Αρχική

Σάββατο 3 Αυγούστου 2013

Στρωματικοί όγκοι γαστρεντερικού συστήματος


Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδ. Παθολόγος-Ογκολόγος, PhD, MD
Οι στρωματικοί όγκοι γαστρεντερικού συστήματος, ICD-10 C26.9, GIST (Gastrointestinal Stromal Tumors), είναι σπάνιοι όγκοι μεσεγχυματογενείς και ανήκουν στα σαρκώματα και πιθανότατα αποτελούν νέα οντότητα. 
Προέρχονται από τα ενδιάμεσα κύτταρα Cajal που θεωρούνται  οι βηματοδότες του γαστρεντερικού συστήματος και είναι κύτταρα δενδριτικού τύπου, γύρω από το μυεντερικό πλέγμα του μυικού χιτώνα του γαστρεντερικού συστήματος και λειτουργούν ως διαμεσολαβητές μεταξύ του αυτόνομου νευρικού συστήματος και των λείων μυικών ινών του μυικού του χιτώνα, με αποστολή την ομαλοποίηση της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα και της δραστηριότητας των αυτόνομων νεύρων. 
Διαφοροδιάγνωση πρέπει να γίνει με τα λειομυοσαρκώματα. 
Τα 2/3 είναι γαστρικοί (οισοφαγογαστρικοί) και το 1/3 του λεπτού εντέρου (12/λου).
Η επίπτωση των GIST εκτιμάται σε 15/10 εκατ κατοίκους. 
Η μέση ηλικία εμφάνισης των GIST είναι  τα 60 έτη.  Είναι συνήθως σποραδικοί. 
Οι οικογενείς GIST, είναι συχνά πολλαπλοί, καλοήθεις και κακοήθεις κι έχουν περιγραφεί σε ασθενείς με μελανωτικές κηλίδες δέρματος και δερματική μαστοκυττάρωση. 
GIST έχουν περιγραφεί σε ασθενείς (συνήθως γυναίκες) με την τριάδα Carney, που περιλαμβάνει λειομυοσάρκωμα στομάχου, χόνδρωμα πνεύμονα και παραγαγγλίωμα, καθώς και σε ασθενείς με νευροϊνωμάτωση τύπου 1, οι οποίοι έχουν 7% πιθανότητα να αναπτύξουν GIST. 
Οι GIST αναπτύσσονται, σποραδικά, πολύ σπάνια και σε παιδιά, συχνότερα στο στόμαχο, χωρίς να σχετίζονται με μεταλλάξεις στα γονίδια KIT και PDGFRA.
Οι όγκοι είναι συχνά ασυμπτωματικοί, αποτελώντας τυχαίο ακτινολογικό ή διεγχειρητικό εύρημα. Μπορούν, όμως να εκδηλωθούν και με κοιλιακό πόνο, αναιμία ή μέλαινες κενώσεις, όταν εξελκώνουν τον υπερκείμενο βλεννογόνο, ανορεξία, κόπωση, απώλεια βάρους, ναυτία, καθώς και απόφραξη, διάτρηση ή οξεία ενδοκοιλιακή αιμορραγία. Είναι λευκόφαια ή υποκίτρινα νεοπλάσματα που εντοπίζονται υποβλεννογόνια, ενδοτοιχωματικά ή υπορογόνια και η μέγιστη διάμετρός τους είναι 2-30εκ. Είναι όγκοι με συμπαγή επιφάνεια διατομής, που μπορεί να εμφανίζουν εστίες αιμορραγίας, νέκρωσης, μυξοειδούς ή κυστικής εκφύλισης με εξέλκωση του υπερκείμενου βλεννογόνου και διάτρηση.
Όταν είναι μικρότεροι των 2 cm σε μέγεθος, μπορεί να είναι δύσκολη η ενδοσκοπική βιοψία και να χρειάζεται να γίνει λαπαροσκόπηση. 
Πάντως οι μικροί όγκοι, συνήθως, αποδεικνύονται μη κακοήθεις. Σε όσους όγκους αυξάνεται το μέγεθος πρέπει  να γίνει ενδοσκοπικός υπέρηχος και χειρουργείο.
Όταν οι όγκοι είναι μεγαλύτεροι των 2 cm σε μέγεθος γίνεται βιοψία με χειρουργείο, γιατί ο κίνδυνος για κακοήθεια είναι μεγαλύτερος.
Σε ορθικούς όγκους καλύτερα να γίνεται η βιοψία και η χειρουργική εξαίρεση με υπέρηχο ανεξάρτητα από το μέγεθος του όγκου, γιατί ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος και οι επιπλοκές χειρουργείου περισσότερες.
Όταν υπάρχει κοιλιακό οζίδιο πρέπει να γίνεται λαπαροσκόπηση.
Σε μεγαλύτερες μάζες πρέπει να γίνεται βιοψία για να αποφευχθεί το χειρουργείο όταν δεν χρειάζεται όπως σε λεμφώματα, σε μεσεντέριο ινωμάτωση και σε όγκους germ cells. Ο κίνδυνος περιτοναϊκής εμφύτευσης είναι μηδαμινός, όταν, βέβαια, η βιοψία γίνεται με τη σωστή τεχνική. 
Σε κυστικές βλάβες, όμως, που υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για διασπορά η βιοψία πρέπει να γίνει σε εξειδικευμένα κέντρα όπου μπορεί να γίνει και λαπαροσκοπικά.
Σε μεταστατική νόσο, όπου η βιοψία είναι θετική δεν χρειάζεται να γίνει λαπαροσκόπηση. Για τη βιοψία πρέπει να χρησιμοποιείται φορμαλίνη για να μπορεί να γίνει μοριακή ανάλυση. Καλό είναι να φυλαχθούν και πλακάκια κατεψυγμένου ιστού, γιατί αργότερα μπορεί να είναι διαθέσιμες και άλλες τεχνικές.
Ανοσοϊστοχημεία
Στο GIST υπάρχει μετάλλαξη στο KIT  ή το PDGFRA οπότε το CD 117 είναι θετικό (c-kit +) όπως και η πρωτεΐνη CD34. Μόνο ένα 5% είναι αρνητικό. Οι μιτώσεις είναι προγνωστικός δείκτης ανά 50 HPF. Η μοριακή ανάλυση της πρωτεΐνης KIT και του PDGFRA επιβεβαιώνει το GIST. Οι μεταλλάξεις έχουν προγνωστική αξία σε όλα τα GIST.
Σταδιοποίηση και προσδιορισμός κινδύνου
Τα  GIST δεν χωρίζονται σε καλοήθη ή κακοήθη, αλλά σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου.
Υψηλού κινδύνου: Έχουν πολύ χειρότερη πρόγνωση. Είναι μεγαλύτεροι των 10 εκατοστών κι  έχουν πάνω από 10 μιτώσεις  ή 5-10 μιτώσεις σε όγκο πάνω από 5 εκατοστά.
Ενδιάμεσου κινδύνου: Ο όγκος είναι μικρότερος από 5 εκατοστά με 6-10 μιτώσεις ή ο όγκος είναι  5-10 εκατοστά με λιγότερες από 5 μιτώσεις.
Πολύ υψηλού κινδύνου: Η νόσος είναι μεταστατική.
Χαμηλού κινδύνου: Έχει πολύ καλή πρόγνωση
Ενδιάμεσου κινδύνου
Παίζει ρόλο ο τύπος του όγκου, γιατί το γαστρικό GIST έχει καλύτερη πρόγνωση από του λεπτού εντέρου και του ορθού, οι μιτώσεις, το μέγεθος του όγκου, τα χειρουργικά όρια και η τυχόν ρήξη του όγκου αυτόματη ή χειρουργική που είναι υψηλά δυσμενής προγνωστικός παράγοντας και κάνει περιτοναϊκή εξάπλωση. Σ΄ αυτή την περίπτωση δεν είναι βέβαιο ότι πρέπει να θεωρούνται μεταστατικοί οι όγκοι. Γι΄ αυτό σε περίπτωση ρήξης θα πρέπει να γίνεται πλύσιμο της κοιλιάς και ανίχνευση για περιτοναϊκά οζίδια.
Οι περισσότερες υποτροπές γίνονται στο περιτόναιο και στο ήπαρ.
Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνονται είναι η CT με σκιαγραφικό, η MRI θεωρείται καλύτερη για τα ορθικά GISTS και η PET CT με την οποία εκτιμάται η ανταπόκριση στο Imatinib (πρώιμη διάγνωση).


