Οι επιζήσαντες από καρκίνο είναι πολλοί, αλλά μερικοί είναι θυμωμένοι
Περισσότερα από 25 εκατομμύρια
άνθρωποι σε όλον τον κόσμο ζουν έχοντας ιστορικό καρκίνου. Οι
επιζήσαντες αυτοί, έχουν ειδικές ανάγκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν,
προκειμένου να ζήσουν φυσιολογικά έως το φυσικό τους τέλος.
Ένας στους δύο άνδρες και μία στις τρεις γυναίκες θα διαγνωστούν με καρκίνο κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 65% από αυτούς τους ανθρώπους θα ζήσουν με τον καρκίνο τους επί πέντε χρόνια και πάνω - ποσοστό που έως το 2010 θα έχει φθάσει το 70%.
Υπολογίζεται πως σε όλον τον κόσμο ζουν περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι με ιστορικό καρκίνου, αντιπροσωπεύοντας το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα 11 εκατομμύρια από αυτούς ζουν στις ΗΠΑ, ενώ άλλοι τόσοι είναι οι Ευρωπαίοι επιζήσαντες. Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ πιο εντυπωσιακοί απ' ό,τι εν πρώτοις φαίνεται - αρκεί να αναλογισθεί κανείς πως ο αντίστοιχος αριθμός στις ΗΠΑ πριν από 30 χρόνια ήταν 3 εκατομμύρια, ενώ στην ίδια χώρα το 2020 αναμένεται να έχει φθάσει τα 16 εκατομμύρια - αύξηση της τάξεως του 50%.
Από τους επιζήσαντες, σχεδόν δύο στους δέκα είναι γυναίκες που νίκησαν τον καρκίνο του μαστού, περίπου άλλοι τόσοι είναι άντρες με καρκίνο του προστάτη, ενώ ένας στους δέκα έχει καρκίνο του παχέος εντέρου ή γυναικολογικό καρκίνο. Στην πραγματικότητα, από τις γυναίκες που επιζούν του καρκίνου, το 42% έχει καρκίνο του μαστού, το 10% καρκίνο της μήτρας και το 9% καρκίνο του παχέος εντέρου. Αντίστοιχα στους άνδρες, το 41% έχει καρκίνο του προστάτη, το 11% καρκίνο του παχέος εντέρου και το 9% κάποια αιματολογική κακοήθεια.
Οι επιζήσαντες του καρκίνου καλύπτουν όλο το ηλικιακό φάσμα: το 1% είναι κάτω από 19 ετών, το 5% 20-39 ετών, το 34% έχουν ηλικία 40-64 ετών, ενώ το υπόλοιπο 60% είναι άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει τα 65 τους χρόνια.
Ως επιζήσας του καρκίνου θεωρείται κάθε άνθρωπος που ζει με καρκίνο από τη στιγμή της διάγνωσης έως το τέλος της ζωής του. Η επιβίωση από τον καρκίνο χωρίζεται σε τέσσερα στάδια. Στο οξύ που εμπεριέχει την αρχική διάγνωση και θεραπεία, στο εκτενές που εμπεριέχει την ύφεση και τη διατήρησή της, και στο μόνιμο που εμπεριέχει τη μακροχρόνια επιβίωση και την ίαση. Το τέταρτο στάδιο αποκαλείται τελικό και είναι αυτό που περικλείει το τέλος της ζωής.
Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των επιζησάντων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η αυξάνουσα συχνότητα πολλών καρκίνων, η γήρανση του πληθυσμού (αν και πολλοί καρκίνοι προσβάλλουν νέους, η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων εξακολουθεί να εκδηλώνεται σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών) και η σημαντική πρόοδος τόσο στην πρώιμη διάγνωση.
Οι μακροχρόνιες παρενέργειες
Οι μακροχρονίως επιζήσαντες δεν είναι σπάνιο να βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σειρά προβλημάτων που απορρέουν από τον καρκίνο τους και τις θεραπείες που έκαναν γι' αυτόν. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να αρχίσουν στη διάρκεια της θεραπείας και να επιμείνουν επί καιρό έπειτα από το τέλος της, ενώ μπορεί να είναι σωματικά ή/και ψυχικά.
