Έκτακτες συστολές

Οι έκτακτες συστολές αποτελούν τη συχνότερη αιτία τού αισθήματος παλμών

Έκτακτες συστολές είναι οι συστολές της καρδιάς εκτός του κανονικού ρυθμού.

Το άτομο αισθάνεται ένα ενόχλημα στο στήθος λίγο ή πολύ ισχυρό, πού ακολουθείται από περίοδο παύσεως κατά την οποία η καρδιά δεν χτυπά. Ακόμη και αυτό το προσωρινό «σταμάτημα» της καρδιάς είναι δυνατό να γίνει αντιληπτό. Αμέσως έπειτα η καρδιά ξαναρχίζει τη φυσιολογική της λειτουργία ωσότου μετά από κάποιο διάστημα έρχεται μια άλλη έκτακτη συστολή.

Οι δύο χαρακτηριστικότερες καταστάσεις οι οποίες προκαλούν καρδιακή αρρυθμία είναι οι έκτακτες κολπικές και κοιλιακές συστολές και η κολπική μαρμαρυγή.

Τα αίτια τα οποία προκαλούν τις έκτακτες συστολές μπορεί να είναι το άγχος και οι καρδιακές παθήσεις. Η κατάχρηση καπνού και καφέ αποτελεί, επίσης, μια από τις συνηθισμένες αιτίες των εκτάκτων συστολών.

Η μαρμαρυγή των κόλπων αποτελεί συχνά επακόλουθο κάποιας καρδιακής νόσου. Η μαρμαρυγή των κόλπων χαρακτηρίζεται από πολλές ακανόνιστες συστολές των κόλπων. Οι συστολές αυτές μεταβιβάζονται και στις κοιλίες, με αποτέλεσμα την άρρυθμη και ακανόνιστη συστολή αυτών και κατά συνέπεια όλης της καρδιάς. Ο σφυγμός του ατόμου πού πάσχει από μαρμαρυγή είναι τελείως ακανόνιστος. Ο χτύπος της καρδιάς κατά τη μαρμαρυγή γίνεται συχνά αισθητός με τη μορφή αισθήματος παλμών.

---

Πώς γίνεται η διάγνωση;

-Όταν οι αρρυθμίες γίνονται αντιληπτές, πρέπει να καταγράφονται σε ηλεκτροκαρδιογράφημα ή σε μια ειδική συσκευή που καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό όλο το 24ωρο (holter ρυθμού 24ώρου). Σε περιπτώσεις που ήδη υπάρχει υπόστρωμα καρδιοπάθειας, η διερεύνηση για αρρυθμίες θα πρέπει να γίνεται και προληπτικά, χωρίς δηλαδή να προϋπάρχουν συμπτώματα.

-Με ειδικές τεχνικές (ηλεκτροφυσιολογική μελέτη): εισαγωγή ειδικών καλωδίων στην καρδιά που καταγράφουν το ρυθμό της καρδιάς και τις διαταραχές του) η αρρυθμία μπορεί επίσης να προκληθεί μέσα στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, ώστε να αναγνωριστεί η φύση της και η ενδεδειγμένη θεραπεία.

-Τέλος, σε ειδικές περιπτώσεις εμφυτεύεται ειδική συσκευή καταγραφής αρρυθμιών (reveal holter) κάτω από το δέρμα στο επάνω μέρος του θώρακα, η οποία καταγράφει τις αρρυθμίες για διάστημα περίπου ενός έτους.

---

Πώς θεραπεύεται;

Θεραπεία χρειάζεται να δοθεί σε λίγες επιλεγμένες καταστάσεις. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ονομάζονται αντιαρρυθμικά.

• Εάν η καρδιά είναι φυσιολογική, η πρόγνωση των εκτακτοσυστολών είναι άριστη και συνήθως είναι αρκετή η διαβεβαίωση του εξεταζομένου ότι δεν έχει οργανική καρδιοπάθεια, ενώ μερικές φορές χρειάζεται και η χορήγηση ηρεμιστικών. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να δοθεί αναστολέας των β-αδρενεργικών υποδοχέων, ιδίως εάν οι έκτακτες συστολές συνδυάζονται με φλεβοκομβική ταχυκαρδία και τα ενοχλήματα είναι επίμονα.
• Εάν η δακτυλίτιδα ή τα διουρητικά είναι η αιτία των εκτάκτων συστολών, τότε αυτά διακόπτονται και χορηγείται χλωριούχο κάλιο.
• Σε επίμονες οργανικές συστολές μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου η πρόγνωση βελτιώνεται με τη χορήγηση αναστολέα των β-υποδοχέων, ενίοτε σε συνδυασμό με αμιοδαρόνη.
• Σε υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια φάρμακα πρώτης επιλογής είναι η αμιοδαρόνη ή η βεραπαμίλη ή αναστολέας β-υποδοχέων.
• Σε διατατική μυοκαρδιοπάθεια και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, οι έκτακτες συστολές συνήθως υποχωρούν με τη βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας κατόπιν χορήγησης αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης. Υπάρχουν δε ενδείξεις πως η χορήγηση αμιοδαρόνης σε ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια και σύμπλοκη κοιλιακή εκτοπία μπορεί να βελτιώσει την ολική πρόγνωση.