Θεραπεία:
Περιορισμένη νόσος
Σε τοπικό GIST γίνεται λαπαροσκόπηση χωρίς εξαίρεση των κλινικά αρνητικών  λεμφαδένων. Η λαπαροσκόπηση δεν πρέπει να γίνεται σε μεγάλους όγκους. 
Η ολική χειρουργική αφαίρεση R0 είναι ο στόχος. Αν είναι όχι ολοκληρωτικ ή R1 πρέπει να ξαναγίνει χειρουργείο για να γίνει  R0. Σε χαμηλού κινδύνου μπορεί να αποφευχθεί το δεύτερο χειρουργείο αν και είναι καλύτερη η ολική χειρουργική εξαίρεση. Αν δεν μπορεί να ξαναγίνει χειρουργείο γιατί οι επιπλοκές θα είναι μεγαλύτερες (όπως  αιμορραγία, ρήξη όγκου) τότε χορηγείται Imatinib (Glivec). 6-12 μήνες μετά το χειρουργείο γίνεται έλεγχος με PET CT SCAN κι ανάλυση της μετάλλαξης που θα βοηθήσει στην τυχόν άσκοπη θεραπεία με το Imatinib.
Ο κίνδυνος υποτροπής  μπορεί να είναι μεγαλύτερος ανάλογα με τις μιτώσεις, το μέγεθος του όγκου και την τοποθεσία του όγκου. Το Imatinib έχει έγκριση και για την συμπληρωματική θεραπεία μετά το χειρουργείο, για πρόληψη της τοπικής υποτροπής της νόσου.
Εκτεταμένη νόσος
Σε τοπικά προχωρημένους ανεγχείρητους και μεταστατικούς όγκους χορηγείται Imatinib. ενώ και η neoadjuvant προεγχειρητική θεραπεία συνιστάται όταν θεωρείται ότι η μείωση των διαστάσεων του αρχικού όγκου θα μας βοηθήσει στη διάσωση οργάνων και στη διενέργεια λιγότερο ακρωτηριαστικών επεμβάσεων.
Το ίδιο συμβαίνει και στους χειρουργημένους ασθενείς που οι μεταστάσεις ανακαλύφθηκαν μετά. Το Imatinib 400mg/ημέρα σε 9Kit μεταλλάξεις  θεωρείται ότι έχει καλύτερο ελεύθερο διάστημα χωρίς υποτροπή της νόσου όταν χορηγείται σε υψηλότερη δόση 800mg/ημέρα. Η δόση ρυθμίζεται αναλόγως των ανεπιθύμητων παρενεργειών του φαρμάκου και απαιτείται στενή παρακολούθηση μέχρι την πρόοδο.
Η ολική εξαίρεση της μεταστατικής νόσου έχει δείξει καλή πρόγνωση με το δεδομένο ανταπόκρισης στο Imatinib. Πάντως προς το παρόν γίνεται ερευνητικά.
Η στάνταρτ προσέγγιση σε πρόοδο του όγκου είναι η αύξηση της δόσεως του Imatinib σε 800mg/ημέρα σε 9Kit μεταλλάξεις  αν ο ασθενής ξεκίνησε με 400mg/ημέρα (λόγω φαρμακινητικών αλλαγών ή λόγω δευτερευόντων μεταλλάξεων). Προσοχή στη χορήγηση άλλων φαρμάκων.
Σε πρόοδο της νόσου ή σε ανοχή στο Imatinib χορηγείται 2ης γραμμής φαρμακευτική θεραπεία με Sunitinib 50mg/ημέρα 4 εβδομάδες  με 2 εβδομάδες διακοπή ή χορήγηση σε χαμηλότερη δόση συνεχώς. Μετά από το Sunitinib ο ασθενής μπορεί να πάρει Dasatinib (Sprycel) που μπλοκάρει  το brc.abl,PDGFR, c-kit  ή και Nilotinib (Tacigna). Η δραστική ουσία του Tasigna, η νιλοτινίβη, ανήκει σε ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται «αναστολείς πρωτεϊνικής κινάσης». Αυτές οι ενώσεις αναστέλλουν τύπους ενζύμων γνωστούς, ως πρωτεϊνικές κινάσες. Η νιλοτινίβη δρα αναστέλλοντας τη δράση μιας πρωτεϊνικής κινάσης, καλούμενης «κινάση Bcr-Abl» και χορηγείται και σε κάποιες περιπτώσεις, όταν άλλες θεραπείες, περιλαμβανομένης της ιματινίβης, δεν είναι ανεκτές από τους ασθενείς ή σε περιπτώσεις όπου η ασθένειά τους δεν ανταποκρίνεται σε αυτές και μετά μπαίνει σε κλινική δοκιμή. 
Η χειρουργική εξαίρεση σε πρόοδο, ιδίως σε περιορισμένη νόσο, αυξάνει το διάστημα ελεύθερο από τη  νόσο, όπως και το Sunitinib. 
Ίσως να μπορεί να γίνει και RF (Radiofrequency Ablation).
Υπάρχει ανέκδοτη εμπειρία 2ης ανταπόκρισης στο Imatinib που μπορεί να μειώσει αρχικά τον όγκο. Προσοχή στις ανεπιθύμητες ενέργειες του Imatinib.
Εκτίμηση της ανταπόκρισης
Γίνεται με μείωση του όγκου, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να φανεί μόνο ελάττωση της πυκνότητας του όγκου, αλλά κι αυτό πρέπει να θεωρείται ως ανταπόκριση.  Ακόμη και μικρή αύξηση μπορεί να σημαίνει ανταπόκριση αν παράλληλα ελαττώνεται η πυκνότητα του όγκου. Ακόμη κι επιπρόσθετες βλάβες μπορεί να φανούν λόγω της ελάττωσης της πυκνότητας. Η εκτίμηση του μεγέθους του όγκου και της πυκνότητας γίνεται με την CT και την MRI κι έτσι εκτιμάται η ανταπόκριση. 
Σε αμφιβολία ή σε απόφαση για χειρουργείο πρέπει να γίνει PET SCAN. Η απουσία προόδου μετά από μήνες θεωρείται ανταπόκριση και αντίθετα η αύξηση της πυκνότητας χωρίς αύξηση του μεγέθους θεωρείται πρόοδος (Όζος μέσα στον όζο σε αύξηση της πυκνότητας).
Παρακολούθηση
Υποτροπές συμβαίνουν στο περιτόναιο και στο ήπαρ. Εξαρτώνται από τις μιτώσεις, από το μέγεθος του  όγκου και από το σημείο εμφάνισης του όγκου. Ο κίνδυνος υποτροπής είναι αυξημένος τα 2-3 πρώτα έτη. Ο κίνδυνος υποτροπής ελαττώνεται αργότερα. 
Σε μέσου και υψηλού κινδύνου  GIST, η CT γίνεται σε 3-4 μήνες. Σε πολύ χαμηλού κινδύνου μπορεί και να μην γίνει CT παρότι ο κίνδυνος δεν είναι μηδενικός.
Βιβλιογραφία
Manual of Clinical Oncology, Dennis A. Casciato, Lippincott Williams & Wilkins
Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Λ. Γαλατσίου 135 & Μπουμπουλίνας, Γαλάτσι
Τ.Κ.: 111 46
Τηλ: 210 2131940, Κιν: 6974639366
e-mail: sevvimalliou@gmail.com
Ιατρός ΕΟΠΥΥ