* Στα σωματικά προβλήματα συμπεριλαμβάνονται η πρόωρη εμμηνόπαυση στις γυναίκες, η καρδιοαναπνευστική δυσλειτουργία, οι σεξουαλικές διαταραχές, η στειρότητα και τα σύνδρομα χρονίας κοπώσεως ή χρόνιου πόνου. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν ορμονικές ανεπάρκειες, διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας, ακράτεια, κολοστομίες, νεφροπάθειες, ακόμα και τραχειοτομίες ή νέες κακοήθειες, που επιδεινώνουν την ποιότητα της ζωής των επιζησάντων.
* Στα ψυχικά προβλήματα που απορρέουν από τον καρκίνο και τις θεραπείες τους συμπεριλαμβάνεται μια σειρά όψιμων (ή καθυστερημένων) εκδηλώσεων, όπως φοβία για τυχόν υποτροπή της νόσου, μειωμένη αυτοεκτίμηση, άγχος και κατάθλιψη, αλλοίωση της εικόνας του σώματος.
Εκτός όμως από τα ψυχικά και σωματικά προβλήματα, το ατομικό ιστορικό καρκίνου μπορεί να δημιουργήσει και σωρεία κοινωνικών προβλημάτων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται αλλαγές στις διαπροσωπικές σχέσεις, οικονομικά προβλήματα (πολλοί πάσχοντες αναγκάζονται να μειώσουν ή και να εγκαταλείψουν την εργασία τους στη διάρκεια των θεραπειών και για καιρό έπειτα από αυτές έως ότου ορθοποδήσουν), διακρίσεις εκ μέρους των ασφαλιστικών φορέων και κοινωνική απομόνωση.
Όψιμες παρενέργειες
Αν και είναι καλά γνωστό πως οι συνήθεις παρενέργειες των αντικαρκινικών θεραπειών μπορεί να επιμείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα έπειτα από το πέρας τους, υπάρχουν και όψιμες (καθυστερημένες) παρενέργειες, οι οποίες είναι απούσες ή έστω υποκλινικές (δηλαδή δεν έχουν εκδηλωθεί με συμπτώματα) μέχρι το τέλος της αντικαρκινικής θεραπείας.
Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να εκδηλωθούν αργότερα στην πορεία της ζωής, συχνά ως ανεπάρκεια κάποιου οργάνου ή επειδή απλώς ακολούθησαν τη φυσική εξελικτική πορεία τους και κάποια στιγμή έγιναν εμφανείς ή λόγω της μη εξατομικευμένης θεραπείας στην οποία υποβλήθηκαν.
Αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν αρκετά στοιχεία για το πόσο συχνές είναι οι όψιμες παρενέργειες, γεγονός παραμένει πως είναι υπαρκτές και ότι η εκδήλωσή τους αποτελεί πλήγμα για τον επιζήσαντα. Παρ' όλα αυτά, οι επιζήσαντες μπορούν να ζήσουν δραστήρια, παραγωγική ζωή, μολονότι στο ταξίδι τους με τον καρκίνο μπορεί να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις.
Επειδή, όμως, έως πρότινος η έννοια του επιζήσαντος ήταν εν πολλοίς άγνωστη, βρίσκεται στα σπάργανα η κατάρτιση ειδικών προγραμμάτων για τη φροντίδα αυτών των ανθρώπων, ενώ σημαντικές ελλείψεις παρατηρούνται και στην ενημέρωση των εργαζομένων της Υγείας, των αρμόδιων υγειονομικών αρχών, καθώς και των ίδιων των ασθενών. Στα σπάργανα βρίσκονται επίσης οι μακροπρόθεσμες μελέτες παρακολούθησης της πορείας της ζωής των επιζησάντων, ώστε να καταγραφούν λεπτομερώς οι κίνδυνοι που τους απειλούν και να ληφθούν μέτρα για την πρόληψή τους.
Επειδή, όλα αλλάζουν ήρθε η ώρα να αλλάξει και η θεραπεία του καρκίνου, η οποία πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα ανάλογα με το μοριακό προφίλ και το είδος του όγκου του ασθενούς και πάντα με σεβασμό της βραχυπρόθεσμης, αλλά κυρίως της μακροπρόθεσμης ποιότητας ζωής.
