Θεραπευτικές εφαρμογές εμβολισμού

Εμβολισμός είναι η εκλεκτική απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων με έμβολα

Ο εμβολισμός είναι μια μη χειρουργική, ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που εκτελείται από επεμβατικό ακτινολόγο
Θεραπευτικές εφαρμογές εμβολισμού
Ο εμβολισμός χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μιας ευρείας ποικιλίας ασθενειών που επηρεάζουν διάφορα όργανα του ανθρώπινου σώματος.
♦Αιμορραγία

• Υποτροπιάζουσα αιμόπτυση
• Αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες
• Ανεύρυσμα εγκεφάλου
• Γαστρεντερική αιμορραγία
• Επίσταξη
• Αιμορραγία μετά τον τοκετό 
• Χειρουργική αιμορραγία 
• Ινομυώματα της μήτρας

♦Όγκοι
Η θεραπεία χρησιμοποιείται για να επιβραδύνει ή να σταματήσει την παροχή αίματος μειώνοντας έτσι το μέγεθος του όγκου:

• Αλλοιώσεις των νεφρών
• Βλάβες του ήπατος, συνήθως ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (HCC). Αντιμετωπίζονται είτε με εμβολή σωματιδίων είτε με  καθετήρα αρτηριακού χημειοεμβολισμού
• Ινομυώματα της μήτρας

♦Κακοήθης υπέρταση 
Θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για τη διαχείριση της κακοήθους υπέρτασης λόγω νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου.
♦Άλλα 
Εμβολισμός πυλαίας φλέβας
Διαδικασία εμβολισμού
Η διαδικασία είναι μια ελάχιστα επεμβατική εναλλακτική λύση στη χειρουργική επέμβαση. Ο σκοπός του εμβολισμού είναι να αποτραπεί η ροή του αίματος σε μια περιοχή του σώματος, η οποία μπορεί να συρρικνώσει αποτελεσματικά έναν όγκο ή διορθώσει ένα ανεύρυσμα.
Η διαδικασία διεξάγεται ως ενδοαγγειακή διαδικασία από επεμβατικό ακτινολόγο.
Πραγματοποιείται με ελάχιστη ή καμία καταστολή, αν και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το όργανο που πρόκειται να εμβολισθεί. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε εγκεφαλική εμβολή λαμβάνουν γενική αναισθησία.
Η πρόσβαση στο εν λόγω όργανο αποκτάται μέσω ενός σύρματος οδηγού και καθετήρα. Ανάλογα με το όργανο αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και χρονοβόρα. Η θέση της σωστής αρτηρίας ή φλέβας προσδιορίζεται με την ψηφιακή αγγειογραφία. Αυτές οι εικόνες χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως ένα χάρτης από τον ακτινολόγο για  να αποκτήσει πρόσβαση στο σωστό αγγείο με την επιλογή ενός κατάλληλου καθετήρα και ή σύρματος, ανάλογα με το «σχήμα» της γύρω ανατομίας.
Μόλις τοποθετηθεί ο καθετήρας, η θεραπεία μπορεί να αρχίσει.
Το  τεχνητό έμβολο που χρησιμοποιείται είναι συνήθως ένα από τα ακόλουθα:

• Σπείρες (Guglielmi Detachable Coil or Hydrocoil)
• Σωματίδια
• Αφρός
• Βύσμα
• Mικροσφαιρίδια ή σφαιρίδια

Μόλις τα τεχνητά έμβολα εισαχθούν με επιτυχία, εικόνες αγγειογραφίας  λαμβάνονται για να επιβεβαιώσουν την επιτυχή θεραπεία.
Είδη εμβολικών παραγόντων
Υγροί εμβολικοί παράγοντες 
Χρησιμοποιούνται  για αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες και πολύπλοκες αγγειακές δομές.

• NBCA- Ν-butyle-2-κυανοακρυλικό - Αυτός ο παράγοντας είναι ένα υγρό, παρόμοιος με κόλλα  που πολυμερίζεται αμέσως κατά την επαφή με ιόντα. Υφίσταται, επίσης, μια εξώθερμη αντίδραση η οποία καταστρέφει το τοίχωμα του αγγείου. Δεδομένου ότι ο πολυμερισμός είναι τόσο ταχύς, απαιτεί ειδικευμένο γιατρό. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γιατρός πρέπει να ξεπλύνει τον καθετήρα πριν και μετά την έγχυση του NBCA. Ο καθετήρας πρέπει, επίσης, να απομακρυνθεί γρήγορα. Έλαιο μπορεί να αναμιχθεί με το NBCA για να επιβραδυνθεί ο ρυθμός πολυμερισμού.
• Ethiodol - Κατασκευασμένο από ιώδιο και έλαιο, αυτός είναι ένα πολύ παχύρρευστος παράγοντας. Συνήθως χρησιμοποιείται για χημειοεμβολισμούς, ειδικά σε ηπατώματα, δεδομένου ότι αυτοί οι όγκοι απορροφούν ιώδιο. Η ημίσεια ζωή του είναι πέντε ημέρες.

Σκληρυντικοί παράγοντες
Αυτοί θα σκληρύνουν το ενδοθηλιακό τοίχωμα των αιμοφόρων. Απαιτούν περισσότερο χρόνο για να δράσουν από τους υγρούς εμβολικούς παράγοντες. 

• Αιθανόλη - Η αλκοόλη χρησιμοποιείται για αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες και  ενεργοποιεί το σύστημα πήξης για να προκαλέσει έναν θρόμβο αίματος. Ως εκ τούτου, ορισμένοι χειρουργοί θα χρησιμοποιήσουν έναν καθετήρα μπαλόνι απόφραξης για να σταματήσουν τη ροή του αίματος και να δοθεί χρόνος στην αιθανόλη για να λειτουργήσει. Η αιθανόλη είναι τοξική  σε μεγάλες ποσότητες και μπορεί να προκαλέσει  σύνδρομο διαμερίσματος. Επιπλέον,  είναι επώδυνη.
• Ελαϊκή αιθανολαμίνη - Αυτός ο μόνιμος παράγοντας χρησιμοποιείται για τους κιρσούς οισοφάγου. Περιέχει 2% βενζυλική αλκοόλη, έτσι ώστε να είναι λιγότερο επώδυνη από την αιθανόλη. Ωστόσο κάνει αιμόλυση και νεφρική ανεπάρκεια σε μεγάλες δόσεις.
• Sotradecol - Αυτός ο παράγοντας χρησιμοποιείται για την επιφανειακή φλεβίτιδα κάτω άκρων. Προκαλεί υπέρχρωση  της περιοχής στο 30% των ασθενών. Είναι λιγότερο επώδυνη από την αιθανόλη.

Σωματιδιακοί εμβολικοί παράγοντες
Αυτά χρησιμοποιούνται μόνο για προτριχοειδικά αρτηριόλια ή μικρές αρτηρίες.  Το μειονέκτημα είναι ότι δεν είναι εύκολο να στοχευθεί το αγγείο. Κανένα από αυτά δεν είναι ακτινοσκιερό, έτσι ώστε να είναι δύσκολο να γίνει ραδιολογική απεικόνιση, εκτός εάν είναι σεσημασμένο με σκιαγραφικό πριν από την ένεση.

• Αιμόσταση με Gelfoam - Αποφράσσει προσωρινά τα αγγεία για πέντε εβδομάδες. Ένα πηνίο τοποθετείται σε μια συγκεκριμένη θέση, και το Gelfoam προσανατολίζεται στην σωστή κατεύθυνση.
• Πολυβινυλική αλκοόλη (PVA) - Αυτός  είναι μόνιμος παράγοντας. Πρόκειται για μικροσκοπικά σφαιρίδια 50-1200 um σε μέγεθος. Τα σωματίδια  προορίζονται να προκαλέσουν φλεγμονώδη αντίδραση. Δυστυχώς, έχουν την τάση να συγκεντρώνονται όλα μαζί, δεδομένου ότι οι τα σφαιρίδια δεν είναι απόλυτα στρογγυλά
• Μικροσφαιρίδια ακρυλικής ζελατίνης - Αυτά είναι μόνιμοι εμβολικοί παράγοντες. Είναι παρόμοια με το PVA, αλλά είναι απόλυτα στρογγυλά, έτσι ώστε να μην συγκολλώνται. Τα σφαιρίδια είναι εύθραυστα, έτσι ώστε να μπορούν να σπάσουν μέσα σε μικρούς καθετήρες.

Μηχανικές συσκευές απόφραξης
Αυτές είναι κατάλληλες για όλα τα αγγεία. Έχουν επίσης το πλεονέκτημα της ακρίβειας της θέσης. Έχουν αναπτυχθεί ακριβώς για να τοποθετούνται εκεί όπου ο καθετήρας τελειώνει.

• Πηνία - Αυτά χρησιμοποιούνται για αρτηριοφλεβώδη δυσπλασία, ανευρύσματα, ή τραύμα. Προκαλούν, αμέσως, θρόμβο στο αγγείο και είναι κατασκευασμένα από πλατίνα ή ανοξείδωτο χάλυβα. Επάγουν τη δημιουργία  θρόμβου λόγω του  Dacron γύρω από το σύρμα. Το πηνίο από μόνη του δεν θα προκαλέσει μηχανική απόφραξη. Δεδομένου ότι είναι κατασκευασμένο από μέταλλο, είναι εύκολα να απεικονιστεί σε ακτινογραφικές εικόνες. Το μειονέκτημα είναι ότι τα μεγάλα πηνία μπορεί να διαταράξουν την ακτινογραφική εικόνα. Το πηνίο μπορεί να χάσει, επίσης, το σχήμα του, αν ο καθετήρας είναι λυγισμένος. Επίσης, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος  απόσπασης.
• Αποσπώμενο μπαλόνι - Θεραπεύει τις αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες και τα ανευρύσματα. Αυτά τα μπαλόνια απλά εμφυτεύονται σε ένα αγγείο και στη συνέχεια γεμίζονται με φυσιολογικό ορό μέσω μιας μονόδρομης βαλβίδας. Το αίμα σταματά και ενδοθήλιο αναπτύσσεται γύρω από το μπαλόνι μέχρι την ίνωση του αγγείου. Το μπαλόνι μπορεί να είναι υπέρτονο σε σχέση με το αίμα και ως εκ τούτου δεν γίνεται ρήξη ή μπορεί να είναι υπότονο και να συρρικνωθεί.

Πλεονεκτήματα εμβολισμού

• Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος
• Δεν αφήνει ουλές
• Έχει ελάχιστο κίνδυνο μόλυνσης
• Σπάνια απαιτείται χρήση της γενικής αναισθησίας
• Ταχύτερος χρόνος αποκατάστασης
• Υψηλό ποσοστό επιτυχίας σε σύγκριση με άλλες διαδικασίες
• Διατηρεί τη γονιμότητα και την ανατομική ακεραιότητα

Μειονεκτήματα εμβολισμού

• Πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένος ο ακτινολόγος
• Τα έμβολα μπορεί να φθάσουν σε υγιείς ιστούς, ενδεχομένως, προκαλώντας γαστρικό, ή δωδεκαδακτυλικό έλκος. Υπάρχουν μέθοδοι, τεχνικές και συσκευές που μειώνουν την εμφάνιση αυτού του τύπου των ανεπιθύμητων παρενεργειών.
• Δεν είναι κατάλληλη μέθοδος για όλους
• Μπορεί να υπάρξει επανεμφάνιση του προβλήματος

Διαβάστε σε ποιες εγκεφαλικές βλάβες γίνεται εμβολισμός
Βιβλιογραφία
irtreatment.org