Το παράδοξο των καιρών μας


Το παράδοξο των καιρών μας είναι, ότι:
  • Ενώ έχουμε οικοδομήσει ουρανοξύστες, η διάθεση μας είναι χαμηλή, όσο ένα μονώροφο σπίτι. 
  • Ενώ έχουμε κατασκευάσει δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, είμαστε στενόμυαλοι και οι  αντιλήψεις μας πιο στενές κι από ένα σοκάκι. 
  • Ενώ καταναλώνουμε περισσότερα, διαθέτουμε λιγότερα. 
  • Ενώ αγοράζουμε περισσότερα, τ' απολαμβάνουμε λιγότερο.
  • Ενώ έχουμε μεγαλύτερα σπίτια, οι οικογένειές μας είναι μικρότερες.
  • Ενώ έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερες ευκολίες, ο ελεύθερος χρόνος μας είναι ανύπαρκτος.
  • Ενώ υπάρχουν περισσότερα διπλώματα, και περισσότερες γνώσεις, η κοινή λογική είναι δυσεύρετη, όπως λιγότερη είναι και η κρίση. 
  • Ενώ υπάρχουν περισσότεροι ειδικοί, τα προβλήματα είναι περισσότερα.
  • Ενώ υπάρχουν περισσότεροι γιατροί, η υγεία τού σύγχρονου ανθρώπου πνευματική και σωματική είναι αρρωστημένη και εξαρτάται από κάθε είδους φάρμακα και ψυχοφάρμακα.
  • Πίνουμε πολύ, καπνίζουμε πολύ, ξοδεύουμε σπάταλα, αλλά τσιγκουνευόμαστε το γέλιο. 
  • Οδηγούμε γρήγορα, αλλά σκεφτόμαστε αργά, Η κάθε είδους πείνα μας εξοργίζει και μας κάνει να οδηγάμε απερίσκεπτα με τα ηχεία στο... διαπασών.
  • Ξενυχτάμε, τάχα, για να χαλαρώσουμε, αλλά το πρωί ξυπνάμε πιο κουρασμένοι και κακόκεφοι.
  • Δεν έχουμε χρόνο για διάβασμα, αλλά αρκετό για την τηλεόραση και πολύ λίγο για να προσευχηθούμε.
  • Έχουμε πολλαπλασιάσει την περιουσία μας εις βάρος των αξιών.
  •  Πολυλογούμε, ακατάπαυστα, αγαπάμε σπάνια και μισούμε.... συχνότατα.
  • Έχουμε μάθει πως να επιβιώνουμε, αλλά όχι να ζούμε.
  • Προσθέσαμε χρόνια στη ζωή, αλλά όχι ζωή στα χρόνια.
  • Πηγαινοήρθαμε στο φεγγάρι, αλλά υπάρχει πρόβλημα προκειμένου να διασχίσουμε τον δρόμο για να συναντήσουμε τον νέο μας γείτονα. 
  • Κατακτήσαμε το διάστημα, αλλά δεν έχουμε καταφέρει να κατακτήσουμε τον εαυτό μας. 
  • Κάνουμε μεγαλύτερα πράγματα, αλλά όχι καλύτερα.
  • Προσπαθούμε να καθαρίσουμε την ατμόσφαιρα, έχοντας δηλητηριασμένη την ψυχή μας.
  • Διασπάσαμε το άτομο, αλλά όχι τις προκαταλήψεις μας.
  • Γράφουμε περισσότερο, αλλά μαθαίνουμε λιγότερα. 
  • Σχεδιάζουμε περισσότερα, αλλά επιτυγχάνουμε λιγότερα. 
  • Μάθαμε να βιαζόμαστε, αλλά όχι να υπομένουμε και να... επιμένουμε.
  • Κατασκευάσαμε περισσότερα computers για να αποθηκεύουμε πληροφορίες, να παράγουμε περισσότερα αντίγραφα, αλλά επικοινωνούμε όλο και πιο λιγότερο.  
  • Βρισκόμαστε στην εποχή των γρήγορων τροφών, αλλά και της αργής χώνευσής τους.        
  • Είμαστε μεγαλόσωμοι, αλλά μικρόσωμοι στην προσωπικότητα. Έχουμε μεγάλα έσοδα και επιφανειακές σχέσεις. 
  • Ζούμε στην εποχή των δύο μισθών, αλλά περισσοτέρων διαζυγίων, πολυτελή σπίτια, αλλά διαλυμένα σπίτια. 
  • Ταξιδεύουμε περισσότερο, αλλά τα ταξίδια είναι πολύ σύντομα.  
  • Χρησιμοποιούμε σερβιέτες της μιας χρήσης, αλλά έχουμε πετάξει στα σκουπίδια την ηθική, ενώ οι γνωριμίες μας διαρκούν μια βραδιά. 
  • Οι περισσότεροι πάσχουν από παχυσαρκία και προσπαθούν με χάπια να βρουν τη χαρά, την ησυχία, μα και τον θάνατο.  
  • Είναι η εποχή της επίδειξης, μα όχι της σύνεσης.
  • Στις μέρες μας η τεχνολογία μπορεί να σου φέρει αυτό το γράμμα στην οθόνη τού Υπολογιστή σου όπου και μπορείς να επιλέξεις αν θα το κρατήσεις ή θα το πετάξεις στα σκουπίδια διαγράφοντάς το μ' ένα "κλικ".  
Μην ξεχνάς
  • Μην ξεχνάς, να διαθέτεις περισσότερο χρόνο για τους αγαπημένους σου επειδή δεν πρόκειται να είναι για πάντα κοντά σου.
  • Μην ξεχνάς, να λες μια καλή κουβέντα στο μικρό που σε θαυμάζει, διότι σύντομα αυτό το μικρό παιδί θα μεγαλώσει και θα είναι ο... διπλανός σου. 
  • Μην ξεχνάς ν' ανοίγεις τη ζεστή σου αγκαλιά σε όποιον βρίσκεται δίπλα σου επειδή αυτή είναι ο μόνος θησαυρός που μπορείς να δώσεις από τα βάθη της καρδιά σου χωρίς να σου κοστίσει μια... δεκάρα.
Να θυμάσαι
  • Να θυμάσαι να λες, πάντα στον σύντροφό σου «Σ' αγαπώ» και σ' όποιον αγαπάς, με ζέστη και αίσθηση. ΄Ενα φιλί κι' ένα αγκάλιασμα "μαντάρει" κάθε σχίσιμο που βγαίνει από μέσα από την πληγωμένη σου ψυχή.
  • Να θυμάσαι να κρατάς το χέρι τού αγαπημένου σου και να απολαμβάνεις τη στιγμή επειδή κάποια μέρα το πρόσωπο αυτό δεν θα βρίσκεται δίπλα σου.  
Διέθετε χρόνο για την αγάπη και τον καλό λόγο, όπως επίσης και για κάθε καλή σκέψη που σου έρχεται στο μυαλό.
ΚΑΙ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ ΠΟΤΕ, Ο,ΤΙ!
Η ζωή δεν μετριέται με τον αριθμό των αναπνοών που παίρνουμε, αλλά από τις στιγμές που αυτές.... "κόβονται".
George Carlin (κωμικός)






H ζωή είναι όμορφη αν την κάνεις εσύ όμορφη


Η ζωή έχει:
Χαρά Δέξου τη!
Γέλιο… Ξεκαρδίσου!
Αρμονία… Συντονίσου!
Ηρεμία… Απόλαυσέ τη!
Μουσική… Άκουσέ τη!
Ελευθερία… Αναζήτησέ τη!
Δύναμη… Νιώσε τη!
Αφθονία… Ζήτησέ τη!
Πόνο… Άντεξέ τον!
Θλίψη… Ξεπέρασέ τη!
Σημάδια… Ακολούθησέ τα!
Φιλία… Δώσε τη!
Ομορφιά… Ύμνησέ τη!
Ευτυχία… Νιώσε τη!
Παρελθόν… Ξέχασέ το!
Θαύματα… Περίμενέ τα!



Η αγάπη είναι επιλογή


H γλώσσα της αγάπης
Δύσκολο είναι, σήμερα, να μιλά ο ένας μας την γλώσσα της αγάπης του άλλου
Καθημερινά είμαστε γεμάτοι λύπη, θυμό και πίκρα. 
Και είναι δύσκολo, λόγω εγωισμού πάντα να πούμε:
- « Λυπάμαι. Το ξέρω ότι σε πλήγωσα, αλλά θα ήθελα στο μέλλον να συμπεριφέρομαι διαφορετικά. Θα ήθελα να εκφράσω την αγάπη μου στη δική σου γλώσσα. Θα ήθελα να ικανοποιούν τις ανάγκες σου».
Πολλοί γάμοι μπορούν να σωθούν, όταν βρίσκονται στο χείλος του διαζυγίου, όταν τα ζευγάρια ξεπεράσουν τον εγωισμό κι επιλέξουν να αγαπιούνται. 
Η αγάπη δεν διαγράφει το παρελθόν, αλλά κάνει διαφορετικό το μέλλον. 
Όταν επιλέγουμε να εκφράσουμε ενεργά την αγάπη μας, στην κύρια γλώσσα αγάπης του συντρόφου μας, δημιουργούμε ένα συναισθηματικό κλίμα μέσα στο οποίο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα λάθη και τις συγκρούσεις του παρελθόντος.
Το να ικανοποιείτε την ανάγκη του συντρόφου σας για αγάπη είναι μια επιλογή που πρέπει να κάνετε καθημερινά. 
Αν γνωρίζετε την κύρια γλώσσα αγάπης του, πρέπει να επιλέξετε να την μιλήσετε και τότε ως εκ θαύματος η βαθύτερη συναισθηματική του ανάγκη θα ικανοποιηθεί και θα νιώθει ασφαλής, όσο αφορά την αγάπη σας προς εκεινον.
Έχετε δύο χέρια; Ανοίξτε τα! Σφίξτε τα και τραβήξτε το σύντροφό σας προς το μέρος σας. Αγκαλιάζετε το σύντροφό σας πολλές φορές την ημέρα και θα αρχίσετε να νιώθετε πιο άνετα. Ανακαλύψτε την κύρια γλώσσα αγάπης του συντρόφου σας και επιλέξτε να την μιλάτε, είτε αυτό είναι κάτι το φυσικό για εσάς είτε όχι. Αυτό μπορεί να μην σας γεμίσει με ενθουσιασμό και άλλα ζεστά συναισθήματα, αλλά κάντε το για χάρη του συντρόφου σας και προσπαθήστε να του μιλήσετε στη δική του γλώσσα αγάπης. Κάνοντας το αυτό, η συναισθηματική δεξαμενή της αγάπης του για εσάς θα γεμίζει κι είναι πολύ πιθανό ότι θα σας το ανταποδώσει μιλώντας τη δική σας γλώσσα. Όταν το κάνει αυτό και η δική σας δεξαμενή αγάπης θα αρχίσει να γεμίζει και οι συναισθηματικές σας ανάγκες θα ικανοποιηθούν και προπάντων θα σωθεί ο γάμος σας.
Η αγάπη είναι επιλογή...

Βιβλιογραφία
Οι πέντε γλώσσες της αγάπης, Gary Chapman

Gefitinib


Gefitinib - Iressa 
Το gefitinib είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τον καρκίνο του  μαστού, των πνευμόνων και άλλων μορφών καρκίνου.
Το gefitinib είναι ένας αναστολέας του EGFR, όπως και το erlotinib, o οποί διακόπτει τη σηματοδότηση μέσω του υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR) σε κύτταρα-στόχους. Ως εκ τούτου, είναι αποτελεσματικός μόνο σε καρκίνους με μεταλλαγμένα και υπερδραστήρια EGFR.
Το gefitinib είναι ο πρώτος εκλεκτικός αναστολέας, υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα  (EGFR) της τυροσινικής κινάσης.  
Η πρωτεΐνη-στόχος (EGFR) επίσης μερικές φορές αναγράφεται ως HER1 ή ErbB-1.
Ο EGFR υπερεκφράζεται στα κύτταρα ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως στον πνεύμονα και στον μαστό. Αυτό οδηγεί σε ενεργοποίηση του αντι-αποπτωτικού καταρράκτη σηματοδότησης Ras, οδηγώντας τελικά σε ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων. 
Έρευνα για το gefitinib στον μη-μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα έχει δείξει ότι μια μετάλλαξη της κινάσης της τυροσίνης του EGFR είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση του αντι-αποπτωτικού μονοπατιού. Αυτές οι μεταλλάξεις έχουν την τάση να παρέχουν αυξημένη ευαισθησία σε αναστολείς της τυροσίνης κινάσης, όπως το gefitinib και το erlotinib
Από τους τύπους του μη-μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, το αδενοκαρκίνωμα είναι ο τύπος που τις περισσότερες παρουσιάζει αυτές τις μεταλλάξεις. Αυτές οι μεταλλάξεις παρατηρούνται συχνότερα σε γυναίκες Ασιάτισσες και τους μη καπνιστές, οι οποίοι, επίσης, τείνουν να έχουν και περισσότερες πιθανότητες για αδενοκαρκίνωμα.
Το gefitinib αναστέλλει τον EGFR μέσω σύνδεσης με την τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP) στη θέση δέσμευσης του ενζύμου. Έτσι απενεργοποιείται η λειτουργία της κινάσης της τυροσίνης του EGFR και αναστέλλεται ο αντι-αποπτωτικός καταρράκτης Ras και έτσι αναστέλλεται και ο πολλαπλασσιασμός των καρκινικών κυττάρων.
Το FDA ενέκρινε το gefitinib τον Μάιο 2003 για τον ΜΜΚΠ (Μη Μικροκυτταρικό Καρκίνο Πνεύμονος). Τον Ιούνιο του 2005 το FDA απέσυρε την έγκριση για χρήση σε νέους ασθενείς, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων για την επιβίωση των ασθενών. 
Στην Ευρώπη, το gefitinib υποδεικνύεται από το 2009 σε προχωρημένο NSCLC σε όλες τις γραμμές της θεραπείας για τους ασθενείς που φέρουν μεταλλάξεις του EGFR. Η έγκριση αυτή χορηγήθηκε όταν το gefitinib αποδείχθηκε ότι  ως θεραπεία πρώτης γραμμής μπορεί  να βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση χωρίς εξέλιξη νόσου σε ασθενείς που φέρουν τέτοιες μεταλλάξεις. Η IPASS ήταν η πρώτη από τις τέσσερις μελέτες φάσης ΙΙΙ ΠΟΥ έχει επιβεβαιώσει την υπεροχή του gefitinib σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών.
Ενώ το gefitinib δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικό σε άλλες μορφές καρκίνου, υπάρχουν δυνατότητες για χρήση του στη θεραπεία και άλλων καρκίνων, όπου υπάρχει υπερέκφραση του EGFR.
Το  erlotinib είναι ένας άλλος EGFR αναστολέας της τυροσινικής κινάσης που έχει παρόμοιο μηχανισμό δράσης με το gefitinib.
Η IPASS (IRESSA Pan-Ασία μελέτη) ήταν μια τυχαιοποιημένη, μεγάλης κλίμακας, διπλή-τυφλή μελέτη που σύγκρινε το gefitinib έναντι carboplatin / paclitaxel, ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε NSCLC.  Η IPASS μελέτησε 1.217 ασθενείς με επιβεβαιωμένη ιστολογία αδενοκαρκινώματος που δεν κάπνισαν ποτέ.  Η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) ήταν σημαντικά μεγαλύτερη για το IRESSA από τη χημειοθεραπεία σε ασθενείς με θετική μετάλλαξη EGFR (HR 0.48, 95 τοις εκατό CI 0,36 - 0,64, p λιγότερο από το 0,0001. Το 2009, ήταν η πρώτη φορά που μια στοχευμένη μονοθεραπεία έχει δείξει σημαντικά μεγαλύτερο  PFS από ότι η συνδυασμένη χημειοθεραπεία.


Διαγνωστικές εξετάσεις
Σε πολλά κέντρα πια γίνονται εξετάσεις για την ανίχνευση μεταλλάξεων του EGFR, με σκοπό να βοηθήσουν  στην ανίχνευση ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα που μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα σε ορισμένες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της  θεραπείας με gefitinib και erlotinib.
Οι δοκιμές εξετάζουν τη γενετική των όγκων που αφαιρούνται για βιοψία και ανιχνεύουν τις μεταλλάξεις που τους καθιστούν ευπαθείς σε αυτή τη θεραπεία.
Το gefitinib λειτουργεί σε περίπου 10% των ασθενών με προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, που είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του πνεύμονα .
Επειδή το gefitinib είναι ένας εκλεκτικός στοχευμένος παράγοντας, η ανεκτικότητα του προφίλ του είναι καλύτερη από τους κυτταροτοξικούς παράγοντες. 
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου (ADRs) είναι αποδεκτές για μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια.
Η ακμή είναι μια παρενέργεια που αναφέρεται πολύ συχνά. 
Άλλες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (≥ 1% των ασθενών) περιλαμβάνουν: διάρροια, ναυτία, έμετο, ανορεξία, στοματίτιδα, αφυδάτωση, δερματικές αντιδράσεις, παρωνυχία , ασυμπτωματικές αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων, εξασθένιση, επιπεφυκίτιδα, βλεφαρίτιδα. 
Μη συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (0,1-1% των ασθενών) περιλαμβάνουν: διάμεση πνευμονοπάθεια, διάβρωση  του κερατοειδούς.
Βιβλιογραφία
1.         Pao W, Miller V, Zakowski M, et al. (September 2004). "EGF receptor gene mutations are common in lung cancers from "never smokers" and are associated with sensitivity of tumors to gefitinib and erlotinib". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 101 (36): 13306-11.
2.         Sordella R, Bell DW, Haber DA, Settleman J (August 2004). "Gefitinib-sensitizing EGFR mutations in lung cancer activate anti-apoptotic pathways". Science 305 (5687): 1163–7.
3.         Takimoto CH, Calvo E. "Principles of Oncologic Pharmacotherapy" in Pazdur R, Wagman LD, Camphausen KA, Hoskins WJ (Eds) Cancer Management: A Multidisciplinary Approach. 11 ed. 2008.
4.         Mok TS et al. Gefitinib or carboplatin-paclitaxel in pulmonary adenocarcinoma. N Eng J Med 2009; 361.
5.         Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2004. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2004. 

Όλες οι εξετάσεις ούρων


EΞΕΤΑΣΕΙΣ ΟΥΡΩΝ
-ΓΕΝΙΚΗ ΟΥΡΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
•  Πλύνετε τα έξω γεννητικά όργανα, πολύ καλά με σαπούνι και νερό (μην χρησιμοποιήσετε αντισηπτικό. Ξεπλυθείτε με άφθονο νερό. Σκουπιστείτε με καθαρή πετσέτα.
•  Σε ευρύστομο αποστειρωμένο δοχείο συλλέξτε ούρα από το μέσο της ούρησης. Δηλαδή, αφού αφήσετε τα πρώτα ούρα να τρέξουν στη λεκάνη της τουαλέτας, συλέξτε το μεσαίο ρεύμα ούρων στο στείρο δοχείο και τα υπόλοιπα αφήστε να πέσουν στη τουαλέτα.
•  Κατά προτίμηση μαζέψτε τα πρώτα πρωινά ούρα. Δεν πειράζει όμως να είναι οποιασδήποτε άλλης ούρησης.
•  Πρέπει να παραδοθούν στο εργαστήριο εντός μισής ώρας από τη λήψη, ειδάλλως τοποθετούνται στο ψυγείο ή σε δοχείο με παγάκια μέχρι να δωθούν στο εργαστήριο.
•  Η καλλιέργεια ούρων θα πρέπει να πραγματοποιείται πριν τη λήψη αντιβιοτικής θεραπείας. Εάν έχει προηγηθεί η λήψη κάποιου αντιβιοτικού παρακαλώ να ενημερώνετε το προσωπικό του εργαστηρίου.
-ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ
Η πρώτη πρωινή ούρηση δεν συλλέγεται. Τη δεύτερη ούρηση, καθώς και όλες τις υπόλοιπες θα τις συλλέξετε σε ειδικό δοχείο που θα προμηθευτείτε από το φαρμακείο. Συλλέγετε μέχρι και την πρώτη πρωινή ούρηση της επόμενης μέρας. Η πρώτη πρωινή ούρηση της πρώτης και δεύτερης μέρας πρέπει να είναι την ίδια ώρα. Αν χρειαστεί χρησιμοποιείστε και δεύτερο δοχείο. Προσοχή, να μην παραλείψετε καμία ούρηση, γιατί η διαδικασία θα πρέπει να επαναληφθεί. Κατά τη διάρκεια της συλλογής τα ούρα φυλάσσονται στο ψυγείο.
-ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΥΡΩΝ 2ΩΡΟΥ
Ο εξεταζόμενος πρέπει να είναι νηστικός από τις 9 το βράδυ. Από την ώρα αυτή και μέχρι να ξαπλώσει επιτρέπεται ένα ποτήρι νερό. Πραγματοποιείται η πρώτη πρωινή ούρηση και κατόπιν ο εξεταζόμενος πρέπει να πιει 1-2 ποτήρια νερό. Κατόπιν τις επόμενες 2 ώρες από την πρώτη πρωινή ούρηση συλλέγονται όλα τα ούρα σε ειδικό δοχείο και προσκομίζονται στο εργαστήριο. 
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΟΥΡΩΝ 
-17 OHCS: Για δυο ημέρες πριν τη συλλογή και κατά την συλλογή πρέπει να αποφεύγεται η λήψη αντιβιοτικών, η λήψη ACTH και κορτικοστεροειδών. Η αποφυγή stress είναι απαραίτητη κατά την διάρκεια της συλλογής.
-ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΕΣ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: Επί 3 ημέρες προ της συλλογής και κατά τη διάρκεια θα πρέπει να αποφεύγονται οι παρακάτω τροφές:
1.Σοκολάτα – Κακάο
2.Καφές – Τσάι
3.Coca Cola – Βανίλια
4.Γλυκά – Κρέμες καραμελέ – Παγωτά
5.Πορτοκάλια – Μανταρίνια – Λεμόνια – Κίτρα
6.Μπανάνες – Ανανάς
7.Χυμοί και αναψυκτικά εμφιαλωμένα ή κονσέρβα
8.Ξηροί καρποί
9.Τυριά
10.Σάλτσες – Μπαχαρικά – Πηχτή – Ζελέ
11.Οινόπνευμα
12.Ασπιρίνη και αντιυπερτασικά φάρμακα
13.Κάπνισμα
Ακόμη για 3 εβδομάδες θα πρέπει να αποφεύγονται τα εξής φάρμακα: Ντοπαμίνη – Φαινοθιαζίνες – α και β Αναστολείς – Διαμίνες – Ασπιρίνη – Βιταμίνη Β
ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΟΥΡΩΝ 2ΩΡΟΥ: Δεν πρέπει να γίνεται λήψη ασβεστίου και ορμονών που αφορούν την οστεοπόρωση για τουλάχιστον 3 ημέρες πριν την ημέρα της συλλογής. Πρέπει να συλλέγονται όλα τα ούρα και όχι τμήμα αυτών. Η συνήθης δίαιτα απαιτεί την λήψη 2-3 ποτηριών γάλα ή αντίστοιχο γιαούρτι την προηγούμενη της συλλογής.
ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: Για 2 ημέρες πριν τη συλλογή και κατά την συλλογή πρέπει να αποφεύγεται η λήψη αντιβιοτικών, η λήψη ACTH και κορτικοστεροειδών. Η αποφυγή stress είναι απαραίτητη κατά την διάρκεια της συλλογής.
ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: Δεν πρέπει για 2-5 εβδομάδες να λαμβάνονται διουρητικά, αντιυπερτασικά, κυκλική προγεστερόνη, οιστρογόνα, licorice. Πρέπει επίσης να ακολουθείται για 3 εβδομάδες φυσιολογική δίαιτα σε νάτριο (100-200 mmole/24h).
AΔΡΕΝΑΛΙΝΗ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: Ο εξεταζόμενος για 2 εβδομάδες πριν τη συλλογή πρέπει να μην κάνει λήψη: 
  • Ντοπαμίνης
  • Α & Β Αναστολέων
  • Διαμίνης
  • Ασπιρίνης
  • Βιταμίνης Β
  • Διανοθειαζινών
Κατά τη συλλογή των ούρων δεν πρέπει να λαμβάνετε καφεϊνη και τσάι. Το δείγμα πρέπει να διατηρείται κατά την συλλογή σε σκοτεινό δροσερό μέρος, κατά προτίμηση στο ψυγείο και να οδηγείται στο εργαστήριο το γρηγορότερο.
VMA OΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: Aπαγορεύεται για 2 εβδομάδες πριν την συλλογή η διατροφή με:
1.Καφές
2.Τσάι
3.Μπανάνες
4.Εσπεριδοειδή
5.Κακάο
6.Ξηροί καρποί
7.Βανίλια
Πρέπει για 2 εβδομάδες να υπάρχει αποχή από τα παρακάτω φάρμακα:
1.α – Μεθυλντόπα
2.Levodopa
3.Carbidopa
4.Ρεζερπίνη
5.Πυριδοξίνη
6.Ασπιρίνη
7.Amoxil 
ΜΕΤΑΝΕΦΡΙΝΕΣ ΟΥΡΩΝ 24ΩΡΟΥ: O εξεταζόμενος για 2 ημέρες πριν την συλλογή πρέπει να μην κάνει λήψη: 
1.Ντοπαμίνης
2.α & β Αναστολέων
3.Διαμίνης
4.Ασπιρίνης
5.Βιταμίνης B, C
6.Φαινοθειαζίνων
7.Αντιβιοτικών
Κατά την συλλογή των ούρων δεν πρέπει να λαμβάνονται: καφεϊνη, τσάι, σοκολάτα, βανίλια, μπανάνες, αρωματικά μήλα. Το δείγμα πρέπει να διατηρείται κατά την συλλογή σε σκοτεινό δροσερό μέρος κατά προτίμηση στο ψυγείο και να οδηγείται στο εργαστήριο το γρηγορότερο.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΛΛΟΓΗ ΟΥΡΩΝ 2ΩΡΟΥ ΓΙΑ ΥΔΡΟΞΥΠΡΟΛΙΝΗ
Απαιτείται ειδική δίαιτα για ένα 24ωρο και κατά την διάρκεια της συλλογής. 
Η τροφή δεν πρέπει να περιέχει καθόλου κολλαγόνο. 
Γι’αυτό απαγορεύονται: 
1.Kρέας & προϊόντα κρέατος (αλλαντικά, κρεατόσουπα κλπ)
2.Ψάρι (σούπες)
3.Πουλερικά (σούπες)
4.Πουτίγκα – Γλυκά
5.Παγωτά – Ζαχαρωτά – Καραμέλες
6.Προϊόντα με ζελατίνη
Σε αντικατάσταση προτείνονται: Tυρί – γάλα – αφρόγαλα – γιαούρτι – αυγά – όσπρια – χόρτα – λαχανόσουπες – σαλάτες – ζυμαρικά 
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΚΑΙ Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΕΑΤΙΝΙΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ







Eλληνικό Μέλι


Βιολογικές δράσεις και χημική σύσταση
Το μέλι παίζει σημαντικό ρόλο στην Ελληνική διατροφή από την αρχαιότητα. 
Οι ιδιαίτερες μορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες, η ηλιοφάνεια και η ποικιλομορφία της   Ελληνικής  Χλωρίδας παρέχει την δυνατότητα παραγωγής μιας ευρείας ποικιλίας από μέλια, όπως μέλι από θυμάρι, έλατο και πεύκο. 
Από μελέτες σε πολλά εργαστήρια τα εξετασθέντα Ελληνικά μέλια, σε σύγκριση με άλλης προέλευσης μέλια, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φαινολικές ενώσεις, με το θυμαρίσιο μέλι να εμφανίζει τα υψηλότερα επίπεδα. Τα φαινολικά οξέα (protochatechuic acid, p-hydroxybenzoic acid,vanillic acid)  χαρακτηρίζουν όλα τα εξετασθέντα Ελληνικά μέλια.
Οι μελέτες που αφορούν την βιολογική δράση αποκαλύπτουν ότι όλα τα μέλια  εμφανίζουν  αντιοιστρογονικές, αλλά και οιστρογονικές ιδιότητες, ανάλογα με το είδος του ιστού που εξασκούν την δράση τους. 
Οι ιδιότητες αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού και της οστεοπόρωσης. 
Tο θυμαρίσιο μέλι  αναστέλλει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό κυττάρων καρκίνου  προστάτη και  μαστού. 
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βιολογικές ιδιότητες μιας ένωσης (μονοτερπένιο), η οποία  απαντάται μόνον στο  θυμαρίσιο μέλι και  ρυθμίζει κυτταρικές και βιοχημικές διαδικασίες σημαντικές για την αναστολή του  πολλαπλασιασμού  κυττάρων καρκίνου προστάτη και καρκίνου μαστού. Το γεγονός αυτό  υποδηλώνει την συμμετοχή του συστατικού αυτού στις ευεργετικές δράσεις του θυμαρίσιου μελιού κατά του καρκίνου του προστάτη και του μαστού. 
Συμπερασματικά, τα Ελληνικά μέλια είναι πλούσια σε χημικές ενώσεις όπως πολυφαινόλες, φαινολικά οξέα και μονοτερπένια, οι οποίες είναι γνωστές για τις χημειοπροστατευτικές τους δράσεις. 
Η εισαγωγή του μελιού στην καθημερινή διατροφή μπορεί να προάγει την υγεία των καταναλωτών. 
Ποιο είναι το καλύτερο Μέλι;
1. Ποιο είναι το καλύτερο μέλι ως προς την γεύση, και
2. Ποιο είναι το καλύτερο μέλι ως προς την διατροφική του αξία;
-Ως προς την γεύση, λοιπόν, εξαρτάται από τα γούστα.
Το θυμαρίσιο, το ελατίσιο και το μέλι ερείκης, θεωρούνται από το ευρύ κοινό τα πιο γευστικά μέλια. 
Επίσης, το τσάι του βουνού, η άγρια μέντα και το περδικάκι, δίνουν μέλια ιδιαίτερης γεύσης και αρώματος, που όμως είναι δύσκολο να τα βρείτε στο εμπόριο, γιατί  παράγονται σπάνια και  σε μικρές ποσότητες.
Άλλοι προτιμούν  τα όχι πολύ γλυκά μέλια και τα μέλια με  ρωμαλέες γεύσεις, όπως είναι της καστανιάς, της βελανιδιάς, του αρκουδοπούρναρου και του πεύκου, ή προτιμούν γενικά τα δασόμελα.
Οι γευσιγνώστες τα προτιμούν όλα, γιατί ξέρουν πως το κάθε μέλι τρώγεται με τον δικό του τρόπο: Άλλα μέλια τρώγονται καλύτερα στο ψωμί, άλλα με γιαούρτι και ξηρούς καρπούς, άλλα διαλυμένα στο γάλα, άλλα  μπαίνουν στα γλυκά, άλλα περιχύνονται στα φρούτα και άλλα τρώγονται με το κουτάλι.
-Ως προς την διατροφική αξία του μελιού, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. 
Όλα τα μέλια που παράγει η μέλισσα είναι πολύ καλή τροφή για τον άνθρωπο, αλλά όμως και εδώ υπάρχει κάποια διαβάθμιση: Τα σκούρα και μεστά, πυκνά  μέλια, είναι πιο θρεπτικά από τα ανοικτόχρωμα και αραιά, κι αυτό γιατί είναι πλουσιότερα σε ιχνοστοιχεία.  
Οι ποικιλίες μελιών
Tο μέλι eίναι ένα μοναδικό στο είδος του προϊόν, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, άρωμα και γεύση. 
Oι διαφορές μεταξύ των ανθόμελων και αυτών που προέρχονται από κωνοφόρα δέντρα είναι σημαντικές. 
Tα ανθόμελα, για παράδειγμα, περιέχουν υπολείμματα γύρης. 
Tα μέλια από κωνοφόρα δέντρα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα. 
Tα μέλια που προέρχονται από νέκταρ είναι ανοιχτόχρωμα, ελαφρύτερα και κρυσταλλώνουν, ενώ τα μέλια από μελίτωμα είναι σκουρόχρωμα και κρυσταλλοποιούνται λιγότερο. 
Yπάρχουν, επίσης, αρκετές διαφορές μεταξύ όλων των μελιών όσον αφορά τη χημική τους σύσταση. Έτσι, τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό γλυκόζης και φρουκτόζης (μεγαλύτερο από 65%), ενώ τα μέλια από κωνοφόρα δέντρα έχουν μικρότερο ποσοστό (από 38-65%).
Πευκόμελο
Tο 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην Eλλάδα προέρχεται από τα πεύκα. Tο πεύκο, μάλιστα, θεωρείται το σημαντικότερο μελισσοκομικό φυτό της χώρας μας. 
Oι κυριότερες περιοχές παραγωγής πευκόμελου είναι η βόρεια Eύβοια, η Xαλκιδική, η Θάσος, η Σκόπελος, η Zάκυνθος και η Pόδος.
Γεύση: Λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων, δεν είναι πάρα πολύ γλυκό.
Άρωμα: Iδιαίτερο. Kάποιοι το παρομοιάζουν με το άρωμα ιωδίου.
Xρώμα: Tο πευκόμελο είναι πιο σκούρο από το θυμαρίσιο. Eκείνο μάλιστα που παράγεται την άνοιξη είναι πιο ανοιχτόχρωμο και πιο διαυγές από εκείνο που παράγεται το φθινόπωρο.
Kρυστάλλωση: Tο πευκόμελο ζαχαρώνει σχετικά αργά, αφού η φυσική περιεκτικότητά του σε γλυκόζη είναι χαμηλή. Συγκεκριμένα, τα αμιγή πευκόμελα παραμένουν ρευστά, δηλαδή χωρίς να κρυσταλλώσουν, για περισσότερο από ενάμιση χρόνο.
Θρεπτική αξία: Tο πευκόμελο θεωρείται μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας και αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό διαφορετικών ουσιών που υπάρχουν στη σύστασή του. Aπό τις ουσίες αυτές επικρατούν τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία (το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, ο χαλκός κλπ.), τα οποία βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα ελληνικά πευκόμελα.
Mέλι ελάτης
Mία από τις καλύτερες και ακριβότερες κατηγορίες μελιού. Ξεχωρίζει για τη χαρακτηριστική του εμφάνιση. Eίναι ιδιαίτερα πυκνόρρευστο. Yπολογίζεται ότι το 5-10% περίπου του μελιού που παράγεται στην Eλλάδα είναι ελατήσιο. 
Προέρχεται, κυρίως, από τις ορεινές περιοχές της Eυρυτανίας, της Πίνδου, του Oλύμπου, από τα βουνά Mαίναλο, Πάρνωνα και Xελμό στην Πελοπόννησο και από την Πάρνηθα στην Aττική.