Για να μην υπάρχουν πια θυμωμένοι επιζήσαντες από καρκίνο...
Ένας στους δύο άνδρες και μία στις τρεις γυναίκες θα διαγνωστούν με καρκίνο κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 65% από αυτούς τους ανθρώπους θα ζήσουν με τον καρκίνο τους επί πέντε χρόνια και πάνω - ποσοστό που έως το 2010 θα έχει φθάσει το 70%.
Υπολογίζεται πως σε όλον τον κόσμο ζουν περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι με ιστορικό καρκίνου, αντιπροσωπεύοντας το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα 11 εκατομμύρια από αυτούς ζουν στις ΗΠΑ, ενώ άλλοι τόσοι είναι οι Ευρωπαίοι επιζήσαντες. Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ πιο εντυπωσιακοί απ' ό,τι εν πρώτοις φαίνεται - αρκεί να αναλογισθεί κανείς πως ο αντίστοιχος αριθμός στις ΗΠΑ πριν από 30 χρόνια ήταν 3 εκατομμύρια, ενώ στην ίδια χώρα το 2020 αναμένεται να έχει φθάσει τα 16 εκατομμύρια - αύξηση της τάξεως του 50%.
Από τους επιζήσαντες, σχεδόν δύο στους δέκα είναι γυναίκες που νίκησαν τον καρκίνο του μαστού, περίπου άλλοι τόσοι είναι άντρες με καρκίνο του προστάτη, ενώ ένας στους δέκα έχει καρκίνο του παχέος εντέρου ή γυναικολογικό καρκίνο. Στην πραγματικότητα, από τις γυναίκες που επιζούν του καρκίνου, το 42% έχει καρκίνο του μαστού, το 10% καρκίνο της μήτρας και το 9% καρκίνο του παχέος εντέρου. Αντίστοιχα στους άνδρες, το 41% έχει καρκίνο του προστάτη, το 11% καρκίνο του παχέος εντέρου και το 9% κάποια αιματολογική κακοήθεια.
Οι επιζήσαντες του καρκίνου καλύπτουν όλο το ηλικιακό φάσμα: το 1% είναι κάτω από 19 ετών, το 5% 20-39 ετών, το 34% έχουν ηλικία 40-64 ετών, ενώ το υπόλοιπο 60% είναι άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει τα 65 τους χρόνια.
Ως επιζήσας του καρκίνου θεωρείται κάθε άνθρωπος που ζει με καρκίνο από τη στιγμή της διάγνωσης έως το τέλος της ζωής του. Η επιβίωση από τον καρκίνο χωρίζεται σε τέσσερα στάδια. Στο οξύ που εμπεριέχει την αρχική διάγνωση και θεραπεία, στο εκτενές που εμπεριέχει την ύφεση και τη διατήρησή της, και στο μόνιμο που εμπεριέχει τη μακροχρόνια επιβίωση και την ίαση. Το τέταρτο στάδιο αποκαλείται τελικό και είναι αυτό που περικλείει το τέλος της ζωής.
Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των επιζησάντων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η αυξάνουσα συχνότητα πολλών καρκίνων, η γήρανση του πληθυσμού (αν και πολλοί καρκίνοι προσβάλλουν νέους, η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων εξακολουθεί να εκδηλώνεται σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών) και η σημαντική πρόοδος τόσο στην πρώιμη διάγνωση.
Οι μακροχρόνιες παρενέργειες
Οι μακροχρονίως επιζήσαντες δεν είναι σπάνιο να βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σειρά προβλημάτων που απορρέουν από τον καρκίνο τους και τις θεραπείες που έκαναν γι' αυτόν. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να αρχίσουν στη διάρκεια της θεραπείας και να επιμείνουν επί καιρό έπειτα από το τέλος της, ενώ μπορεί να είναι σωματικά ή/και ψυχικά.
* Στα σωματικά προβλήματα συμπεριλαμβάνονται η πρόωρη εμμηνόπαυση στις γυναίκες, η καρδιοαναπνευστική δυσλειτουργία, οι σεξουαλικές διαταραχές, η στειρότητα και τα σύνδρομα χρονίας κοπώσεως ή χρόνιου πόνου. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν ορμονικές ανεπάρκειες, διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας, ακράτεια, κολοστομίες, νεφροπάθειες, ακόμα και τραχειοτομίες ή νέες κακοήθειες, που επιδεινώνουν την ποιότητα της ζωής των επιζησάντων.
* Στα ψυχικά προβλήματα που απορρέουν από τον καρκίνο και τις θεραπείες τους συμπεριλαμβάνεται μια σειρά όψιμων (ή καθυστερημένων) εκδηλώσεων, όπως φοβία για τυχόν υποτροπή της νόσου, μειωμένη αυτοεκτίμηση, άγχος και κατάθλιψη, αλλοίωση της εικόνας του σώματος.
Εκτός όμως από τα ψυχικά και σωματικά προβλήματα, το ατομικό ιστορικό καρκίνου μπορεί να δημιουργήσει και σωρεία κοινωνικών προβλημάτων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται αλλαγές στις διαπροσωπικές σχέσεις, οικονομικά προβλήματα (πολλοί πάσχοντες αναγκάζονται να μειώσουν ή και να εγκαταλείψουν την εργασία τους στη διάρκεια των θεραπειών και για καιρό έπειτα από αυτές έως ότου ορθοποδήσουν), διακρίσεις εκ μέρους των ασφαλιστικών φορέων και κοινωνική απομόνωση.
Όψιμες παρενέργειες
Αν και είναι καλά γνωστό πως οι συνήθεις παρενέργειες των αντικαρκινικών θεραπειών μπορεί να επιμείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα έπειτα από το πέρας τους, υπάρχουν και όψιμες (καθυστερημένες) παρενέργειες, οι οποίες είναι απούσες ή έστω υποκλινικές (δηλαδή δεν έχουν εκδηλωθεί με συμπτώματα) μέχρι το τέλος της αντικαρκινικής θεραπείας.
Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να εκδηλωθούν αργότερα στην πορεία της ζωής, συχνά ως ανεπάρκεια κάποιου οργάνου ή επειδή απλώς ακολούθησαν τη φυσική εξελικτική πορεία τους και κάποια στιγμή έγιναν εμφανείς ή λόγω της μη εξατομικευμένης θεραπείας στην οποία υποβλήθηκαν.
Αν και δεν υπάρχουν προς το παρόν αρκετά στοιχεία για το πόσο συχνές είναι οι όψιμες παρενέργειες, γεγονός παραμένει πως είναι υπαρκτές και ότι η εκδήλωσή τους αποτελεί πλήγμα για τον επιζήσαντα. Παρ' όλα αυτά, οι επιζήσαντες μπορούν να ζήσουν δραστήρια, παραγωγική ζωή, μολονότι στο ταξίδι τους με τον καρκίνο μπορεί να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις.
Επειδή, όμως, έως πρότινος η έννοια του επιζήσαντος ήταν εν πολλοίς άγνωστη, βρίσκεται στα σπάργανα η κατάρτιση ειδικών προγραμμάτων για τη φροντίδα αυτών των ανθρώπων, ενώ σημαντικές ελλείψεις παρατηρούνται και στην ενημέρωση των εργαζομένων της Υγείας, των αρμόδιων υγειονομικών αρχών, καθώς και των ίδιων των ασθενών. Στα σπάργανα βρίσκονται επίσης οι μακροπρόθεσμες μελέτες παρακολούθησης της πορείας της ζωής των επιζησάντων, ώστε να καταγραφούν λεπτομερώς οι κίνδυνοι που τους απειλούν και να ληφθούν μέτρα για την πρόληψή τους.
Επειδή, όλα αλλάζουν ήρθε η ώρα να αλλάξει και η θεραπεία του καρκίνου, η οποία πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα ανάλογα με το μοριακό προφίλ και το είδος του όγκου του ασθενούς και πάντα με σεβασμό της βραχυπρόθεσμης, αλλά κυρίως της μακροπρόθεσμης ποιότητας ζωής.
Για να μην υπάρχουν πια θυμωμένοι επιζήσαντες από καρκίνο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου