Καταστάσεις που δεν απαιτούν χειρουργείο

Καταστάσεις που εκδηλώνονται ως οξεία κοιλία αλλά δεν απαιτούν χειρουργείο.

---

Γιατί ο καλός χειρουργός ξέρει πότε πρέπει να χειρουργεί τον οξύ πόνο στην κοιλιά.

Υπάρχουν πολλές παθολογικές καταστάσεις που εκδηλώνονται ως οξεία κοιλία και φυσικά δεν απαιτούν όλες χειρουργείο.

• Συστροφή σιγμοειδούς

Όταν έχει συμβεί συστροφή σιγμοειδούς υπάρχει ιστορικό οξείας διάτασης κοιλίας με κολικοειδή άλγη οξέα συσφικτικά. Η διάγνωση γίνεται εύκολα με τη βοήθεια της απλής ακτινογραφίας κοιλίας, αλλά και με αξονική και μαγνητική. Γίνεται εμφύσηση αέρα και ορού μέσω του ορθοσιγμοειδοσκοπίου και η συστροφή συνήθως λύνεται εύκολα.

• Εντερική ισχαιμία από αγγειοσύσπαση

Στην αγγειοσύσπαση του εντέρου υπάρχει προοδευτική εμφάνιση του πόνου. Αυτός είναι διάχυτος, συνυπάρχει επίσης ευαισθησία διάχυτη και δεν υπάρχει συνήθως  σύσπαση της κοιλιάς. Υπάρχει ιστορικό καρδιοπάθειας και αγγειοπάθειας, χαμηλός πυρετός και ταχυσφυγμία. Βέβαια επειδή τα συνήθη απεικονιστικά ευρήματα είναι αρνητικά και απαιτείται στενή παρακολούθηση.

• Κρίση πεπτικού έλκους

Το  πεπτικό έλκος εκδηλώνεται με πόνο και σύσπαση, αλλά και  αναπηδώσα ευαισθησία στην άνω κοιλία. Υπάρχει ιστορικό έλκους, κατάργηση της κοιλιακής αναπνοής και τυμπανικότα του δεξιού υποχόνδριου με εξαφάνιση της ηπατικής αμβλύτητας, σε περίπτωση διατρήσεως. Αντιμετωπίζεται συνήθως συντηρητικά, εκτός αν έχει συμβεί διάτρηση. Επί διατρήσεως με ήπια συμπτωματολογία και σε ασθενείς με σοβαρές συνυπάρχουσες παθήσεις μπορεί να εφαρμοστεί η συντηρητική αντιμετώπιση (μέθοδος Taylor), που είναι η οπίσθια στελεχιαία βαγοτομή και πρόσθια ορογονομυοτομή και αποτελεί μια απλοποιημένη υπερεκλεκτική βαγοτομή , κατά την οποία διατέμνεται το οπίσθιο στέλεχος του πνευμονογαστρικού και ο ορογόνος και μυϊκός χιτώνας του πρόσθιου τοιχώματος του στομάχου –μέσα στον οποίο βρίσκονται τελικοί νευρικοί κλάδοι του πρόσθιου πνευμονογαστρικού.

• Κοιλιακό τραύμα από αμβλύ ή οξύ όργανο

 Τα τραύματα με οξύ ή αμβλύ όργανο, που έχουν περάσει τα τοιχώματα της κοιλίας, δεν απαιτούν, όλα λαπαροτομία. Χρειάζεται στενή παρακολούθηση της αιμοδυναμικής κατάστασης του ασθενούς, απαιτείται έκπλυση (lavage) της κοιλίας διά του ομφαλού και λαπαροτομία μόνο εάν ο αιματοκρίτης από το υγρό εκπλύσεως είναι άνω του 4% ή αν εξέρχεται εντερικό περιεχόμενο.

• Πνευμονία

Στην πνευμονία μπορεί να υπάρχει  πόνος στην κοιλία, αλλά δεν είναι οξύς. Αυξάνεται προοδευτικά, μπορεί να προκαλέσει σύσπαση και ευαισθησία, αλλά είναι αρνητικό το σημείο της αναπηδώσας ευαισθησίας. Επίσης, συνυπάρχει απουσία κινητικότητας του διαφράγματος και υψηλός πυρετός. Η διάγνωση είναι εύκολη με την ακρόαση θώρακος  και την απλή ακτινογραφία θώρακος.

• Διαβητική κετοξέωση

Από το ιστορικό διαπιστώνεται διαβήτης υπό ινσουλινοθεραπεία. Χαρακτηριστική είναι η εκπνοή οξόνης,η διάχυτη ευαισθησία και η σύσπαση κοιλίας, ο πόνος είναι προοδευτικώς αυξανόμενος και  ο ασθενής ανήσυχος και διεγερτικός. Η διάγνωση σφραγίζεται με την ανεύρεση της οξόνης στα ούρα και τη μέτρηση του σακχάρου αίματος  που είναι >300 mg%.

• Ουραιμική κρίση

Από το ιστορικό διαπιστώνεται  νεφρική ανεπάρκεια και ιστορικό αιμοκάθαρσης.  Υπάρχει διάχυτος πόνος, σύσπαση της κοιλίας, διάχυτη ευαισθησία, αλλά κι εδώ είναι αρνητικό το σημείο της  αναπηδώσας ευαισθησίας. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την ανεύρεση της ουρίας αίματος >200 mg%. Μερικές φορές συνυπάρχει χαμηλή πυρετική κίνηση.

• Φυματιώδης περιτονίτιδα

 Η φυματιώδης περιτονίτιδα έχει όλα τα στοιχεία της χειρουργικής περιτονίτιδας, αλλά δεν πρέπει να χειρουργηθεί, γιατί ανοίγουν τα φυμάτια και σχηματίζονται συρίγγια και μικροβιακή περιτονίτιδα. Από το ιστορικό ο ασθενής είχε παλιά φυματίωση. Οι απεικονιστικές εξετάσεις αξονική, μαγνητική ή ο υπέρηχος δείχνει μόνο λίγο υγρό μεταξύ των ελίκων. Στην  ερευνητική λαπαροτομία, μόλις ανοιχτεί το περιτόναιο διαπιστώνεται κιτρινωπό αντιδραστικό υγρό, πολλές συμφύσεις μεταξύ των ελίκων και πολλά φυμάτια, λευκά, στρόγγυλα 3 - 5 mm επί των ελίκων. Απαιτείται προσοχή να μην γίνει διασπορά.  

• Οξεία παγκρεατίτιδα

Το χαρακτηριστικός του πόνου της οξείας παγκρεατίτιδας είναι ότι εντοπίζεται  κυρίως στην άνω κοιλία και επεκτείνεται δεξιά και αριστερά στην οσφύ. Μπορεί να συνυπάρχει υψηλός πυρετός, ιστορικό προηγηθέντος λιπαρού γεύματος, αμυλάση ορού και ούρων και λευκοκυττάρωση. Ο απεικονιστικός έλεγχος θα επιβεβαιώσει την διάγνωση. Ο ασθενής είναι διεγερτικός, η κοιλία επώδυνη και χωρίς σύσπαση. Αντιμετωπίζεται συντηρητικά με υποστήριξη υγρών και ηλεκτρολυτών.

Βιβλιογραφία

Ιατρικά ανάλεκτα Τόμος Γ' Τεύχος 10, Απρίλιος - Ιούνιος 2011