Οδοντιατρική φροντίδα σε άτομα με ειδικές ανάγκες

Θεραπεία και πρόληψη σε άτομα  με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ)

Γράφει ο

Νικόλαος Κουβελάς

Επίκουρος καθηγητής της  Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Με ένα υγιές στόμα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορούν να χαμογελούν στη ζωή με περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.

Στη χώρα μας πολλές οικογένειες αγνοούν την ύπαρξη ειδικευμένων οδοντιάτρων στον τομέα αυτό, αλλά οι οδοντίατροι αυτοί είναι πολλοί λίγοι. Οι δυο αυτοί παράγοντες μοιράζονται την ευθύνη για το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ατόμων με ειδικές ανάγκες  έχουν πολύ κακή στοματική υγιεινή,  γιατί  συνήθως πάνε στο ιατρείο σε μεγάλη ηλικία και δεν έχουν συνηθίσει από μικρά παιδιά να συνεργάζονται με τον οδοντίατρο.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες η οδοντιατρική φροντίδα των παιδιών με ειδικές ανάγκες είναι πιο δύσκολη  και χρονοβόρα  δεδομένου ότι χρειάζεται ειδική υποδομή στο ιατρείο, καθώς και επιπλέον βοηθητικό προσωπικό.

Μόνο ο εξειδικευμένος οδοντίατρος μπορεί να προσφέρει σωστή οδοντιατρική φροντίδα, καθώς γνωρίζει τον τρόπο να επικοινωνήσει με τα  παιδιά ΑΜΕΑ,  και γενικότερα να αντιμετωπίσει τα περίπλοκα ιατρικά προβλήματα, πέραν των οδοντιατρικών, που επιβαρύνουν την κατάσταση και καθιστούν την οδοντιατρική θεραπεία εξαιρετικά δύσκολη. Αν μάλιστα αναλογιστούμε τις μεγάλες δυσκολίες που συνεπάγεται η οδοντιατρική θεραπεία τέτοιων περιστατικών, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε ότι στην περίπτωση των ατόμων αυτών η πρόληψη έχει ξεχωριστή βαρύτητα. 

Η οδοντιατρική πρόληψη, περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που μπορούν να γίνουν στο  σπίτι εφόσον το παιδί έχει λειτουργικά τη δυνατότητα, ή πως μπορούν οι οικείοι του, αφού το ίδιο δεν μπορεί, να προστατέψουν την στοματική υγεία του δικού τους ανθρώπου.

---

Οδοντιατρική πρόληψη ΑΜΕΑ στο σπίτι

Ανάλογα με το ποσοστό συνεργασίας και επικοινωνίας με το περιβάλλον που έχει ο άνθρωπός μας, προσαρμόζουμε και την στοματική του υγιεινή στο σπίτι. Για ορισμένες κατηγορίες σπαστικών ατόμων ή ατόμων με νοητική στέρηση ελαφρού ή μέτριου βαθμού (αυτοεξυπηρετούμενα ή μερικά αυτοεξυπηρετούμενα), υπάρχει η δυνατότητα όχι μόνο να διδαχτούν και να μάθουν, αλλά και να εφαρμόσουν στην πράξη μόνα τους την προληπτική αγωγή για τη στοματική τους υγεία, καθημερινά στο σπίτι.

Αφού ο εξειδικευμένος οδοντίατρος  εκπαιδεύσει γονείς, συνοδούς και θεραπευτές, στην συνέχεια αυτοί εξηγούν στο παιδί  ότι αυτό που κάνει είναι απαραίτητο για την υγεία του στόματός του έστω και αν αυτό το ενοχλεί λίγο στην αρχή. Μετά από λίγες ημέρες θα έχει συνηθίσει.

 Προτιμούμε:

• Την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα που ελαττώνει κατά πολύ το χρόνο του βουρτσίσματος, ενώ ταυτόχρονα καθαρίζει πολύ καλά τα δόντια.
• Δεν χρησιμοποιούμε  μεγάλη ποσότητα οδοντόπαστας, διότι δεν ωφελεί.
• Ελέγχουμε τη λήψη των υδατανθράκων, ζάχαρης – γλυκών και επιτρέπουμε στο παιδί να παίρνει γλυκό με το πρωινό και μετά τα κύρια γεύματα.
• Δεν έχουμε γλυκά στο σπίτι σε πρώτη ζήτηση.
• Δεν επιβραβεύουμε  με γλυκά τα  ΑΜΕΑ, γιατί  είθισται οι γονείς να τους δίνουν περισσότερα γλυκά για να τα ικανοποιήσουν.

---

Οδοντιατρική αγωγή στο οδοντιατρείο

Είναι πολύ σημαντικό  ο γονιός σε συνεργασία με τον οδοντίατρο να καθορίσει κάθε πότε θα γίνεται έλεγχος. Πέρα από την παρακολούθηση, όμως πρέπει να  αφαιρείται η πέτρα. Υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να γίνουν προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών στα πίσω δόντια που θα προστατέψουν από την τερηδόνα τις ευαίσθητες επιφάνειές τους.

Με τον προληπτικό έλεγχο μπορούμε να κρατάμε σε καλό επίπεδο την στοματική υγιεινή του παιδιού και να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις με μολύνσεις και εξαγωγές δοντιών.

Ας δώσουμε λοιπόν στους ανθρώπους μας με ειδικές ανάγκες τη δυνατότητα να έχουν ένα υγιές στόμα, ώστε να μπορούν να χαμογελούν στη ζωή με περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, χωρίς προβλήματα. 

Νικόλαος Κουβελάς

Επίκουρος καθηγητής της  Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Παιδοδοντίατρος

Διεύθυνση Ιατρείου: Πατησίων 150 Τ.Κ. 11257 

Τηλέφωνο: 210 8257050-060 

website: www.eurodentica.gr