Κρητικός Φοίνικας

O Κρητικός Φοίνικας ή Φοίνικας του Θεόφραστου ή Phoenix theophrastii απαντάται στην Κρήτη και στη Νοτιοδυτική Τουρκία.

Είναι ένας μικρός σπάνιος φοίνικας, που μεγαλώνει σε αμμώδεις υγρές κοιλάδες ή βραχώδεις περιοχές κοντά στη θάλασσα. 

Στην Κρήτη βρίσκεται στο Βάι. Ο φοίνικας φτάνει τα 15 μ ύψος, συνήθως με πολλούς λεπτούς κορμούς. Τα φύλλα είναι πτεροειδή, με μάκρος 2-3 μ, με τα πολυάριθμα, άκαμπτα, γκριζοπράσινα, γραμμικά φυλλάρια 15-50 εκατ. μήκος σε κάθε πλευρά του κεντρικού μίσχου. 

Ο καρπός είναι ωοειδής, κιτρινοκαφέ δρύπη, με 1,5 εκατ. μάκρος και 1 εκατ. σε διάμετρο, και περιέχει ένα μόνο μεγάλο σπόρο. 

Ως φοίνικας θυμίζει περισσότερο τον Phoenix dactylifera τη γνωστή μας χουρμαδιά που φύεται στις ερήμους Σαχάρα και της Αραβίας, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις θυμίζει και τον Phoenix canariensis με πιο ασημοπράσινο χρώμα φυλλώματος, για αυτό και υποστηρίζεται πως ο φοίνικας του Θεοφράστου είναι ο αρχαίος πρόγονος και των δυο αυτών ειδών, ο οποίος είναι μικρότερος σε διαστάσεις (τα 10-15 μέτρα μόνο φτάνουν τα ενήλικα φυτά) και η σάρκα του καρπού του (του "χουρμά") δεν αξίζει να φαγωθεί επειδή είναι πάρα πολύ λεπτή και ινώδης και έχει μια στυφή γεύση, αν και μερικές φορές οι καρποί του τρώγονται από τους ντόπιους.

Για την προστασία του ορίστηκε περιοχή 22 στρεμμάτων στην περιοχή Χρυσοσκαλίτισσας.

Βιβλιογραφία

          "Phoenix theophrasti". 2006 IUCN Red List of Threatened Species.

          Vamvoukakis, J.A. (1988). Phoenix theophrasti on Crete. Principes 32(2), pp. 82-83.

          "Τα φοινικοειδή και οι χρήσεις τους στην κηποτεχνία". Α.Τ.Ε.Ι. Ηρακλείου Σχολή: ΤεχνολοΤεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα: Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας.