Η αρτηριοσκλήρυνση είναι η πιο συχνή αιτία του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.
Αιτίες
Εκτός από την αρτηριοσκλήρυνση, δεν αποκλείονται και άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες, όπως το τραύμα, ή η φλεγμονή. Το 98% των κοιλιακών ανευρυσμάτων είναι σακοειδή ή ελικοειδή και δημιουργούνται κάτω από το επίπεδο των νεφρικών αρτηριών. Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματος και φυσιολογικά έχει διάμετρο μέχρι 28mm στο θώρακα και γύρω στα 20mm στην κοιλιά.
Ανεύρυσμα σχηματίζεται όταν η διάμετρος της αορτής ξεπεράσει κατά 1,5-2 φορές το φυσιολογικό.
Σημεία και συμπτώματα
Το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής, ICD-10 I71.3, I71.4, γίνεται αντιληπτό ως είναι ένα εξόγκωμα σε μια εξασθενημένη περιοχή της αορτής στην κοιλιά, το οποίο σφύζει. Η πίεση του αίματος σε κάθε χτύπημα της καρδιάς πιέζει το εξασθενημένο τοίχωμα της αορτής κάνοντας το ανεύρυσμα να διευρύνεται βαθμιαία. Αν το ανεύρυσμα δε γίνει αντιληπτό, το τοίχωμα της αορτής συνεχίζει να εξασθενεί και το ανεύρυσμα συνεχίζει να μεγαλώνει. Τελικά, το ανεύρυσμα γίνεται τόσο μεγάλο και το τοίχωμά του τόσο ανίσχυρο ώστε συμβαίνει ρήξη. Όταν συμβεί αυτό, προκαλείται σοβαρή εσωτερική αιμορραγία, μια κατάσταση που είναι μοιραία στις περισσότερες περιπτώσεις.
Τα συμπτώματα του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής μπορεί να είναι:
• Αίσθημα παλμών στην κοιλιά σε συγχρονισμό με τους παλμούς της καρδιάς
• Ξαφνικός πόνος στην κοιλιά ή τη μέση.
• Σε σπάνιες περιπτώσεις, στα πόδια μπορεί να εμφανιστεί το σύνδρομο κυανών δακτύλων με περιοχές κυανές με πόνο, λόγω εμβολής αθηροθρομβωτικού υλικού από το ανεύρυσμα προς τα κάτω.
Αν ραγεί το ανεύρυσμα, μπορεί να έχει ο ασθενής σοβαρή αδυναμία, ζάλη ή πόνο και μπορεί τελικά να λιποθυμήσει και τότε είναι επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση θεραπευτική παρέμβαση.
Παράγοντες κινδύνου
Το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής είναι πολύ συχνότερο στους άνδρες παρά στις γυναίκες.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για ανεύρυσμα είναι:
-Άνδρας ηλικίας >60 ετών. Σε άνδρες ηλικίας 65-80 ετών το ποσοστό αυτών που έχουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής είναι 2-5%. Στις γυναίκες ίδιας ηλικίας το ποσοστό είναι μέχρι 1%
-Καπνιστής
-Άνδρας με άμεσο συγγενή, πατέρα ή αδελφό, με ανεύρυσμα
-Άνδρας με αρτηριοπάθεια, όπως στεφανιαία νόσο ή περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια
-Η υπέρταση αν και δεν έχει αποδειχθεί με τις πληθυσμιακές μελέτες
Διάγνωση
Η διάγνωση ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής γίνεται με απλό υπερηχογράφημα της κοιλιάς, υπερηχογράφημα triplex κοιλιακής αορτής & λαγονίων αρτηριών, αξονική τομογραφία (CT) και μαγνητική τομογραφία (MRI). Η ιδεώδης υπερηχοτομογραφική εξέταση της αορτής συνίσταται στη στατική και Real-time B mode εξέταση. Η στατική εξέταση συνίσταται στην ολική απεικόνιση της αορτής, καθώς και των ιστών γύρω από αυτήν. Επιτρέπει την ανίχνευση ανευρύσματος ή ανευρυσματικής διατάσεως, τη μέτρηση της ολικής διαμέτρου της αορτής και της διαμέτρου του αυλού αυτής.
Η κοιλιακή αορτή σε όλη την πορεία της έχει διάμετρο μικρότερη από 2-2,5 εκ. Η ικανοποιητική απεικόνιση των νεφρικών αρτηριών απαιτεί εμπειρία. Η ασβέστωση της κοιλιακής αορτής, ακτινογραφικά απεικονίζεται μόνο στο 55% των περιπτώσεων, ενώ με τους υπερήχους στο 85-90%.
Αντιμετώπιση
Όλα τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής, δεν απαιτούν θεραπεία. Η μοναδική ένδειξη για θεραπεία σ' ένα ασθενή με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής είναι η πρόληψη της ρήξης με την αύξηση του μεγέθους του ανευρύσματος.
