογκώματα στο λαιμό ή στο πρόσωπο
• αποστραγγισμένες πληγές στο δέρμα
• βήχα
• πόνος στο στήθος

Κλινικές μορφές
1. Τραχηλοπροσωπική. Διόγκωση στη γωνία κάτω γνάθου μετά από εξαγωγή δοντιού ή τραύμα. Η μάζα αρχικά διογκώνεται και μετά σχηματίζει συρρίγγια. Μπορεί να προσβάλλει και το οστό της κάτω γνάθου και να προκαλέσει περιοστίτιδα ή οστεομυελίτιδα.
2. Πνευμονική. Από το στόμα ο ακτινομύκητας εισροφάται στον πνεύμονα και δημιουργείται υποξεία πνευμoνίτιδα με επέκταση στον υπεζωκότα. Ο ασθενής έχει μέτριο πυρετό, βήχα και απόχρεμψη και αιμόπτυση. Σε προσβολή του υπεζωκότα δημιουργείται εμπύημα και εξέρχεται πύο με κοκκία θείου. Σχηματίζονται σπήλαια και η νόσος μοιάζει με τη φυματίωση. Στα οστά σχηματίζεται περιοστίτιδα.
3. Κοιλιακή. Ο ακτινομύκητας κατεβαίνει από το πεπτικό και δημιουργεί νόσο στο τυφλό και εκδηλώνεται με μάζα στο δεξιό λαγονιο βόθρο ή οξεία σκωληκοειδίτιδα. Επίσης, σχηματίζονται συρίγγια με έξοδο πύου με κοκκία θείου. Επίσης, σχηματίζονται ορθοπρωκτικά συρίγγια.
4. Δερματική. Κοκκιωματώδης ιστός σχηματίζεται στο δέρμα και τον υποδόριο ιστό σαν υποξεία φλεγμονή και παράγονται συρίγγια.
Ασυνήθιστες μορφές. Προσβολή οστού, ήπατος ή εγκεφάλου και σηψαιμίας.
Η διαδρομή νόσου είναι χρόνια. Χειρότερη πρόγνωση έχει η πνευμονική μορφή.

---

Αίτια
Η ακτινομυκητίαση προκαλείται από έναν ακτινομύκητα που ονομάζεται Actinomyces israelii. Αυτό το βακτήριο είναι αναερόβιο θετικό κατά Gram. Φυσικά ζει στην μύτη και το λαιμό και δεν προκαλεί τη λοίμωξη από μόνο του. Πρέπει να ενωθεί με άλλα βακτήρια (που εισέρχονται στο σώμα μέσω ενός σχισίματος στο δέρμα). Σχηματίζουν με την προσκόλληση μεταξύ τους κίτρινα μικροσκοπικά σωμάτια, τα κοκκία θείου.
Υπάρχουν άλλα τρία βακτήρια που απαιτούνται για την ανάπτυξη της ακτινομυκητίασης. Αυτά είναι:

• Actinomyces naeslundii
• Actinomyces viscosus
• Actinomyces odontolyticus

Ο μικροργανισμός εισδύει στους ιστούς και προκαλεί υποξεία κοκκιωματώδη φλεγμονή με νέκρωση και ίνωση και η νόσος εκτείνεται προς το δέρμα με σχηματισμό συριγγίων.

---

Θεραπεία
Η θεραπεία της ακτινομυκητίασης με μεγάλες δόσεις πενικιλλίνης είναι επιτυχής αν και στις βαριές λοιμώξεις ενδέχεται να απαιτηθεί παράταση της φαρμακευτικής αγωγής για αρκετούς μήνες. Η τετρακυκλίνη επίσης, είναι αποτελεσματική.
Σε απόστημα γίνεται χειρουργική παροχέτευση.

---

Βιβλιογραφία
Ειδική Νοσολογία, Κ.Δ. Γαρδίκας, Εκδ. Παρισιάνος