Έκφραση του κολλαγόνου σε καρκίνο του πνεύμονα

Μελέτη της έκφρασης του κολλαγόνου σε ασθενείς με μη-μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα

---

Γράφει ο
Δρ Σωτήρης Νικολόπουλος
Μοριακός Ογκολόγος, PhD, MS
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια συνεχώς αυξανόμενη αιτία θανάτου.
Αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου μεταξύ όλων των νοσημάτων και την πρώτη αιτία θανάτου, και στα δύο φύλα, μεταξύ των καρκίνων. Παρά τις εντατικές εκστρατείες ενημέρωσης και τα μέτρα απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, η καπνιστική συνήθεια, που είναι ο σημαντικότερος ανεξάρτητος παράγοντας εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα, δεν έχει γνωρίσει το μέγιστό της παγκοσμίως.
Βασική αιτία της μεγάλης θνητότητας του καρκίνου του πνεύμονα είναι η αδυναμία έγκαιρης διάγνωσης, λόγω της απουσίας εμφανών συμπτωμάτων παρά μόνο όταν είναι ήδη, σχεδόν πάντα, πολύ αργά για ριζική θεραπεία.
Το γεγονός ότι ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα είναι χειρουργήσιμος στα αρχικά του στάδια, καθιστά ακόμα επιτακτικότερη την έμφαση στην πρώιμη διάγνωση. Ζητούμενο ακόμα είναι η εύρεση ενός απλού βιολογικού δείκτη που εύκολα, ανώδυνα, φθηνά και έγκαιρα να θέτει την υποψία καρκινογένεσης στον πνεύμονα.
Η θεμέλια εξωκυττάρια ουσία αντιπροσωπεύει το βασικό συστατικό του πνεύμονα και έχει προταθεί ότι διάφορες των συστατικών της εξωκυττάριας ουσίας ίσως διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση.
Αναφορικά, το κολλαγόνο τύπου XI(α1) εκφράζεται στον εμβρυϊκό πνεύμονα και σχετίζεται με την ανάπτυξή του καθιστώντας την υπερέκφρασή του υποψήφιο βιολογικό δείκτη για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Υπάρχουν άλλωστε ενθαρρυντικά ευρήματα από την χρήση του mRNA του κολλαγόνου τύπου XI(α1) ως δείκτη για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα και ιδίως το αδενοκαρκίνωμα. Παράλληλα η έκφραση του κολλαγόνου τύπου XI(α1) έχει συσχετιστεί με την πρόγνωση και την αυξημένη πιθανότητα μετάστασης στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.  
Αρχικά ευρήματα από την επιστημονική μας ομάδα όσον αφορά την μέτρηση των επιπέδων έκφρασης του κολλαγόνου τύπου XI(α1) στο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα κατέδειξε στατιστικά σημαντικά αυξημένη ποσότητα mRNA του κολλαγόνου τύπου V(α2) και των ισομορφών Α, Β και C του κολλαγόνου τύπου ΧΙ(α1) σε σύγκριση με το υγιές πνευμονικό παρέγχυμα. Επίσης, παρατηρήθηκε μια σταδιακά αυξανόμενη έκφραση των επιπέδων του mRNA του κολλαγόνου τύπου V(α2) και των ισομορφών Α, Β και C του κολλαγόνου τύπου ΧΙ(α1) κατά την μετάβαση από όγκους ιστολογικού σταδίου ΙΒ σε όγκου ςσταδίου ΙV.  
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσoυμε τα επίπεδα έκφρασης των mRNAs και των αντίστοιχων πρωτεϊνών των κολλαγόνων που έχουν την ιδιότητα να σχηματίζουν ινίδια, δηλαδή κολλαγόνα τύπου Ι, ΙΙΙ, V και XI(α1) στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα και να τα αξιολογήσουμε συγκριτικά με αντίστοιχα δείγματα υγιών ιστών πνεύμονα. Επίσης, να εξετάσουμε τα επίπεδα έκφρασης όλων των ισομορφών κολλαγόνου τύπου ΧΙ(α1) καθώς και των αντίστοιχων υποδοχέων ιντεγκρινών που αλληλεπιδρούν με τα ελάσσονα κολλαγόνα, σε ασθενείς που θα σταδιοποιηθούν με το καινούριο σύστημα ταξινόμησης του καρκίνου του πνεύμονα. Τέλος, παρόμοια ανάλυση συσχέτισης θα πραγματοποιηθεί και σε περιφερικό φλεβικό αίμα σε επίπεδο mRNA, σε μια προσπάθεια διερεύνησης της έκφρασης των αναφερθέντων κολλαγόνων στο αίμα των ασθενών.
Προσδοκούμε ότι η μελέτη αυτή θα αναδείξει νέους βιολογικούς δείκτες για την πρώιμη διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία του μη-μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.
Η μελέτη
Sotiris N. Nikolopoulos, Ioannis K. Toumpoulis, Thomas J. Kirby and Themistocles P. Chamogeorgakis.
Center for Molecular Analysis and Research SA, Agrinio, Greece; Department of Cardiothoracic Surgery,
Attikon University Hospital, Chaidari, Greece; Department of Thoracic Surgery, Mc Master University,
Toronto, ON, Canada
Γράφει ο
Δρ Σωτήρης Νικολόπουλος
Μοριακός Ογκολόγος, PhD, MS
Διαβάστε περισσότερα για τον Σωτήρη Νικολόπουλο