Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την χοληστερίνη
Χοληστερίνη και διατροφή
-Τα κόκκινα κρέατα είναι πλουσιότερα σε λιπαρές ουσίες από τα άσπρα κρέατα
-Τα μήλα με την πηκτίνη και το γιαούρτι με το γάλακτικό οξύ μπορούν να μειώσουν την χοληστερίνη
-Σύμφωνα με την καρδιολογική εταιρεία 4 αυγά την εβδομάδα δεν αυξάνουν την χολήστερίνη
-Τα εντόσθια, οι συκωταριές και τα κεφαλάκια είναι πλούσια σε χοληστερίνη, γι' αυτό μόνο κατ' εξαίρεση πρέπει να φτάνουν στο πιάτο μας
-Τα διάφορα είδη λαδιού δίνουν στον οργανισμό την ίδια ποσότητα λιπιδίων 1gr λάδι =1gr λιπιδίων. Η διαφορά συνίσταται στη φύση των λιπαρών οξέων που υπάρχουν στη σύνθεσή τους
-Το βούτυρο δεν είναι πιο παχύ από το λάδι 1gr βούτυρο= 0,82gr λιπιδίων. Όμως, περιέχει το βούτυρο κορεσμένα λίπη που δεν πρέπει να καταναλώνουμε
-Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο βούτυρο και την μαργαρίνη παρόλο που περιέχουν την ίδια ποσότητα λιπιδίων. Το βούτυρο είναι ζωικής προέλευσης με κορεσμένα ανεπιθύμητα λιπίδια, ενώ η μαργαρίνη περιέχει φυτικό λίπος με ακόρεστα επιθυμητά λιπίδια
-Οι μαργαρίνες που πρέπει να καταναλώνουμε είναι αυτές που περιέχουν πάνω από 30% πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και είναι οι μαλακές
-Η κρέμα γάλακτος περιέχει λίγα λιπίδια 1gr κρέμα γάλακτος=0,30 λιπίδια, αλλά αυτά είναι ζωικής προέλευσης ανεπιθύμητα κορεσμένα
-Οι ξηροί καρποί (καρύδια, φουντούκια, φιστίκια, αμύγδαλα, ινδική καρύδα) έχουν πολλά λιπαρά αλλά επιθυμητά πολυακόρεστα. Όμως παχαίνουν
-Ακόμα κι αν αφαιρέσουμε τελείως τα λίπη από τη διατροφή ο οργανισμός φτιάχνει ο ίδιος χοληστερίνη όταν λείπουν παντελώς ορισμένες λιπαρές ουσίες. Επίσης, τα κορεσμένα λίπη συχνά είναι κρυμμένα στην τροφή. Γι' αυτό παρατηρείται το φαινόμενο ενώ δεν τρώμε καθόλου λιπαρές ουσίες η χοληστερίνη ανεβαίνει ή δεν πέφτει
-Όταν κάποιος με υπερχοληστερολαιμία παραβαίνει τη δίαιτα υπάρχει φόβος, γιατί η μία ατασταλία φέρνει την άλλη εξουδετερώνοντας το όφελος που είχε κερδιθεί με τη δίαιτα
-Ακόμη και όταν τρώμε σε εστιατόριο μπορούμε να κάνουμε δίαιτα παραγγέλνοντας ωμά σαλατικά και ψάρι (οι σαρδέλες είναι ιδιαίτερα υγιεινές), κοτόπουλο χωρίς σάλτσες και σορμπέ φρούτων
-Το πρωινό είναι απαραίτητο, γιατί η πρόσληψη θερμίδων και λιπιδίων πρέπει να καταμερίζεται σε πολλά γεύματα, δεδομένου ότι και η πέψη καίει θερμίδες. Άρα, όσο περισσότερα γεύματα μικρά έχουμε τόσο αποφεύγεται η συσσώρευση και η αποθήκευση λίπους
-Τα light προϊόντα είναι υποθερμιδικά, αλλά δεν ρίχνουν την χοληστερίνη γιατί η ποιότητα των λιπαρών οξέων που έχουν είναι ίδια
-Ακόμη και οι χορτοφάγοι μπορεί να έχουν αυξημένη χοληστερίνη, γιατί τη συνθέτει μόνος ο οργανισμός
-Αν υπάρχει υπερβολικός περιορισμός λιπών μπορεί να υπάρξει έλλειψη των λιποδιαλυτών βιταμινών
-Η υψηλή χοληστερίνη μπορεί να είναι κληρονομική και τότε σε νεαρότατη ηλικία θα παρουσιάσουν αρτηριακές βλάβες. Συνήθως, όμως οφείλεται στις διατροφικές συνήθειες
-Η υπερχοληστερολαιμία όταν είναι σοβαρή εναποτίθεται εκτός από τις αρτηρίες και μέσα στα μάτια, στα βλέφαρα και στον κερατοειδή χιτώνα
-Η παχυσαρκία μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την υπερχοληστερολαιμία. Συχνά, ωστόσο, ο λανθασμένος τρόπος διατροφής των παχύσαρκων προκαλεί υπερχοληστερολαιμία. Κατά κανόνα, η δίαιτα αδυνατίσματος στην οποία υποβάλλονται οι παχύσαρκοι αρκεί για να ρίξει και την τιμή της χοληστερίνης τους
-Για μείωση της χοληστερόλης απαραίτητη είναι η δίαιτα υπεχοληστερολαιμίας. Αν παρά τη δίαιτα τα επίπεδα χοληστερόλης είναι αυξημένα τότε πρέπει ο ασθενής να απευθυνθεί στι γιατρό του για θεραπεία
-Αν ένα άτομο είναι αδύνατο κι έχει αυξημένη χοληστερόλη τότε πρέπει να ακολουθήσει μια δίαιτα με περιορισμένη πρόσληψη χοληστερόλης και αυξημένη πρόσληψη λιπών που μειώνουν την τιμή της χοληστερόλης
-Τα σπορ ρίχνουν την κακή χοληστερόλη και αυξάνουν την καλή. Τα σπορ πρέπει να είναι αντοχής όπως τζόγκινγκ, ποδήλατο και να γίνονται κάμποσες ώρες την εβδομάδα
-Γενικά η αλλαγή συνηθειών διατροφής, η φυσική άσκηση, η διόρθωση της αρτηριακής υπέρτασης, η διακοπή καπνίσματος και η φαρμακευτική αγωγή όταν είναι απαραίτητη, είναι τα προληπτικά μέτρα για ν' αποφευχθεί ένα αγγειακό επεισόδιο είκοσι ή τριάντα χρόνια αργότερα
-Η διαπίστωση υπερχοληστερολαιμίας πρέπει να οδηγεί σε οριστική μεταβολή των μέχρι τότε συνηθειών διατροφής του ατόμου
-Και να θυμόμαστε ότι τα λίπη είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του οργανισμού κι επομένως ακόμη και η δίαιτα που στοχεύει στην υπερχοληστερολαιμία πρέπει να του εξασφαλίσει διάφορες κατηγορίες λιπών, τόσο ζωικών, όσο και φυτικών...
Πληροφορίες για την χοληστερίνη
Η χοληστερίνη είναι ένα μόριο λίπους που παράγεται στο συκώτι και είναι απαραίτητη για πληθώρα λειτουργιών στον οργανισμό. Είναι απαραίτητη για τη δημιουργία της μεμβράνης των κυττάρων, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος (για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών: μόρια που μεταφέρουν τη πληροφορία στο νευρικό σύστημα), μεγάλου αριθμού ορμονών, ως καύσιμο για τον καρδιάκό μυ κ.ά.
Χαμηλά επίπεδα χολήστερίνης στον οργανισμό μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη λειτουργία του: σεξουαλικές δυσλειτουργίες, περισσότερο στρες, λιγότερη ενέργεια.
Ας δούμε ποια είναι η σχέση της χοληστερίνης με την βλάβη στα αγγεία και την αθηρωμάτωση. Είναι γνωστό ότι όταν προκληθεί βλάβη στο τοίχωμα ενός αγγείου, τότε η χοληστερίνη προσκολλάται σ' αυτό για να επικαλύψει τη βλάβη, έτσι δημιουργείται μια αθηρωματική πλάκα. Αυτή η παρατήρηση οδήγησε τον Brown-Goldstein στο Νόμπελ ιατρικής το 1985. Αυτό σημαίνει ότι η χοληστερίνη δεν είναι η αιτία που κλείνουν αρτηρίες, αλλά ένας δεύτερος μηχανισμός άμυνας του οργανισμού σε περίπτωση που υποστούν βλάβη τα αγγεία μας (από ιώσεις, κάπνισμα, τοξικές ουσίες κ.α.).
Η χοληστερίνη μεταφέρεται στο αίμα σε μορφή μεγάλων (καλά) και μικρών (κακών) μορίων. Τα μικρά μόρια διεισδύουν πιο εύκολα και επικάθονται στο τοίχωμα των αγγείων, ενώ τα μεγάλα μεταφέρονται στο αίμα χωρίς να επικάθονται στα τοιχώματα. Κανένα φάρμακο δεν επιδρά στο μέγεθος αυτών των μορίων.
Δύο μεγάλοι επιστήμονες ο Linus Pauling (2 βραβεία Νόμπελ) και ο συνεργάτης του ερευνητής Matthias Rath ισχυρίζονται ότι οι βλάβες στα αγγεία μας προκαλούνται κυρίως λόγω έλλειψης βιταμίνης C και άλλων θρεπτικών στοιχείων. Παρόλο που η λήψη φρέσκων φρούτων και λαχανικών είναι πολύ σημαντική η αλλοίωση λόγω επεξεργασίας των τροφών τις στερεί από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Το σύγχρονο τοξικό περιβάλλον αυξάνει τις ανάγκες μας σε βιταμίνη C ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η πρόσληψη μέσα από τις τροφές. Η ελάχιστη ημερήσια δόση για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού είναι 1000 mg. Φανταστείτε ότι ένα πορτοκάλι περιέχει 55 mg, αν βέβαια το φάμε με τη φλούδα και τα κουκούτσια, μέσα σε λίγες ημέρες αφού κοπεί από το δέντρο.
Όταν λοιπόν δεν υπάρχει αρκετή C και αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην εσωτερική επιφάνεια των αγγείων. Σε αυτό το σημείο το σώμα δίνει εντολή στο συκώτι να παράγει παραπάνω χοληστερίνη, έτσι ώστε να επιδιορθώσει, έστω και επιφανειακά, τη βλάβη. Αν οι βλάβες βέβαια είναι πάρα πολλές και η χοληστερίνη που επικάθεται σε αυτές το ίδιο, τότε τα αγγεία αποφράσσονται και έχουμε στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά κ.λπ.
Η λύση είναι να χορηγήσουμε βιταμίνη C και αυτό θα επιτρέψει στον οργανισμό να αποκαταστήσει τη βλάβη. Αυτό έχει αποδειχθεί με μελέτες που δείχνουν ότι μετά από χορήγηση επαρκών ποσοτήτων βιταμίνης C μειώνονται τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα και το πάχος της αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία. Αν, λοιπόν, αντί να αυξήσουμε τη χορήγηση βιταμίνης C χορηγήσουμε υπολιπιδαιμικά φάρμακα, τα οποία σταματάνε την παραγωγή χοληστερίνης στο ήπαρ, τότε επιδεινώνουμε την εικόνα και σταματάμε και τον 2ο μηχανισμό άμυνας.
Για να φέρετε την χοληστερίνη σας σε φυσιολογικά επίπεδα θα πρέπει να:
•Καλύψετε τις ανάγκες σας σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και κυρίως βιταμίνη C
•Μειώσετε σημαντικά τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες (ψωμί, μακαρόνια, αναψυκτικά, πατάτες)
•Ασκήστε καθημερινά
•Αυξήσετε τα ω-3 λιπαρά οξέα
Γενικές οδηγίες για την χοληστερίνη
1. Περιορίστε την ποσότητα τροφών που καταναλώνετε.
2. Στη μαγειρική παρασκευή των ζωικών τροφίμων (κρέας, ψάρι, πουλερικά) μη χρησιμοποιείτε πολλά λιπαρά και ιδιαίτερα βούτυρα, σπορέλαια και μαργαρίνες.
3. Καταργήστε από τα γεύματα της ημέρας τα αλλαντικά, τα τυριά και ιδιαίτερα τα κίτρινα και κάθε είδους snack (πατατάκια, γαριδάκια, ξηροί καρποί κ.λπ.).
Θεραπευτική Αγωγή
1. Πολύ υψηλή χοληστερίνη
Επιβάλλεται πόση μόνο νερού και κανενός άλλου ποτού. Στη συνέχεια, πρέπει να καταναλώνουμε μαλακά βρασμένα λαχανικά για κάλυψη αναγκών χορτασμού, επειδή θέμα ισοζύγιου ενέργειας δεν τίθεται. Συνεχίζοντας την κατανάλωση νερού -που πρέπει να υπερβαίνει σε όγκο τα τρία λίτρα- και τα γεύματα με αλάδωτα βρασμένα λαχανικά, προσθέτουμε χυμό λεμονιού μέσα στο νερό και νωπά φρούτα, χαμηλά σε γλυκόζη (γκρέιπφρουτ), στα γεύματα. Παράλληλα με το νερό προσθέτουμε στη διατροφή μας τσάι αραιό με λεμόνι και αφέψημα βοτάνων (αρωματικών κυρίως), ώστε να κερδίσουμε ιχνοστοιχεία (κοβάλτιο) που θα βοηθήσουν ισχυρά ενζυματικά το συκώτι στην απολιπωτική δράση κατά των περιττών λιπιδίων που κυκλοφορούν στο αίμα.
2. Όταν οι τιμές των λιπιδίων έχουν έρθει στα φυσιολογικά επίπεδα
Εφόσον το εργαστήριο πιστοποιήσει τη μείωση των ολικών λιπιδίων, της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, προσθέτουμε στη διατροφή κομπόστες νωπών φρούτων δίχως ζάχαρη, βραστή πατάτα ή ρύζι και φρυγανιές, και συντηρούμε διαιτητικά με τους ταχυφλεγείς αυτούς υδατάνθρακες επί δύο, το ελάχιστο, 24ωρα. Η απολίπωση του αίματος στο τέλος της εβδομάδας είναι σαφέστατη.
3. Για συντήρηση
Εάν είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, επιβάλλεται να μπείτε σε έναν τρόπο διαιτητικής ζωής, τέτοιον ώστε παράλληλα με την απολίπωση του αίματος να χάνετε σωματικό βάρος, ακολουθώντας για πέντε εβδομάδες στερητική δίαιτα ως προς τις ζωικές πρωτεΐνες στο σχήμα που ακολουθεί:
Πρωινό: 1-2 φλιτζάνια αφέψημα (τσάι βοτάνων) με λεμόνι + 2 μικρές (κοινές) φρυγανιές + 150γρ. χυμό πορτοκάλι ή 2 ώριμα νωπά φρούτα εποχής.
10.30 π.μ.: 1 μικρή (κοινή) φρυγανιά + 1 νωπό μέτριο φρούτο ή 150γρ. νωπό χυμό γκρέιπ φρουτ.
μεσημεριανό και δείπνο: βραστή σαλάτα (δίχως λάδι) ή παρασκεύασμα λαχανικών (φασολάκια, αρακάς, λάχανο, κουνουπίδι, αγκινάρα) με νωπή ντομάτα (δίχως λάδι) και κρεμμύδι + πολλά μυριστικά (μαϊντανός, άνηθο, δυόσμο, σέλινο, ρίγανη κ.λπ.) + 150-200γρ. καθαρισμένη πατάτα (στη σαλάτα ή στο παρασκεύασμα) ή ρύζι (1 φλιτζανάκι του καφέ ωμό) σκέτο πιλάφι ή σε λαχανικό παρασκεύασμα (πρασόρυζο, λαχανόρυζο, σπανακόρυζο) + 2 κοινά φρυγανάκια + κομπόστα νωπών φρούτων δίχως ζάχαρη.
4.30 - 5.30 μ.μ.: 1-2 φλιτζάνια αφέψημα (τσάι) βοτάνων δίχως ζάχαρη και 1 νωπό μέτριο φρούτο ή 150γρ. νωπό γκρέιπ-φρουτ + 1 κοινή φρυγανιά.
Πριν από τον ύπνο και εφόσον από το τελευταίο γεύμα μεσολαβεί χρόνος δύο τουλάχιστον ωρών: 150γρ. νωπό χυμό πορτοκαλιού ή ψυχρή κομπόστα (οι καρποί δεν βράζονται, μόνο μουσκεύουν στο νερό) από τρία ξερά
Η καλή χοληστερόλη μπορεί να αυξηθεί, επίσης, με την κατάλληλη δίαιτα και τη σωματική άσκηση κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί με κάθε κύριο γεύμα.
Φυσικά συμπληρώματα διατροφής για την χοληστερίνη
Προκειμένου να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να ελαττώσει τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, μπορείτε να λαμβάνετε τα εξής φυσικά συμπληρώματα:
-ΙΧΘΥΕΛΑΙΟ (Ω3, Ω6 και Ω9 λιπαρά οξέα), το οποίο με τα απαραίτητα λίπη που περιέχει παρουσιάζει θετική επίδραση στην καρδιά και το κυκλοφορικό, ενώ στην υψηλή κατανάλωση ιχθυελαίων πιστεύεται ότι οφείλεται το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό περιστατικών καρδιόπαθειας που παρατηρείται στους Εσκιμώους.
-ΧΡΩΜΙΟ, το οποίο θεωρείται πως βοηθά στην μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.
-ΣΚΟΡΔΟ, που βοηθά στην ελάττωση των τιμών της χοληστερόλης στο αίμα και πιστεύεται ότι έχει σημαντικές ευεργετικές επιδράσεις στην καρδιά και το κυκλοφορικό.
-ΛΑΔΙ ΑΠΟ ΣΠΟΡΟΥΣ ΚΑΡΔΑΜΟΥ, λαμβάνεται εσωτερικά, σε ποσότητα 25 ml, προ ύπνου.
-ΜΑΓΝΗΣΙΟ, το οποίο σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες έχει την ικανότητα (κυρίως, όταν συνδυάζεται με ασβέστιο) να βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού με τρόπο ηπιότερο και περισσότερο ελεγχόμενο σε σχέση με τα φάρμακα που χορηγούνται κατά της χοληστερόλης (στατίνες), τα οποία ελαττώνουν τα επίπεδα των LDL λιποπρωτεϊνών γρήγορα και με μεγάλη οξύτητα.
Βότανα για την χοληστερίνη
-ΒΕΡΟΝΙΚΗ (Veronica officinalis), το οποίο παρουσιάζει ευεργετική επίδραση στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Καταναλώστε το ως βάμμα ή με τη μορφή τσαγιού, δυο φορές την ημέρα.
-ΓΑΪΔΟΥΡΑΓΚΑΘΟ (Cardus marianus), το οποίο θεωρείται εξαιρετικό βότανο για το συκώτι και το πάγκρεας, δηλαδή εκτός από το ότι βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, επιδρά θετικά και σε παθήσεις όπως ηπατίτιδα, διαβήτης, δυσπεψία, κ. α. Διατίθεται σε μορφή βάμματος.
-Άγρια αγκινάρα (Cynara scolymus), φυτό με παρόμοιες ιδιότητες και δράση με το γαϊδουράγκαθο (ή Αγκάθι της Παναγιάς).
Χρήσιμες συμβουλές για την επιλογή και παρασκευή των κατάλληλων τροφών
-Περιορίστε την ποσότητα της τροφής, ώστε να φτάσετε ή να πλησιάσετε όσο το δυνατόν περισσότερο στο ιδανικό σας βάρος, διότι η παχυσαρκία είναι μια από τις συχνότερες αιτίες υπερχοληστερολαιμίας.
-Περιορίστε την ποσότητα των λιπών της διατροφής σας στο 30% περίπου της συνολικής ενέργειας. Δηλ. αν παίρνουμε τη μέρα 2000 θερμίδες, το 30% είναι 600 θερμίδες. Επειδή το κάθε γραμμάριο λίπους έχει 9 θερμίδες, διαιρούμε το 600 με το 9 και έχουμε ημερήσια κατανάλωση λίπους περίπου 65 γρ. Προσοχή όμως Μεγάλη σημασία έχει το είδος του λίπους που θα καταναλώσουμε.
Οι ιδανικές αναλογίες είναι: Το 50% του συνόλου των λιπών να είναι μονοακόρεστα λίπη (δηλ ελαιόλαδο), το 25% πολυακόρεστα λίπη (δηλ σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, βαμβακέλαιο) και μόνο το υπόλοιπο 25% κορεσμένα λίπη (συνήθως τροφές ζωικής προελεύσεως όπως κρέας και γάλακτοκομικά προϊόντα).
-Περιορίστε τις τροφές που έχουν πολλή χοληστερόλη. Τέτοιες είναι βασικά το κρέας, τα αυγά, τα θαλασσινά και τα γάλακτοκομικά προϊόντα από πλήρες γάλα.
-Αγοράζετε άπαχα μέρη κρέατος. Αφαιρέστε τα λίπη πριν το μαγείρεμα, και στραγγίξατε όσο περισσότερο λίπος μπορείτε πριν το σερβίρισμα (χρησιμοποιείστε, χαρτοπετσέτες εάν είναι αναγκαίο). Αναπτύξτε τη συνήθεια να τρώτε περισσότερα ψάρια (όχι θαλασσινά) και πουλερικά (αφαιρέστε την πέτσα πριν το μαγείρεμα).
-Αποφεύγετε τις τροφές που περιέχουν βούτυρο, όπως πλήρες γάλα, βούτυρο γάλακτος. Αναζητείστε με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά γάλα, τυριά και γιαούρτι. Όταν ψωνίζετε να θυμόσαστε ότι υπάρχει το κρυμμένο λίπος σε πολλά καταναλωτικά αγαθά, όπως τα γλυκά, οι πίττες, οι πάστες και τα μπισκότα.
-Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλά για σας, όπως, επίσης, το ψωμί, τα σιτηρά, τα ζυμαρικά και το ρύζι.
-Το μυστικό της υγιεινής διατροφής είναι ο τρόπος μαγειρέματος. Το μαγείρεμα στον ατμό, στο φούρνο, στη σχάρα ή στο γκριλ είναι επίσης καλό. Πολλές τροφές μπορούν να μαγειρευτούν χωρίς λίπος σε φούρνο μικροκυμάτων ή σε αντικολλητικό τηγάνι.
-Εάν χρειάζεται να τηγανίσετε χρησιμοποιείστε ελαιόλαδο.
-Το επιπλέον λίπος στις σούπες μπορεί να αφαιρεθεί ψύχοντάς το στο ψυγείο για μερικές ώρες και απομακρύνοντας το πηγμένο λίπος της επιφάνειας.
-Αποφεύγετε τις πλούσιες σε θερμίδες τροφές, όπως αυτές που περιέχουν πολλά λίπη.
-Εάν τα τριγλυκερίδια είναι πάνω από 250 mg/dl, χρειάζεται χάσιμο βάρους, δίαιτα πτωχή σε λιπαρά (10% λιπαρά), άσκηση και αποφυγή αλκοόλ. Εάν είναι πάνω από 1000 υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παγκρεατίτιδας.
-Είναι από χρόνια γνωστό ότι όταν κάποιος ακολουθεί δίαιτα που οδηγεί σε μείωση της συγκέντρωσης της χοληστερίνης μειώνει όχι μόνο την «κακή» αλλά και την «καλή» χοληστερίνη, μειώνοντας έτσι τη θετική επίπτωση που θα μπορούσε να έχει η μείωση της «κακής» χοληστερίνης στην υγεία.
-Ο συνδυασμός δίαιτας και άσκησης όχι μόνο μειώνει την «κακή» χοληστερίνη πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι από μόνη της η δίαιτα, αλλά και ίσως σπουδαιότερο ακόμη διατηρεί ή και αυξάνει την «καλή» χοληστερίνη, μεγιστοποιώντας έτσι το θετικό αποτέλεσμα.
Χοληστερίνη και οστρακοειδή
Ένα από τα δημοφιλή τρόφιμα που είναι και πρωταγωνιστές στα νηστίσιμα τραπέζια είναι τα οστρακοειδή. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι 100γρ οστρακοειδή την ημέρα χαρίζουν στον οργανισμό ωφέλιμες ουσίες που αυξάνουν την πνευματική διαύγεια, ενώ η ίδια ποσότητα είναι ιδανική και για το καρδιαγγειακό σύστημα, παρόλο που για αιώνες τα στρείδια θεωρούνταν αφροδισιακά.
