Eποχιακή συναισθηματική διαταραχή

Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, ICD-10 F33, είναι ένα είδος κατάθλιψης που, συνήθως, συμβαίνει, καθώς οι μέρες μικραίνουν το φθινόπωρο και το χειμώνα.

Πιστεύεται ότι επηρεάζονται οι άνθρωποι που αντιδρούν αρνητικά στη μείωση του ηλιακού φωτός και τις ψυχρότερες θερμοκρασίες το φθινόπωρο και το χειμώνα. 
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αν και η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή παρουσιάζεται, συνήθως, το φθινόπωρο και το χειμώνα, υπάρχουν και εκείνοι που υποφέρουν από αυτή την κατάσταση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η συχνότητα εμφάνισης της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής αυξάνει σε άτομα που ζουν πιο μακριά από τον ισημερινό. Στατιστικά στοιχεία για εποχιακή συναισθηματική διαταραχή δείχνουν ότι αυτή η διαταραχή εμφανίζεται σε περίπου 5% των ενηλίκων, με έως και 20% των ανθρώπων να έχουν ορισμένα συμπτώματα της πάθησης, αλλά όχι επαρκή για να πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για τη διαταραχή αυτή. Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή είναι λιγότερο συχνή όταν υπάρχει χιόνι. Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή είναι περίπου τέσσερις φορές πιο συχνή στις γυναίκες από τους άνδρες, και ο μέσος όρος ηλικίας των ανθρώπων όταν αναπτύξουν τα πρώτα συμπτώματα αυτής της ασθένειας είναι τα 23 έτη. Άνθρωποι, όμως, όλων των ηλικιών μπορούν να αναπτύξουν εποχιακή συναισθηματική διαταραχή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής;

Τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής περιλαμβάνουν κόπωση,  κατάθλιψη, ξεσπάσματα κλάματος, ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση, πόνους στο σώμα, απώλεια της σεξουαλικής ορμής, κακό ύπνο, μειωμένη δραστηριότητα, και  υπερκατανάλωση τροφής, κυρίως υδατάνθρακες, με σχετική αύξηση του σωματικού βάρους.

Όταν η κατάσταση παρουσιάζεται το καλοκαίρι, τα συμπτώματα είναι, πιο συχνά, αϋπνία, ανορεξία, και απώλεια βάρους, εκτός από την ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης, ξεσπάσματα κλάματος κ.ά. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή μπορεί να σχετίζεται με σκέψεις αυτοκτονίας.

Τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής, συνήθως, τείνουν να αρχίζουν το φθινόπωρο κάθε έτους, και διαρκούν μέχρι την άνοιξη.

Αίτια

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το έντονο φως αλλάζει τις χημικές ουσίες στον εγκέφαλο.  Ενώ οι μηχανισμοί παραμένουν αδιευκρίνιστοι,  παράγοντες, όπως χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα βρέθηκαν να σχετίζονται με μεγαλύτερη εμφάνιση της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής και κάποιες άλλες καταθλιπτικές διαταραχές.

Ποια είναι η θεραπεία για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή;

-Η τακτική έκθεση στο φως με φωτοθεραπεία. 
Η Φωτοθεραπεία γίνεται για περίπου 30 λεπτά ημερησίως. Το φως που απαιτείται πρέπει να είναι επαρκούς φωτεινότητας, περίπου 25 φορές πιο φωτεινό από ότι το κανονικό φως σε ένα σαλόνι. Το φως δεν χρειάζεται να είναι πραγματικό φως από τον ήλιο. Φαίνεται ότι είναι η ποσότητα και όχι η ποιότητα του φωτός που έχει σημασία για τη θεραπεία της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής. Οι πιο κοινές πιθανές παρενέργειες που σχετίζονται με την φωτοθεραπεία περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, αϋπνία, πονοκεφάλους και κούραση των ματιών.
-Τα άτομα που πάσχουν από εποχιακή συναισθηματική διαταραχή έχουν, επίσης, πιθανό όφελος από κοινωνική στήριξη.
-Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ιδιαίτερα οι εκλεκτικοί αναστολείς σεροτονίνης επαναπρόσληψης της σεροτονίνης είναι αποτελεσματική θεραπεία για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή που παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς και αυτή που τείνει να συμβεί το φθινόπωρο ή το χειμώνα.

Παραδείγματα SSRIs περιλαμβάνουν τη φλουοξετίνη, τη σερτραλίνη, την παροξετίνη και τη σιταλοπράμη.
Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες αυτής της κατηγορίας των φαρμάκων περιλαμβάνουν αϋπνία, ναυτία, διάρροια, και μειωμένη σεξουαλική ορμή ή απόδοση. Σε άτομα που είναι ίσως ευάλωτοι στην ανάπτυξη διπολικής διαταραχής, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ένα μανιακό επεισόδιο, ως παρενέργεια.
-Από τα διεγερτικά φάρμακα, το modafinil μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσθήκη σε άλλες θεραπείες για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, καθώς και  άλλα διεγερτικά όπως η μεθυλφαινιδάτη.
-Όπως και με οποιαδήποτε άλλη διαταραχή της διάθεσης, η ψυχοθεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής. 

-Ο βελονισμός μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική λύση, ιδιαίτερα σε έγκυες γυναίκες, για τις  οποίες τα φάρμακα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται  με ιδιαίτερη προσοχή.

emedi.gr