Αν το ανεύρυσμα είναι μεγαλύτερο από 50mm, είναι γενικά ασφαλέστερο να γίνει επέμβαση. Μετά την ανοικτή χειρουργική αντιμετώπιση ο κίνδυνος ρήξης μηδενίζεται. Ιδανικά, η σύσταση για επέμβαση γίνεται όταν ο κίνδυνος ρήξης ξεπερνά τον κίνδυνο από την εγχείρηση.
Αν το ανεύρυσμά σας είναι 30-50mm, συστήνεται παρακολούθηση με υπερηχογράφημα. Η παρακολούθηση στα ανευρύσματα που είναι μικρότερα από 50mm, γίνεται με υπερηχογράφημα triplex ή αξονική τομογραφία (CT). Μπορεί να χορηγηθούν αντιαιμοπεταλιακό φάρμακα και μια στατίνη.
(Ανοικτή) εγχείρηση ανευρύσματος
– Για ανευρύσματα με διάμετρο που ξεπερνά τα 50-55mm ή αν ο ρυθμός αύξησης της διαμέτρου ενός ανευρύσματος είναι γρήγορος άσχετα από το μέγεθός του ή αν εμφανιστούν συμπτώματα (όπως πόνος στην κοιλιά ή στην οσφύ) επί παρουσία αορτολαγονίου ανευρύσματος οποιουδήποτε μεγέθους, μπορεί να απαιτηθεί επέμβαση.
Με μια τομή στην κοιλιά γίνεται αντικατάστασή του τμήματος της αορτής με ένα αορτικό μόσχευμα. Το μόσχευμα είναι από πολύ ισχυρό συνθετικό υλικό είτε Dacron (πολυεστέρας) είτε πολυτετραφλουοραιθυλένιο (PTFE) στο μέγεθος της φυσιολογικής αορτής. Το μόσχευμα αυτό διαρκεί σε όλη τη ζωή του ασθενούς. Η επέμβαση αυτή έχει επιτυχία στο 90-98% των περιπτώσεων. Μετά την εγχείρηση ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για 5-8 μέρες και απαιτούνται 2-3 μήνες για πλήρη ανάρρωση.
Τοποθέτηση ενδαυλικού μοσχεύματος
– Μερικά ανευρύσματα είναι κατάλληλα για θεραπεία με τη νέα μέθοδο, κατά την οποία το μόσχευμα εισάγεται μέσα στο ανεύρυσμα της αορτής διαμέσου μιας μικρής τομής σε κάθε βουβωνική περιοχή. Η επέμβαση αυτή είναι μικρότερης βαρύτητας και συνήθως γίνεται με περιοχική αναισθησία. Αρχικά γίνεται μια μικρή τομή σε κάθε βουβωνική περιοχή. Στη διάρκεια της επέμβασης η αγγειοχειρουργική ομάδα θα χρησιμοποιήσει ακτινοσκοπικό έλεγχο για να προωθήσει στη θέση του ανευρύσματος το "μόσχευμα επικαλυμμένο με ενδονάρθηκα" ή "ενδομόσχευμα". Όπως το μόσχευμα στην ανοικτή εγχείρηση, έτσι και το ενδομόσχευμα ενισχύει την αορτή.
Ο χρόνος ανάνηψης από την επέμβαση είναι μικρότερος με το ενδαυλικό μόσχευμα και ο χρόνος νοσηλείας μπορεί να μειωθεί στις 2-3 μέρες. Όμως, αυτή η επέμβαση απαιτεί παρακολούθηση εφ' όρου ζωής με περιοδική εξέταση με αξονική τομογραφία - αρτηριογραφία (CTA) για να επιβεβαιωθεί ότι εξακολουθεί να λειτουργεί καλά, επειδή υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί κάποια νέα επέμβαση (περίπου ο ένας στους 10 ασθενείς κάθε έτος μετά την επέμβαση με ενδαυλικό μόσχευμα θα υποβληθεί σε συμπληρωματική επέμβαση).
Πρόληψη
Προληπτικά μέτρα, για όσους έχουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής:
• Διακοπή καπνίσματος
• Αύξηση σωματικής άσκησης
• Μείωση σωματικού βάρους
• Συχνός έλεγχος αρτηριακής πίεσης
• Δεν πρέπει να μεταφέρουν βάρη μεγαλύτερα από 10kg
• Τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής
Βιβλιογραφία
- Κρεμαστινός Δ. (2005) Καρδιολογία, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης
- Liapis,C.D., Balzer K., Benedetti-Valentini F., Fernandes e Fernandes J., (2007),
- Vascular Surgery, Springer Berlin Heidelberg NewYork.
- Balas,P., Pangrais,N., Panarterial Ultrasonography. A non invasive evaluation of the peripheral arterial system. Inter Angio 1990,9:4-7
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου