Bypass

Aορτοστεφανιαία παράκαμψη ή bypass είναι μια επέμβαση, η οποία βοηθάει στη βελτίωση της ροής του αίματος στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς στα άτομα με σοβαρή στεφανιαία νόσο.

Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου και διενεργείται από εξειδικευμένους χειρουργούς, τους καρδιοχειρουργούς.

Κατά την αορτοστεφανιαία παράκαμψη λαμβάνονται, αναλόγως του αριθμού των πασχόντων στεφανιαίων αρτηριών και των στενώσεων αυτών, υγιείς αρτηρίες (π.χ. αριστερή και δεξιά έσω μαστική αρτηρία, κερκιδικές αρτηρίες κ.λ.π) ή και φλέβες από ένα άλλο μέρος του σώματος και συνδέονται (αναστομώνονται) με τις γηγενείς αρτηρίες της καρδιάς μετά το σημείο της στένωσης. Με αυτό τον τρόπο τα αρτηριακά ή φλεβικά μοσχεύματα «παρακάμπτουν» τις στενώσεις των γηγενών στεφανιαίων αρτηριών, βελτιώνουν την ροή του αίματος και παρέχουν πλούσιο σε οξυγόνο αίμα στον καρδιακό μυ.

Η κλασσική αορτοστεφανιαία παράκαμψη διενεργείται μετά από τομή και διάνοιξη του στέρνου. Αρχικά χορηγούνται φάρμακα για να σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς. Για την διατήρηση της ροής οξυγονωμένου αίματος στους ιστούς του σώματος χρησιμοποιείται ένα μηχάνημα εξωσωματικής κυκλοφορίας. Αυτό επιτρέπει στον καρδιοχειρουργό να χειρουργήσει μια ακίνητη καρδιά. Μετά το πέρας της επέμβασης, η καρδιά αρχίζει να ξαναλειτουργεί μετά από την χορήγηση ηλεκτρικών σοκ.

Η χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία αορτοστεφανιαία παράκαμψη γίνεται και αυτή με διάνοιξη του στέρνου. Η διαφορά με την κλασσική αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι ότι η καρδιά δεν σταματάει και γι αυτό δεν χρησιμοποιείται μηχάνημα εξωσωματικής κυκλοφορίας. Δηλαδή, η επέμβαση γίνεται με πάλλουσα καρδιά. Αυτού του είδους η αορτοστεφανιαία παράκαμψη μπορεί να έχει λιγότερες επιπλοκές, λόγω της αποφυγής του μηχανήματος της εξωσωματικής κυκλοφορίας και μπορεί να οδηγήσει σε συντόμευση του χρόνου ανάρρωσης.

Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη διαμέσου μικρών θωρακικών τομών διενεργείται πάλι με πάλλουσα καρδιά. Σε αυτή, όμως την περίπτωση δεν γίνεται μεγάλη στερνοτομή και διάνοιξη του θώρακα, αλλά μικρές τομές στην αριστερή πλευρά του στέρνου, ανάμεσα στις πλευρές. Αυτού του είδους η επέμβαση ενδείκνυται κυρίως για την αντιμετώπιση στενώσεων στην κεντρική αρτηρία της καρδιάς στον πρόσθιο κατιόντα, ενώ δεν είναι εφικτή, όταν πάσχουν και οι τρεις αρτηρίες της καρδιάς. Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη διαμέσου μικρών θωρακικών τομών είναι μια σχετικά νέα καρδιοχειρουργική τεχνική και χρησιμοποιείται λιγότερα συχνά σε σχέση με τις άλλες δύο.

Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη γίνεται με γενική αναισθησία και με τις σύγχρονες τεχνικές έχει σε μεγάλο βαθμό άριστα αποτελέσματα με συνέπεια να μειώνονται σημαντικά τα συμπτώματα, ο κίνδυνος μελλοντικών δυσμενών καρδιακών συμβάντων και η πιθανότητα θανάτου.

Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν την μόλυνση στο σημείο τομής του θώρακα, την αιμορραγία, τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις από την αναισθησία, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, την εκδήλωση νέου εμφράγματος και τον θάνατο.

Παρακολούθηση του ασθενούς εντός και εκτός νοσοκομείου 

Μετά την εγχείρηση ο άρρωστος παραμένει περίπου επί 2 ημέρες στη μονάδα εντατικής παρακολούθησης και στη συνέχεια σε θάλαμο για άλλες 6-8 ημέρες.

Προ της εξόδου από το νοσοκομείο πρέπει να υπάρχει μια ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα, εξέταση αίματος για ηλεκτρολύτες, αιματοκρίτη, ουρία κ.α. ανάλογα με την περίπτωση. Επίσης, εάν ενδείκνυται, υπερηχογράφημα καρδίας.

Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, ο καρδιοχειρουργός και καρδιολόγος πρέπει να παρακολουθούν τον άρρωστο.

Αρχικά 5-7 ημέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο και ένα μήνα αργότερα με ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα, γενική αίματος, ηλεκτρολύτες και ότι άλλο ενδείκνυται.

Σε 6-12 μήνες πρέπει να υποβληθεί σε δοκιμασία κοπώσεως.

Υπερλιπιδαιμία και υπέρταση πρέπει να καταπολεμούνται συστηματικά. Το κάπνισμα, μετά από στεφανιαία παράκαμψη, είναι ένα είδος αυτοκτονίας, όπως τεκμηριούται από διεθνείς στατιστικές. Κάπνισμα μετά από by-pass είναι σαν να μην είχε γίνει by-pass.

Η φυσική άσκηση είναι ενδεδειγμένη υπό τη στενή ιατρική παρακολούθηση.

Ορισμένοι άρρωστοι εμφανίζουν ψυχικά και νευροφυτικά προβλήματα ύστερα από την εγχείρηση. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η ψυχική τόνωση του ασθενούς από τον καρδιολόγο και καρδιοχειρουργό.

Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο περίπου το 60-87% των αρρώστων επιστρέφουν στην εργασία τους. Ασθενείς που επιστρέφουν σε υπεύθυνα για το κοινό επαγγέλματα (πιλότοι, οδηγοί φορτηγών, λεωφορείων κ.λ.π.) πρέπει να υποβληθούν σε επιτυχή δοκιμασία κοπώσεως και να μην έχουν κλινικά ενοχλήματα.

Βιβλιογραφία

mayoclinic.com