Γεύση: Tο συγκεκριμένο είδος μελιού διακρίνεται για την ιδιαίτερα καλή του γεύση.
Άρωμα: Δεν παρουσιάζει έντονο άρωμα.
Xρώμα: Ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή προέλευσής του. Έτσι, το μέλι ελάτης από τη Bυτίνα Aρκαδίας ξεχωρίζει λόγω των κρεμ ανταυγειών που δημιουργούνται στο εσωτερικό του και λέγεται «Bανίλια ελάτης». Γενικά, το μέλι ελάτης έχει έντονα μελί χρώμα, σε άλλες περιοχές πιο σκούρο και σε άλλες πιο ανοιχτό.
Kρυστάλλωση: Λόγω του χαμηλού ποσοστού γλυκόζης, δεν κρυσταλλώνει.
Θρεπτική αξία: Eίναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο κλπ.). Περιέχει βιταμίνες σε πολύ μικρές ποσότητες, αλλά ακόμα και αυτή η μικρή ποσότητα βοηθάει στην καλύτερη αφομοίωση των σακχάρων από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Mέλι καστανιάς
Παράγεται από το νέκταρ και τις μελιτώδεις εκκρίσεις της καστανιάς, που θεωρείται καλό μελισσοκομικό φυτό και αρκετά διαδεδομένο στα ορεινά της Eλλάδας. Στη Mακεδονία, μέλι καστανιάς συλλέγεται, κυρίως, στη χερσόνησο του Αγίου Όρους.
Γεύση: Δυνατή, ελαφρώς πικρή και διαρκείας. H γεύση του καστανόμελου είναι τόσο έντονη, που μια μικρή αναλογία μπορεί να υπερκαλύψει τη γεύση άλλων μελιών.
Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι.
Xρώμα: Ποικίλλει ανάλογα με την προέλευσή του από ανοιχτό καφέ μέχρι σκούρο καφέ και μαύρο, αν πρόκειται για μελίτωμα.
Kρυστάλλωση: Kρυσταλλώνει αργά μετά από 1-2 χρόνια.
Θρεπτική αξία: Πλούσιο σε ιχνοστοιχεία.
Mέλι εσπεριδοειδών
Tα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, λεμονιά) αποτελούν μια σημαντική πηγή νέκταρος για την παραγωγή μελιού. Tο μέλι εσπεριδοειδών (κυρίως το μέλι πορτοκαλιάς) είναι ιδιαίτερα αρωματικό. Παράγεται, κυρίως, στα νησιά (Xανιά, Πόρο κλπ.), στην Πελοπόννησο και στην Ήπειρο.
Γεύση: Eξαιρετικά ιδιαίτερη γεύση.
Άρωμα: Έντονο, υπέροχο άρωμα.
Xρώμα: Aνοιχτό κίτρινο.
Kρυστάλλωση: Kρυσταλλώνει πολύ γρήγορα, γι’ αυτό καλό είναι να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Θρεπτική αξία: Για να διατηρηθεί η θρεπτική αξία αυτού του τύπου μελιού, θα πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από υψηλές θερμοκρασίες.
Θυμαρίσιο
Θεωρείται αρίστης ποιότητας μέλι. Aνήκει στα ανθόμελα, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία λόγω των έντονων αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών του. H όψη του είναι ιδιαίτερα ελκυστική, γι’ αυτό και το προτιμούν συνήθως οι καταναλωτές. H μεγάλη του όμως ζήτηση οφείλεται και στο γεγονός ότι, αν αναμειχθεί με άλλους τύπους μελιών (ακόμα και σε μικρές ποσότητες), επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά τους. H παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής μελιού της Eλλάδας. Oι καλύτερες περιοχές παραγωγής θυμαρίσιου μελιού θεωρούνται τα ελληνικά νησιά και ιδιαίτερα η Kρήτη και τα Kύθηρα.
Γεύση: Tο θυμαρίσιο μέλι έχει ευχάριστη γεύση, αλλά ορισμένες φορές, λόγω υψηλής συγκέντρωσης σε φρουκτόζη, αφήνει μια αίσθηση καψίματος στο στόμα.
Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι.
Xρώμα: Συνήθως ανοιχτό κεχριμπαρένιο. (Tο θυμαρίσιο μέλι της Aττικής και των Kυκλάδων είναι πιο ανοιχτό από το θυμαρίσιο μέλι της Kρήτης, που είναι σκούρο πορτοκαλί.)
Kρυστάλλωση: Tο συγκεκριμένο είδος μελιού ζαχαρώνει σε διάστημα 6-18 μηνών.
Θρεπτική αξία: Tο θυμαρίσιο μέλι θεωρείται ότι έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες.
Eρεικόμελο
Yπάρχουν δύο τύποι ερεικόμελου, με διαφορετικές ιδιότητες το καθένα. Έτσι, έχουμε το μέλι της φθινοπωρινής ερείκης και το ανοιξιάτικο μέλι ερείκης. H ανοιξιάτικη και η φθινοπωρινή ερείκη (ή σουσούρα) είναι από τα πιο σημαντικά μελισσοκομικά φυτά της Eλλάδας. Παράγεται σχεδόν σε όλη τη χώρα.
-Φθινοπωρινό ερεικόμελο
Γεύση: Είναι πιο γευστικό από αυτό της ανοιξιάτικης ερείκης και διακρίνεται για τη δυνατή γεύση του.
Άρωμα: Xαρακτηριστικό, λεπτό άρωμα.
Xρώμα: Kοκκινωπό.
Kρυστάλλωση: Λόγω της υψηλής φυσικής περιεκτικότητάς του σε γλυκόζη, κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα (περίπου μέσα σε 1-3 μήνες) και γι’ αυτό δεν προσφέρεται για ανάμειξη με άλλα μέλια και για δημιουργία εμπορικών τύπων (χαρμάνια). Tο μέλι αυτό ξινίζει, επίσης, πιο εύκολα από τα άλλα είδη μελιού, γιατί έχει υψηλή υγρασία και μεγάλη περιεκτικότητα σε σακχαρομύκητες.
Θρεπτική αξία: Tο ερεικόμελο (κυρίως το φθινοπωρινό) θεωρείται ένα πολύ θρεπτικό είδος μελιού και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και πωλείται κυρίως σε καταστήματα υγιεινής διατροφής.
-Aνοιξιάτικο ερεικόμελο
Tο μέλι αυτό, συγκριτικά με το φθινοπωρινό, είναι πιο ανοιχτόχρωμο και έχει διαφορετική γεύση. Xαρακτηρίζεται από υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης.
Aνθόμελα ποικίλης ανθοφορίας
Πρόκειται για μια μεγάλη κατηγορία στην οποία ανήκουν πολλά είδη μελιού. O κύριος όγκος αυτής της παραγωγής στηρίζεται, κυρίως, στην ανοιξιάτικη ανθοφορία. Tα ανθόμελα έχουν ανοιχτό χρώμα και κρυσταλλώνουν πολύ εύκολα.
Πώς γίνεται το μέλι;
Tο μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν με γλυκιά γεύση που παράγεται από τις μέλισσες με τη φυσική επεξεργασία από το νέκταρ που μαζεύουν από τα λουλούδια. 
Tο νέκταρ είναι ένα υδατικό διάλυμα διαφόρων σακχάρων, τα οποία η μέλισσα μετατρέπει με φυσική επεξεργασία σε μια γλυκαντική ύλη που ονομάζουμε μέλι. 
Oι μέλισσες, επίσης, παράγουν μέλι και από τα μελιτώματα που μαζεύουν από τα ζωντανά μέρη του φυτού και από τις εκκρίσεις εντόμων που ζουν σε αυτά. 
Oι τύποι του μελιού καθορίζονται από την ποικιλία των φυτών ή των δέντρων από τα οποία οι μέλισσες απορρόφησαν το νέκταρ ή το μελίτωμα. 
Aυτό μπορεί να προέρχεται από ένα μόνο φυτό ή δέντρο ή από μείγμα φυτών και δέντρων.
Το ελληνικό μέλι είναι το καλύτερο μέλι στον κόσμο!
Βιβλιογραφία
vita.gr
melifera.gr
emedi.gr