Γενικά εφόσον η λειτουργική κατάσταση της αριστερής κοιλίας είναι ικανοποιητική με κλάσμα εξωθήσεως μεγαλύτερο από 35-40%, τότε η πρόγνωση είναι καλή και δεν υπάρχει ανάγκη θεραπείας των εκτάκτων συστολών, εκτός εάν είναι πολύ ενοχλητικές.

Τα παραδοσιακά αντιαρρυθμικά φάρμακα, όπως η κινιδίνη, η προπαφενόνη κ.ά. χορηγούνται μόνον για βραχέα χρονικά διαστήματα επί εξάρσεως των ενοχλημάτων από τις έκτακτες συστολές, και τούτο διότι η μακρόχρονη χορήγησή τους σε έμφραγμα μυοκαρδίου και άλλες καρδιοπάθειες προκαλεί σοβαρές αρρυθμίες και αύξηση της θνησιμότητας.

Γενικά, οι λειτουργικές συνέπειες ενός επεισοδίου αισθήματος παλμών εξαρτάται από τη διάρκεια, την ταχύτητα του καρδιακού ρυθμού και την κατάσταση της καρδιάς πριν από την έναρξη του επεισοδίου.

Παροξυσμική ταχυκαρδία ρυθμού 140 σφύξεων το λεπτό περίπου μπορεί να είναι ανεκτή για μια ή δύο ημέρες, αλλά μια οξεία εισβολή ταχυαρρυθμίας που διαρκεί περισσότερο από μια εβδομάδα ή 10 ημέρες είναι πιθανό να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμα και σε υγιή νεαρά άτομα. Σε ηλικιωμένους και άρρωστους ασθενείς, ιδιαίτερα σε ασθενείς με αναιμία ή υποξία, βαριά καρδιακή ανεπάρκεια αναπτύσσεται σε βραχύτερο χρόνο.

Αλγόριθμος διαχείρισης αισθήματος παλμών

Ορισμός Η συνειδητοποίηση ότι η καρδιά κτύπησε ή φτερούγισε Συμπτώματα Αίσθηση σφυροκοπήματος ή κυματισμού στο στήθος  Η αίσθηση πηδήματος ή καινού  Αίσθηση ότι η  καρδιά σταματά ή πηδά  Συμπτώματα υποδηλωτικά σοβαρής κατάστασης Συγκοπή Θωρακικός πόνος ή δύσπνοια Διαφορική διάγνωση Μεμονωμένοι κτύποι που εξαφανίζονται με την άσκηση Πρόωρη υπερκοιλιακή συστολή  Πρόωρη κοιλιακή συστολή  Αργή καρδιακή συχνότητα με κτύπους  Κολποκοιλιακός αποκλεισμός  Σύνδρομο νοσούντος φλεβόκομβου Γρήγορη καρδιακή συχνότητα με κτύπους  Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία Κοιλιακή ταχυκαρδία Κολπική μαρμαρυγή Διαλείποντα επεισόδια με βαθμιαία αρχή  Καφεΐνη (τσάι, καφές, σόδα, σοκολάτα)  Τονωτικά (Κοκαΐνη Εφεδρίνη Τοξικότητα μονοξειδίου άνθρακα  Προϊόντα καπνού  Πανικός Φαιοχρωμοκύττωμα  (σπάνιο)  Πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας  Παλμοί υποτροπιάζοντες σε ανάπαυση  Αναιμία  (χειρότερα με  την άσκηση)  Υπερθυρεοειδισμός Υπέρταση Πυρετός Αφυδάτωση  Άγχος Καρδιακή πάθηση Εργαστηριακές εξετάσεις Ορμόνες θυρεοειδούς  Αιμοσφαιρίνη Πρόσθετες εξετάσεις Κάλιο Ασβέστιο Μαγνήσιο Σάκχαρο Επίπεδα Digoxin  Πρόσθετες εξετάσεις όταν υπάρχουν ενδείξεις  Ηλεκτροκαρδιογράφημα  Ηλεκτροκαρδιογράφημα  24ωρου κατά Holter Ηχοκαρδιογράφημα Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη εάν συνοδεύονται από συγκοπή Θεραπεία Αξιολογήστε και θεραπεύστε τις συγκεκριμένες αιτίες  Γενικά μέτρα  Πρόγραμμα  άσκησης (εάν αξιολόγηση αρνητική)  Διακόψτε ή μειώστε την καφεΐνη, οινόπνευμα, και  κάπνισμα  Μεγιστοποιήστε την ενυδάτωση  Μειώστε το άγχος

Βιβλιογραφία

incardiology.gr