Η ερλιχίωση είναι μια σοβαρή και ύπουλη ασθένεια του σκύλου
Η ερλιχίωση προκαλείται από τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού. Οφείλεται στον μικρoργανισμό ehrlichia, που πολλαπλασιάζεται στα κύτταρα του αίματος και σταδιακά τα καταστρέφει.
Οι Ερλιχιώσεις συνιστούν σύνολο νοσολογικών οντοτήτων που χαρακτηρίζονται από προσβολή από gram-βακτηρίδια, γνωστά ως Ehrlichia. Το γνωστότερο για τη χώρα μας είδος, απομονώθηκε το 1980 και είναι η E. Canis. Πρωτοαναφέρθηκε στην Αλγερία το 1935 και σκότωσε δεκάδες αμερικανικά σκυλιά κατά τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Μελετήθηκε από Αμερικανούς κτηνιάτρους που υπήρξαν πρόοδοι στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας.
Η E. Canis προσβάλλει τα μονοκύτταρα του αίματος και τα μακροφάγα των ιστών και εισβάλλει στον οργανισμό του σκύλου από το τσίμπημα των κροτώνων (τσιμπουριών) Rhipichephalus Sanguineus και Dermacentor Variabilis. Το τσιμπούρι Rhipishephalus Sanguineus που μεταδίδει την Ερλιχίωση, είναι ικανό να ζήσει για τουλάχιστον 500 ημέρες χωρίς να πιει αίμα.
Η διάγνωση της νόσου γίνεται με εξετάσεις αίματος και αν δεν διαγνωστεί και θεραπευθεί έγκαιρα, αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα το θάνατο του σκύλου.
Το αίμα εξετάζεται άμεσα στο μικροσκόπιο, είτε με έμμεσο ανοσοφθορισμό για ανίχνευση αντισωμάτων, είτε με άλλες μεθόδους (π.χ. PCR).
Η Ερλιχίωση, συχνά, συνυπάρχει με Λεϊσμανίαση (Καλά-α-ζαρ), Πιροπλάσμωση κ.α.
Η ερλιχίωση εμφανίζεται, συνήθως, το καλοκαίρι, που τα τσιμπούρια είναι δραστήρια.
Η νόσος έχει τρία στάδια: το οξύ, το υποκλινικό και το χρόνιο.
Οξύ στάδιο: Τα πρώτα συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται συνήθως 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση και είναι ήπια όπως αδιαθεσία, ανορεξία και ατονία και διαρκούν λίγες ημέρες και μπορεί να μην γίνουν αντιληπτά.
Υποκλινικό στάδιο: Ο σκύλος μετά από αυτό το στάδιο δείχνει υγιής. Δυστυχώς, όμως, η νόσος σιωπηρά καταστρέφει τα κύτταρα του αίματος, προκαλώντας διαταραχές στα αιμοπετάλια, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η πήξη του αίματος. Τα συμπτώματα στο στάδιο αυτό είναι η αιματοχεσία, η αιματουρία, οι πετέχειες, οι εκχυμώσεις, οι ουλοραγίες και η επίσταξη αίματος από τη μύτη.
Ακολουθεί το στάδιο της χρόνιας βαριάς ερλιχίωσης: Ο μικροργανισμός προκαλεί βλάβες στους οφθαλμούς όπως ιριδοκυκλίτιδα, βλάβες στις αρθρώσεις όπως αρθρίτιδα, βλάβες στους νεφρούς και στα άλλα ζωτικά όργανα και τέλος εισβάλλει στο νωτιαίο μυελό και καταστρέφει τις πρόδρομες μορφές των κυττάρων, προκαλώντας μη αναστρέψιμες βλάβες στα ερυθρά και στα λευκά.
Ιδιαίτερα ευάλωτα απέναντι στη νόσο είναι τα Γερμανικά Ποιμενικά, τα Ντόμπερμαν, τα Κόλεϊ , τα νεαρά ζώα καθώς και αυτά που ήδη νοσούν από άλλη ασθένεια, όπως το καλα-α-ζάρ.
Δυστυχώς δεν υπάρχει, ακόμη,εμβόλιο για προφύλαξη από την ερλιχίωση. Πρόληψη πρέπει να γίνει καταπολεμώντας τα τσιμπούρια. Αρκεί ένα και μόνο μολυσμένο τσιμπούρι για να μεταδώσει τη νόσο. Βέβαια, η εντόπιση τσιμπουριών είναι πολύ δύσκολη, γιατί είναι μικρά και ο σκύλος μπορεί να έχει πυκνό τρίχωμα. Επιπλέον εξαιτίας του βιολογικού τους κύκλου τα τσιμπούρια παραμένουν στον σκύλο για αρκετά 24ωρα.
Γι’ αυτό πρέπει οι σκύλοι να προστατεύονται με ειδικά κολάρα, σπρέι και αμπούλες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Για πρόληψη συνιστάται χρησιμοποίηση των κατάλληλων εξωπαρασιτοκτόνων φαρμάκων όπως ψεκασμός με φιπρονίλη ( κάθε 15-30 ημέρες ) καθώς και τοποθέτηση περιλαιμίου με αμιτράζη, το οποίο πρέπει να αλλάζετε κάθε 3 μήνες.
Επειδή η ερλιχίωση έχει μεγάλη συχνότητα εμφάνισης στη χώρα μας, πρέπει να γίνεται προληπτικός αιματολογικός έλεγχος στον σκύλο, μία φορά τον χρόνο, συνήθως τον Νοέμβριο.
Η θεραπεία της ερλιχίωσης συνίσταται στη χορήγηση δοξυκυκλίνης από το στόμα 10 mg/Kg ΚΑΘΕ 12 ΩΡΕΣ ΓΙΑ 2-3 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ. Ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΘΕΤΙΚΟΣ ΩΣ ΚΑΙ 12 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ.
ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΟΤΙ Η ΔΟΞΥΚΥΚΛΙΝΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΔΙΝΕΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗ ΔΟΞΥΚΥΚΛΙΝΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΝΕΣΕΙΣ ΙΜΙΔΟΚΑΡΒΗΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΟΜΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ, ΑΝ ΚΡΙΘΕΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ.
Σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να γίνουν και 2 ειδικές ενέσεις με την ουσία διπροπιονική ιμιδοκάρβη με μεσοδιάστημα 2 εβδομάδων. Οι ενέσεις αυτές ενδέχεται να συνοδεύονται από σοβαρές παρενέργειες. Τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε 48 ώρες στην οξεία και την ήπια χρόνια ερλιχίωση. Ο αριθμός των αιμοπεταλίων αρχίζει να αυξάνεται μέσα σε 2 με 7 ημέρες από την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής και αποκαθίσταται πλήρως σε 14 ημέρες.
Με τη κατάλληλη θεραπεία, η πρόγνωση είναι καλή, εκτός και αν η καταστολή του μυελού των οστών είναι έντονη. Υπενθυμίζεται πως ο μυελός των οστών είναι το σημείο που γίνεται η παραγωγή των κυττάρων του αίματος και για αυτό είναι τόσο σημαντικός.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι δυνατόν να προκαλέσουν ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα και εάν ληφθούν από έγκυες σκύλες, να χρωματίσουν κίτρινα τα μόνιμα δόντια των κουταβιών. Η εγκυμοσύνη, κατά τα άλλα, δεν φαίνεται να επηρεάζεται αρνητικά.
Συμβουλές όταν ο σκύλος σας κολλήσει τσιμπούρια:
1. Μην τραβάτε ποτέ τα τσιμπούρια, εκτός κι αν είναι τόσο λίγα ώστε θα μπορούσατε να τα αφαιρέσετε με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών. Αφού πρώτα τα διαποτίσετε με λάδι, να τα «πιάσετε» όσο πιο κοντά στο στόμα τους γίνεται.
2. Μη χρησιμοποιείτε άλλου τύπου εντομοκτόνα που η χρήση τους αντενδείκνυται στους σκύλους.
3. Μην αφήνετε τον σκύλο σας να περιφέρεται σε ακάθαρτο περιβάλλον, γεμάτο αγριόχορτα και αδέσποτα ζώα που μεταφέρουν ασθένειες. Ψεκάστε τις περιοχές που κινείται ο σκύλος σας με ειδικά φάρμακα κατά των τσιμπουριών, προσέχοντας το διάλυμα να μη λιμνάσει, ώστε ο σκύλος να μην πιει από αυτό, αποψιλώστε τα αγριόχορτα κοντά στο σπιτάκι του σκύλου σας και ψεκάστε με φιπρονίλη.
Ισραηλινοί επιστήμονες από την Κτηνιατρική Σχολή του Κόρετ θεωρούν ότι η παρασκευή εμβολίου είναι πλέον εφικτή μέσα από την εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Vaccine”.
Στην ερευνητική τους εργασία δημιούργησαν ένα εμβόλιο βασισμένο στην Ehrlichia canis και χρησιμοποίησαν 12 σκύλους φυλής Beagle τους οποίους χώρισαν σε 3 ομάδες των 4 σκύλων. Στην πρώτη ομάδα έγιναν 2 εγχύσεις με εξασθενημένο στέλεχος της Ehrlichia canis, στη δεύτερη ομάδα 1 έγχυση και στην τρίτη ομάδα σκύλων δεν έγινε καμία έγχυση (μάρτυρας). Αξίζει να αναφερθεί ότι κανένα από τα σκυλιά δεν εμφάνισε τη νόσο.
Στη συνέχεια, έγινε μόλυνση όλων των σκύλων με ένα ισχυρά παθογόνο στέλεχος της Ε. canis. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά καθώς από τα 8 εμβολιασμένα σκυλιά μόνο τα 3 παρουσίασαν έναν ήπιο και παροδικό πυρετό, ενώ τα υπόλοιπα 5 παρέμειναν υγιή.
Βιβλιογραφία
Οι Ερλιχιώσεις συνιστούν σύνολο νοσολογικών οντοτήτων που χαρακτηρίζονται από προσβολή από gram-βακτηρίδια, γνωστά ως Ehrlichia. Το γνωστότερο για τη χώρα μας είδος, απομονώθηκε το 1980 και είναι η E. Canis. Πρωτοαναφέρθηκε στην Αλγερία το 1935 και σκότωσε δεκάδες αμερικανικά σκυλιά κατά τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Μελετήθηκε από Αμερικανούς κτηνιάτρους που υπήρξαν πρόοδοι στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας.
Η E. Canis προσβάλλει τα μονοκύτταρα του αίματος και τα μακροφάγα των ιστών και εισβάλλει στον οργανισμό του σκύλου από το τσίμπημα των κροτώνων (τσιμπουριών) Rhipichephalus Sanguineus και Dermacentor Variabilis. Το τσιμπούρι Rhipishephalus Sanguineus που μεταδίδει την Ερλιχίωση, είναι ικανό να ζήσει για τουλάχιστον 500 ημέρες χωρίς να πιει αίμα.
Η διάγνωση της νόσου γίνεται με εξετάσεις αίματος και αν δεν διαγνωστεί και θεραπευθεί έγκαιρα, αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα το θάνατο του σκύλου.
Το αίμα εξετάζεται άμεσα στο μικροσκόπιο, είτε με έμμεσο ανοσοφθορισμό για ανίχνευση αντισωμάτων, είτε με άλλες μεθόδους (π.χ. PCR).
Η Ερλιχίωση, συχνά, συνυπάρχει με Λεϊσμανίαση (Καλά-α-ζαρ), Πιροπλάσμωση κ.α.
Η ερλιχίωση εμφανίζεται, συνήθως, το καλοκαίρι, που τα τσιμπούρια είναι δραστήρια.
Η νόσος έχει τρία στάδια: το οξύ, το υποκλινικό και το χρόνιο.
Οξύ στάδιο: Τα πρώτα συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται συνήθως 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση και είναι ήπια όπως αδιαθεσία, ανορεξία και ατονία και διαρκούν λίγες ημέρες και μπορεί να μην γίνουν αντιληπτά.
Υποκλινικό στάδιο: Ο σκύλος μετά από αυτό το στάδιο δείχνει υγιής. Δυστυχώς, όμως, η νόσος σιωπηρά καταστρέφει τα κύτταρα του αίματος, προκαλώντας διαταραχές στα αιμοπετάλια, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η πήξη του αίματος. Τα συμπτώματα στο στάδιο αυτό είναι η αιματοχεσία, η αιματουρία, οι πετέχειες, οι εκχυμώσεις, οι ουλοραγίες και η επίσταξη αίματος από τη μύτη.
Ακολουθεί το στάδιο της χρόνιας βαριάς ερλιχίωσης: Ο μικροργανισμός προκαλεί βλάβες στους οφθαλμούς όπως ιριδοκυκλίτιδα, βλάβες στις αρθρώσεις όπως αρθρίτιδα, βλάβες στους νεφρούς και στα άλλα ζωτικά όργανα και τέλος εισβάλλει στο νωτιαίο μυελό και καταστρέφει τις πρόδρομες μορφές των κυττάρων, προκαλώντας μη αναστρέψιμες βλάβες στα ερυθρά και στα λευκά.
Ιδιαίτερα ευάλωτα απέναντι στη νόσο είναι τα Γερμανικά Ποιμενικά, τα Ντόμπερμαν, τα Κόλεϊ , τα νεαρά ζώα καθώς και αυτά που ήδη νοσούν από άλλη ασθένεια, όπως το καλα-α-ζάρ.
Δυστυχώς δεν υπάρχει, ακόμη,εμβόλιο για προφύλαξη από την ερλιχίωση. Πρόληψη πρέπει να γίνει καταπολεμώντας τα τσιμπούρια. Αρκεί ένα και μόνο μολυσμένο τσιμπούρι για να μεταδώσει τη νόσο. Βέβαια, η εντόπιση τσιμπουριών είναι πολύ δύσκολη, γιατί είναι μικρά και ο σκύλος μπορεί να έχει πυκνό τρίχωμα. Επιπλέον εξαιτίας του βιολογικού τους κύκλου τα τσιμπούρια παραμένουν στον σκύλο για αρκετά 24ωρα.
Γι’ αυτό πρέπει οι σκύλοι να προστατεύονται με ειδικά κολάρα, σπρέι και αμπούλες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Για πρόληψη συνιστάται χρησιμοποίηση των κατάλληλων εξωπαρασιτοκτόνων φαρμάκων όπως ψεκασμός με φιπρονίλη ( κάθε 15-30 ημέρες ) καθώς και τοποθέτηση περιλαιμίου με αμιτράζη, το οποίο πρέπει να αλλάζετε κάθε 3 μήνες.
Επειδή η ερλιχίωση έχει μεγάλη συχνότητα εμφάνισης στη χώρα μας, πρέπει να γίνεται προληπτικός αιματολογικός έλεγχος στον σκύλο, μία φορά τον χρόνο, συνήθως τον Νοέμβριο.
Η θεραπεία της ερλιχίωσης συνίσταται στη χορήγηση δοξυκυκλίνης από το στόμα 10 mg/Kg ΚΑΘΕ 12 ΩΡΕΣ ΓΙΑ 2-3 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ. Ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΘΕΤΙΚΟΣ ΩΣ ΚΑΙ 12 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ.
ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΟΤΙ Η ΔΟΞΥΚΥΚΛΙΝΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΔΙΝΕΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗ ΔΟΞΥΚΥΚΛΙΝΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΕΝΕΣΕΙΣ ΙΜΙΔΟΚΑΡΒΗΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΟΜΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ, ΑΝ ΚΡΙΘΕΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ.
Σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να γίνουν και 2 ειδικές ενέσεις με την ουσία διπροπιονική ιμιδοκάρβη με μεσοδιάστημα 2 εβδομάδων. Οι ενέσεις αυτές ενδέχεται να συνοδεύονται από σοβαρές παρενέργειες. Τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε 48 ώρες στην οξεία και την ήπια χρόνια ερλιχίωση. Ο αριθμός των αιμοπεταλίων αρχίζει να αυξάνεται μέσα σε 2 με 7 ημέρες από την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής και αποκαθίσταται πλήρως σε 14 ημέρες.
Με τη κατάλληλη θεραπεία, η πρόγνωση είναι καλή, εκτός και αν η καταστολή του μυελού των οστών είναι έντονη. Υπενθυμίζεται πως ο μυελός των οστών είναι το σημείο που γίνεται η παραγωγή των κυττάρων του αίματος και για αυτό είναι τόσο σημαντικός.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι δυνατόν να προκαλέσουν ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα και εάν ληφθούν από έγκυες σκύλες, να χρωματίσουν κίτρινα τα μόνιμα δόντια των κουταβιών. Η εγκυμοσύνη, κατά τα άλλα, δεν φαίνεται να επηρεάζεται αρνητικά.
Συμβουλές όταν ο σκύλος σας κολλήσει τσιμπούρια:
1. Μην τραβάτε ποτέ τα τσιμπούρια, εκτός κι αν είναι τόσο λίγα ώστε θα μπορούσατε να τα αφαιρέσετε με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών. Αφού πρώτα τα διαποτίσετε με λάδι, να τα «πιάσετε» όσο πιο κοντά στο στόμα τους γίνεται.
2. Μη χρησιμοποιείτε άλλου τύπου εντομοκτόνα που η χρήση τους αντενδείκνυται στους σκύλους.
3. Μην αφήνετε τον σκύλο σας να περιφέρεται σε ακάθαρτο περιβάλλον, γεμάτο αγριόχορτα και αδέσποτα ζώα που μεταφέρουν ασθένειες. Ψεκάστε τις περιοχές που κινείται ο σκύλος σας με ειδικά φάρμακα κατά των τσιμπουριών, προσέχοντας το διάλυμα να μη λιμνάσει, ώστε ο σκύλος να μην πιει από αυτό, αποψιλώστε τα αγριόχορτα κοντά στο σπιτάκι του σκύλου σας και ψεκάστε με φιπρονίλη.
Ισραηλινοί επιστήμονες από την Κτηνιατρική Σχολή του Κόρετ θεωρούν ότι η παρασκευή εμβολίου είναι πλέον εφικτή μέσα από την εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Vaccine”.
Στην ερευνητική τους εργασία δημιούργησαν ένα εμβόλιο βασισμένο στην Ehrlichia canis και χρησιμοποίησαν 12 σκύλους φυλής Beagle τους οποίους χώρισαν σε 3 ομάδες των 4 σκύλων. Στην πρώτη ομάδα έγιναν 2 εγχύσεις με εξασθενημένο στέλεχος της Ehrlichia canis, στη δεύτερη ομάδα 1 έγχυση και στην τρίτη ομάδα σκύλων δεν έγινε καμία έγχυση (μάρτυρας). Αξίζει να αναφερθεί ότι κανένα από τα σκυλιά δεν εμφάνισε τη νόσο.
Στη συνέχεια, έγινε μόλυνση όλων των σκύλων με ένα ισχυρά παθογόνο στέλεχος της Ε. canis. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά καθώς από τα 8 εμβολιασμένα σκυλιά μόνο τα 3 παρουσίασαν έναν ήπιο και παροδικό πυρετό, ενώ τα υπόλοιπα 5 παρέμειναν υγιή.
Βιβλιογραφία
- sciencedirect.com
- PREDICT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου