Γκρέιπφρουτ και φάρμακα

Η λίστα των φαρμάκων που αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ

Το γκρέιπφρουτ και ο χυμός γκρέιπφρουτ έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με πολλά φάρμακα.

Μια σειρά από οργανικές ενώσεις, που προσδιορίζονται ως παράγωγα της φουρανοκουμαρίνης, μέσω του κυτοχρώματος Ρ450 και του ενζύμου CYP3A4 επιδρούν στο μεταβολισμό των φαρμάκων στο συκώτι και στο έντερο.

Ωστόσο, οι βιοδραστικές ενώσεις στο χυμό γκρέιπφρουτ μπορούν επίσης να παρεμποδίσουν την Ρ-γλυκοπρωτεΐνη και τα οργανικά πολυπεπτίδια μεταφοράς ανιόντων, (OATPs) είτε αυξάνοντας είτε μειώνοντας τη βιοδιαθεσιμότητα ενός φαρμάκου.

Το 1989 μία φαρμακολογική μελέτη αξιολόγησε τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης της αιθανόλης με τους αναστολείς διαύλων ασβεστίου διϋδροπυριδίνης και φελοδιπίνη. Ο χυμός γκρέιπφρουτ χρησιμοποιήθηκε ως ένα πρόσθετο γεύσης για να καλύψουν τη γεύση του αλκοόλ κατά τη διάρκεια της δοκιμής.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν αρκετές φορές αύξηση στις συγκεντρώσεις της φελοδιπίνης σε σύγκριση με αποτελέσματα από άλλες έρευνες του φαρμάκου. Επιπλέον, υπήρξαν χαμηλότερες τιμές πίεσης του αίματος και πιο δυσμενείς παρενέργειες σε σύγκριση με την ομάδα των ασθενών που πήραν φελοδιπίνη μόνο. Περαιτέρω έρευνες έδειξαν ότι ο χυμός γκρέιπφρουτ προκαλεί αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας της  φελοδιπίνης και ότι  το γκρέιπφρουτ επηρέαζε τις φαρμακοδυναμικές ιδιότητες του φαρμάκου.

Τα ακόλουθα φάρμακα  επηρεάζονται από την αναστολή του CYP3A4 από τις ενώσεις του γκρέιπφρουτ:

-Οι βενζοδιαζεπίνες τριαζολάμη, η μιδαζολάμη (Versed), η triazepam, η διαζεπάμη, η αλπραζολάμη (Xanax) και η κουαζεπάμη.

-Η ριτοναβίρη  αναστέλλει το CYP3A4 εμποδίζοντας τον μεταβολισμό των αναστολέων πρωτεάσης  σερτραλίνη.

- Μερικές στατίνες, όπως η ατορβαστατίνη, λοβαστατίνη, και η σιμβαστατίνη. Δεν επηρεάζει η λήψη γκρέιπφρουτ την πραβαστατίνη, φλουβαστατίνη ή ροσουβαστατίνη.

-Οι διϋδροπυριδίνες συμπεριλαμβανομένων της  φελοδιπίνης, νικαρδιπίνης, νιφεδιπίνης, νισολδιπίνης, νιτρενδιπίνης και λοσαρτάνης.

-Το αντιβηχικό δεξτρομεθορφάνη.

-Η μοδαφινίλη.

-Η ρεπαγλινίδη.

-Η βεραπαμίλη.

-Η βουσπιρόνη. Ο χυμός γκρέιπφρουτ αύξησε τις  μέγιστες συγκεντρώσεις στο πλάσμα και την AUC της βουσπιρόνης 4,3-και 9.2-φορές, αντίστοιχα, σε μια τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη μελέτη.

-Η λεβοθυροξίνη.

-Αντιαρρυθμικά, συμπεριλαμβανομένων των αμιωδαρόνη, δρονεδαρόνη, κινιδίνη, δισοπυραμίδη, προπαφαινόνη και καρβεδιλόλη.

-Αντιισταμινικά αστεμιζόλη και τερφεναδίνη.

-Σισαπρίδη.

-Τα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία sildenafil, ταδαλαφίλη, και βαρδεναφίλη.

-Τα φάρμακα για την ημικρανία εργοταμίνη, αμιτρυπτιλίνη και νιμοδιπίνη.

-Η φλουβοξαμίνη.

-Η Κωδεΐνη και η Τραμαδόλη. Μειώνει την ποσότητα της κωδεΐνης που μετατρέπεται από το CYP3A4 σε norcodeine αυξάνοντας έτσι την ποσότητα που μεταβολίζεται σε μορφίνη. Η ίδια η μορφίνη πάντως, δεν επηρεάζεται από χυμό το γκρέιπφρουτ, καθώς δεν μεταβολίζεται από το κυτόχρωμα P450.

-Η κυκλοσπορίνη. Τα επίπεδα της κυκλοσπορίνης στο αίμα αυξάνονται εάν λαμβάνεται με χυμό γκρέιπφρουτ. Ένας πιθανός μηχανισμός εμπλέκει την συνδυασμένη αναστολή της εντερικής CYP3A4 και της Ρ-γλυκοπρωτεΐνης, η οποία δυνητικά οδηγεί σε σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ., νεφροτοξικότητα). Τα επίπεδα αίματος του tacrolimus μπορεί, επίσης, να επηρεάζονται εξίσου για τον ίδιο λόγο όπως με την κυκλοσπορίνη. Και τα δύο φάρμακα είναι οι αναστολείς της καλσινευρίνης.

-Η ομεπραζόλη.

-Η ζολπιδέμη. Ελάχιστη ή και καμία αλληλεπίδραση με το χυμό γκρέιπφρουτ.

-Η οξυκωδόνη (η οξυκωδόνη μεταβολίζεται από το σύστημα του κυτοχρώματος Ρ450, και συγκεκριμένα από το CYP3A4, εκ των οποίων το φλαβονοειδές μπεργαμοτίνη είναι ένας ισχυρός αναστολέας). 

-Η hydrocodone (το ηπατικό κυτόχρωμα  P450 με το ένζυμο  CYP2D6 την μετατρέπει σε υδρομορφόνη, που ένα πιο ισχυρό οπιοειδές).

-Διυδροκωδεΐνη

-Quetiapine (Seroquel)

-Η μεθαδόνη αναστέλλει το μεταβολισμό της μεθαδόνης και αυξάνει τα επίπεδα στον ορό.

-Η βουπρενορφίνη μεταβολίζεται σε νορβουπρενορφίνη από το κυτόχρωμα Ρ450-ισοένζυμο 3Α4.

-Οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης, συμπεριλαμβανομένου του imatinib (Gleevec) και nilotinib (Tasigna), που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας και των γαστρεντερικών στρωματικών όγκων.

- Η Τραζοδόνη. Ελάχιστη ή και καμία αλληλεπίδραση με χυμό γκρέιπφρουτ.

-Τα ανθελμινθικά (χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων παρασιτικών λοιμώξεων, πραζικουαντέλη, αλβενδαζόλη και μεβενδαζόλη).

-Η καρβαμαζεπίνη (tegretol). Το γκρέιπφρουτ ή ο χυμός γκρέιπφρουτ επιβραδύνει τη διάσπαση αυτού του φαρμάκου, και προκαλεί αύξηση των επιπέδων αυτού στο αίμα.

-Λοπεραμίδη (Imodium).

-Κολχικίνη.

-Erlotinib (Tarceva).

-Aκεταμινοφαίνη/παρακεταμόλη.

Η ισομορφή CYP3A4 του κυτοχρώματος Ρ450 βρίσκεται τόσο στο ήπαρ όσο και στα εντερικά κύτταρα.  Πολλές οργανικές ενώσεις που βρίσκονται στα γκρέιπφρουτ και συγκεκριμένα στο χυμό γκρέϊπφρουτ ασκούν ανασταλτική δράση στο μεταβολισμό των φαρμάκων από το ένζυμο. Έχει αποδειχθεί ότι οι φουρανοκουμαρίνες είναι υπεύθυνες για την αλληλεπίδραση αυτή και όχι τα φλαβονοειδή. 

Ο κατάλογος των δραστικών φουρανοκουμαρινών περιλαμβάνουν: Μπεργαμοττίνη, bergapten, bergaptol και 6 ', 7'- διϋδροξυμπεργαμοττίνη.

Αυτή η αλληλεπίδραση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη όταν το φάρμακο έχει ένα χαμηλό θεραπευτικό δείκτη, έτσι ώστε μια μικρή αύξηση της συγκέντρωσης στο αίμα μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ της θεραπευτικής επιτυχίας και τοξικότητας. Ο χυμός γκρέιπφρουτ αναστέλλει το ένζυμο μόνο εντός του εντέρου και όχι στο ήπαρ ή αλλού στο σώμα, όταν γίνεται με ένεση.

Ένας άλλος μηχανισμός της αλληλεπίδρασης είναι ενδεχομένως μέσω της Ρ-γλυκοπρωτεϊνης (Pgp), που εντοπίζεται στα εντεροκύτταρα.  Η Pgp μεταφέρει τα λιπόφιλα μόρια έξω από τα κύτταρα εντέρου  πίσω στα εντερικό αυλό. Τα φάρμακα που διαθέτουν ιδιότητες λιπόφιλες είτε μεταβολίζονται από το CYP3A4 ή αφαιρούνται στο έντερο από τον Pgp μεταφορέα. Τόσο η Pgp όσο και οι CYP3A4 μπορεί να συνεργούν ως εμπόδιο σε πολλά χορηγούμενα φάρμακα από το στόμα. Συνεπώς αναστολή τους (και των δύο ή μόνο του ενός), μπορεί να αυξήσει σημαντικά την βιοδιαθεσιμότητα ενός φαρμάκου.

Η αλληλεπίδραση που προκαλείται από τις ενώσεις γκρέιπφρουτ διαρκεί για μέχρι 24 ώρες και η επίδρασή της είναι η μέγιστη όταν ο χυμός καταπίνεται με το φάρμακο ή έως 4 ώρες πριν από το φάρμακο.

Τα φλαβονοειδή που υπάρχουν σε υψηλότερη συγκέντρωση στο χυμό γκρέιπφρουτ είναι η ναριγκίνη, η οποία στον άνθρωπο μεταβολίζεται σε ναρινγενίνη. Υπάρχουν επίσης και άλλα φλαβονοειδή στο χυμό γκρέιπφρουτ, σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις.

Ο χυμός πορτοκαλιού δεν περιέχει νερανζίνες σε τόσο υψηλή συγκέντρωση, αλλά  περιέχουν εσπεριτίνη.  Μερικές φορές συνιστάται ως υποκατάστατο. Ο χυμός του λάιμ και τα πορτοκάλια Σεβίλλης μπορούν επίσης να αναστείλουν το μεταβολισμό των φαρμάκων, όπως και ο χυμός μήλου με ορισμένα φάρμακα.

Φάρμακα που επηρεάζονται από το χυμό γκρέιπφρουτ

Φάρμακα που επηρεάζονται από το χυμό γκρέιπφρουτ
Κατηγορία φαρμάκου	Μεγάλη αλληλεπίδραση	Mικρή αλληλεπίδραση
Αντιαρρυθμικά φάρμακα	amiodarone dronedarone
Αντιισταμινικά	terfenadine, diphenhydramine astemizole
Ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου		felodipine  nicardipine nifedipine nimodipine  nisoldipine isradipine
Φάρμακα για τη χοληστερίνη στατίνες  (HMG-CoA reductase inhibitors)	simvastatin lovastatin	atorvastatin  cerivastatin
Αντιβηχικά/NMDA Antagonist	dextromethorphan
Φάρμακα Στυτικής δυσλειτουργίας		sildenafil tadalafil  vardenafil
HIV αναστολείς πρωτεάσης		saquinavir  ritonavir  nelfinavir  amprenavir
Ορμόνες		ethinyl estradiol  methylprednisolone
Ανασοκατασταλτικά		cyclosporine tacrolimus sirolimus mercaptopurine
Αντικαταθλιπτικά, υπνωτικά και αγχολυτικά	buspirone	triazolam midazolam diazepam zaleplon  alprazolam
Άλλα ψυχοτροπικά		carbamazepine trazodone  quetiapine fluvoxamine  nefazodone
Διάφορα άλλα φάρμακα	cisapride

emedi.gr