Η φήμη ότι τα οστρακοειδή - κυρίως τα στρείδια, τα μύδια και τα καβούρια - είναι επικίνδυνα για το καρδιαγγειακό σύστημα, δεν ισχύει. Όχι μόνο δεν είναι εχθροί του καρδιαγγειακού συστήματος, αλλά, στην πραγματικότητα, προστατεύουν τις αρτηρίες και τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας σημαντικά την κακή χοληστερίνη. Περιέχουν επίσης, μεγάλες ποσότητες λιπαρών οξέων ω-3 που προλαμβάνουν τους επικίνδυνους θρόμβους στα αιμοφόρα αγγεία, προστατεύουν την καρδιά και είναι ευεργετικά σε πολλές άλλες ασθένειες, όπως τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, το άσθμα, τις αλλεργίες, τους πονοκεφάλους, την ψωρίαση και τον καρκίνο. Συγκεκριμένα έρευνες έδειξαν ότι τα στρείδια, τα καβούρια και τα μύδια μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της χοληστερίνης κατά 9%.
Τα μύδια μειώνουν και τα τριγλυκερίδια κατά 61%, τα στρείδια κατά 51% και τα καβούρια κατά 23%.
Οι γαρίδες και η σουπιά δεν μειώνουν τη χοληστερίνη, αλλά, αντίθετα με ότι πιστεύαμε, ούτε και την ανεβάζουν.
Τα οστρακοειδή καθώς και άλλα θαλασσινά, όπως λέει και η παράδοση, πράγματι αυξάνουν την πνευματική ενέργεια, βελτιώνουν αισθητά τη διάθεση και αυξάνουν τη πνευματική απόδοση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι χαμηλά σε λιπαρά και υδατάνθρακες, αλλά πλούσια σε πρωτεΐνη, ενώ παρέχουν μεγάλες ποσότητες του αμινοξέος τυροσίνη στον εγκέφαλο, ο οποίος την μετατρέπει σε ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη, δύο χημικά που συμβάλλουν σημαντικά στην πνευματική διαύγεια.
Προσοχή, όμως στις υπερβολές. Καταρχάς, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα οστρακοειδή, όπως όλα τα τρόφιμα έχουν και αυτά τις θερμίδες τους, οπότε δεν πρέπει να ξεχνιόμαστε πάνω στο τραπέζι και να μην συνειδητοποιούμε το πόσο τρώμε. Πολλοί παραπονιούνται την περίοδο αυτή ότι δεν χορταίνουν με τα θαλασσινά όπως με μία μπριζόλα και γι΄ αυτό τα συνοδεύουν με αρκετή ποσότητα από ψωμί, πατάτες ή μακαρόνια και φτάνουν μετά το Πάσχα να έχουν πάρει κιλά. Επίσης, σχετικά με αυτά που προαναφέραμε, μην νομίζετε ότι μεγαλύτερη δόση από 120γρ θα σας προσφέρει επιπρόσθετη πνευματικά ενέργεια. Η τυροσίνη δημιουργεί τα χημικά αύξησης της ενέργειας μόνο όταν είναι απαραίτητα, δηλαδή, όταν ο εγκέφαλος τα χρησιμοποιεί ήδη. Τα οστρακοειδή είναι ικανά να διατηρούν την λειτουργία του εγκεφάλου σε πολύ καλά επίπεδα, αλλά δεν μπορούν να τον κάνουν να ξεπεράσει τις δυνατότητές του!
Προδιαθεσικοί παράγοντες για στεφανιαία νόσο
Τέλος, ας γνωρίσουμε ποιοί άλλοι εκτός από την υψηλή χοληστερίνη, όταν υπάρχουν βλάβες τοιχώματος των στεφανιαίων αγγείων, είναι προδιαθεσικοί παράγοντες για στεφανιαία νόσο:
Προδιαθεσικοί παράγοντες ονομάζονται όλοι αυτοί οι παράγοντες που ο καθένας σε κάποιο ποσοστό ευθύνεται για την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, ή που από τη στιγμή της εμφάνισης της νόσου και έπειτα επιβαρύνουν την εξέλιξη και την πρόγνωση της.
•Υψηλή τιμή χοληστερίνης (200 mg/dl) ή της LDL χοληστερίνης (κακής χοληστερίνης). Οι φυσιολογικές τιμές της LDL είναι 160mg/dl για άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο ή με λιγότερους από 2 παράγοντες κινδύνου, 130mg/dl όταν υπάρχουν περισσότεροι από 2 παράγοντες κινδύνου και 100mg/dl όταν υπάρχει ιστορικό στεφανιαίας νόσου (στηθάγχη ή έμφραγμα).
•Υψηλή τιμή τριγλυκεριδίων (200mg/dl). Ο τρόπος μείωσης αυτών των λιπιδίων είναι κυρίως η αλλαγή στη δίαιτα (τροφές χαμηλές σε λιπαρά, αποφυγή τηγανιτών, προτίμηση βραστών ή ψητών κρεατικών και περισσότερο λαχανικών). Τέλος υπάρχουν και πολλά «υπολιπιδαιμικά» φάρμακα τα οποία σε συνδυασμό με δίαιτα επαναφέρουν στο φυσιολογικό της τιμές της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
•Υψηλή τιμή λιποπρωτεϊνης α δηλαδή Lp(a) (30mg/dl). Η λιποπρωτεϊνη αυτή δυστυχώς δεν μειώνεται με τα διάφορα υπολιπιδαιμικά φάρμακα. Χρειάζεται αλλαγή της δίαιτας, άσκηση και ίσως βοηθούν ορισμένα φάρμακα όπως το νικοτινικό οξύ και τα οιστρογόνα, των οποίων όμως είναι πολλές και οι παρενέργειες.
•Χαμηλή τιμή της HDL (καλής) χοληστερίνης 35mg/dl. Η HDL δεν αυξάνεται με φάρμακα, παρα μόνον με σωματική άσκηση, διακοπή καπνίσματος και απώλεια σωματικού βάρους κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί με κάθε κύριο γεύμα.
•Κάπνισμα. Αναμφισβήτητα αποτελεί έναν από τους 3 βασικότερους παράγοντες κινδύνου, ακόμη και εάν πρόκειται για παθητικό κάπνισμα. Οι ουσίες που εισέρχονται στον οργανισμό μας με το κάπνισμα αφ' ενός επιδρούν άμεσα στα αγγεία, αφ'ετέρου αυξάνουν, την πηκτικότητα του αίματος και μειώνουν την καλή χοληστερίνη προκαλώντας έτσι έμμεσα περαιτέρω βλάβη στην καρδιά και τα αγγεία. Πρέπει δε να τονίσουμε ότι έχει ιδιαίτερη σημασία ο αριθμός των τσιγάρων ημερησίως και λιγότερο η περιεκτικότητα τους σε νικοτίνη.
•Υπέρταση. Άλλος ένας σπουδαίος παράγοντας κινδύνου. Θεωρούνται παθολογικές οι τιμές της συστολικής (μεγάλης) πίεσης 140mmHg (14) και οι τιμές της διαστολικής πίεσης (μικρής) 85mmHg (8,5).
•Παχυσαρκία
•Σακχαρώδης διαβήτης. Ο σακχαρώδης διαβήτης προσβάλλει όλα τα αγγεία του σώματος και ιδίως τα στεφανιαία της καρδιάς.
•Κληρονομικότητα. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ένα άτομο του οποίου κάποιος από τους γονείς πέρασε έμφραγμα σε ηλικία μικρότερη των 70, έχει 2,2 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες για να πάθει έμφραγμα.
•Ηλικία και το φύλο. Οι άνδρες ηλικίας άνω των 45 θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου, ενώ οι γυναίκες μπαίνουν σε αυτή την ομάδα με 10 χρόνια διαφορά (άνω των 55) δηλαδή μετά την εμμηνόπαυση.
•Έλλειψη σωματικής άσκησης. Η άσκηση βελτιώνει το βάρος του σώματος, την πίεση και την χοληστερίνη.
•Άλλοι παράγοντες. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες, που μετρώνται στο αίμα κυρίως, και σχετίζονται με τη στεφανιαία νόσο (ινωδογόνο, ομοκυστείνη, ουρικό οξύ).
Τέλος, σπουδαίας σημασίας είναι το stress ιδιαίτερα σε «αγχώδεις» προσωπικότητες...
www.emedi.gr
-Τα κόκκινα κρέατα είναι πλουσιότερα σε λιπαρές ουσίες από τα άσπρα κρέατα
-Τα μήλα με την πηκτίνη και το γιαούρτι με το γάλακτικό οξύ μπορούν να μειώσουν την χοληστερίνη
-Σύμφωνα με την καρδιολογική εταιρεία 4 αυγά την εβδομάδα δεν αυξάνουν την χολήστερίνη
-Τα εντόσθια, οι συκωταριές και τα κεφαλάκια είναι πλούσια σε χοληστερίνη, γι' αυτό μόνο κατ' εξαίρεση πρέπει να φτάνουν στο πιάτο μας
-Τα διάφορα είδη λαδιού δίνουν στον οργανισμό την ίδια ποσότητα λιπιδίων 1gr λάδι =1gr λιπιδίων. Η διαφορά συνίσταται στη φύση των λιπαρών οξέων που υπάρχουν στη σύνθεσή τους
-Το βούτυρο δεν είναι πιο παχύ από το λάδι 1gr βούτυρο= 0,82gr λιπιδίων. Όμως, περιέχει το βούτυρο κορεσμένα λίπη που δεν πρέπει να καταναλώνουμε
-Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο βούτυρο και την μαργαρίνη παρόλο που περιέχουν την ίδια ποσότητα λιπιδίων. Το βούτυρο είναι ζωικής προέλευσης με κορεσμένα ανεπιθύμητα λιπίδια, ενώ η μαργαρίνη περιέχει φυτικό λίπος με ακόρεστα επιθυμητά λιπίδια
-Οι μαργαρίνες που πρέπει να καταναλώνουμε είναι αυτές που περιέχουν πάνω από 30% πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και είναι οι μαλακές
-Η κρέμα γάλακτος περιέχει λίγα λιπίδια 1gr κρέμα γάλακτος=0,30 λιπίδια, αλλά αυτά είναι ζωικής προέλευσης ανεπιθύμητα κορεσμένα
-Οι ξηροί καρποί (καρύδια, φουντούκια, φιστίκια, αμύγδαλα, ινδική καρύδα) έχουν πολλά λιπαρά αλλά επιθυμητά πολυακόρεστα. Όμως παχαίνουν
-Ακόμα κι αν αφαιρέσουμε τελείως τα λίπη από τη διατροφή ο οργανισμός φτιάχνει ο ίδιος χοληστερίνη όταν λείπουν παντελώς ορισμένες λιπαρές ουσίες. Επίσης, τα κορεσμένα λίπη συχνά είναι κρυμμένα στην τροφή. Γι' αυτό παρατηρείται το φαινόμενο ενώ δεν τρώμε καθόλου λιπαρές ουσίες η χοληστερίνη ανεβαίνει ή δεν πέφτει
-Όταν κάποιος με υπερχοληστερολαιμία παραβαίνει τη δίαιτα υπάρχει φόβος, γιατί η μία ατασταλία φέρνει την άλλη εξουδετερώνοντας το όφελος που είχε κερδιθεί με τη δίαιτα
-Ακόμη και όταν τρώμε σε εστιατόριο μπορούμε να κάνουμε δίαιτα παραγγέλνοντας ωμά σαλατικά και ψάρι (οι σαρδέλες είναι ιδιαίτερα υγιεινές), κοτόπουλο χωρίς σάλτσες και σορμπέ φρούτων
-Το πρωινό είναι απαραίτητο, γιατί η πρόσληψη θερμίδων και λιπιδίων πρέπει να καταμερίζεται σε πολλά γεύματα, δεδομένου ότι και η πέψη καίει θερμίδες. Άρα, όσο περισσότερα γεύματα μικρά έχουμε τόσο αποφεύγεται η συσσώρευση και η αποθήκευση λίπους
-Τα light προϊόντα είναι υποθερμιδικά, αλλά δεν ρίχνουν την χοληστερίνη γιατί η ποιότητα των λιπαρών οξέων που έχουν είναι ίδια
-Ακόμη και οι χορτοφάγοι μπορεί να έχουν αυξημένη χοληστερίνη, γιατί τη συνθέτει μόνος ο οργανισμός
-Αν υπάρχει υπερβολικός περιορισμός λιπών μπορεί να υπάρξει έλλειψη των λιποδιαλυτών βιταμινών
-Η υψηλή χοληστερίνη μπορεί να είναι κληρονομική και τότε σε νεαρότατη ηλικία θα παρουσιάσουν αρτηριακές βλάβες. Συνήθως, όμως οφείλεται στις διατροφικές συνήθειες
-Η υπερχοληστερολαιμία όταν είναι σοβαρή εναποτίθεται εκτός από τις αρτηρίες και μέσα στα μάτια, στα βλέφαρα και στον κερατοειδή χιτώνα
-Η παχυσαρκία μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την υπερχοληστερολαιμία. Συχνά, ωστόσο, ο λανθασμένος τρόπος διατροφής των παχύσαρκων προκαλεί υπερχοληστερολαιμία. Κατά κανόνα, η δίαιτα αδυνατίσματος στην οποία υποβάλλονται οι παχύσαρκοι αρκεί για να ρίξει και την τιμή της χοληστερίνης τους
-Για μείωση της χοληστερόλης απαραίτητη είναι η δίαιτα υπεχοληστερολαιμίας. Αν παρά τη δίαιτα τα επίπεδα χοληστερόλης είναι αυξημένα τότε πρέπει ο ασθενής να απευθυνθεί στι γιατρό του για θεραπεία
-Αν ένα άτομο είναι αδύνατο κι έχει αυξημένη χοληστερόλη τότε πρέπει να ακολουθήσει μια δίαιτα με περιορισμένη πρόσληψη χοληστερόλης και αυξημένη πρόσληψη λιπών που μειώνουν την τιμή της χοληστερόλης
-Τα σπορ ρίχνουν την κακή χοληστερόλη και αυξάνουν την καλή. Τα σπορ πρέπει να είναι αντοχής όπως τζόγκινγκ, ποδήλατο και να γίνονται κάμποσες ώρες την εβδομάδα
-Γενικά η αλλαγή συνηθειών διατροφής, η φυσική άσκηση, η διόρθωση της αρτηριακής υπέρτασης, η διακοπή καπνίσματος και η φαρμακευτική αγωγή όταν είναι απαραίτητη, είναι τα προληπτικά μέτρα για ν' αποφευχθεί ένα αγγειακό επεισόδιο είκοσι ή τριάντα χρόνια αργότερα
-Η διαπίστωση υπερχοληστερολαιμίας πρέπει να οδηγεί σε οριστική μεταβολή των μέχρι τότε συνηθειών διατροφής του ατόμου
-Και να θυμόμαστε ότι τα λίπη είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του οργανισμού κι επομένως ακόμη και η δίαιτα που στοχεύει στην υπερχοληστερολαιμία πρέπει να του εξασφαλίσει διάφορες κατηγορίες λιπών, τόσο ζωικών, όσο και φυτικών...
Πληροφορίες για την χοληστερίνηΗ χοληστερίνη είναι ένα μόριο λίπους που παράγεται στο συκώτι και είναι απαραίτητη για πληθώρα λειτουργιών στον οργανισμό. Είναι απαραίτητη για τη δημιουργία της μεμβράνης των κυττάρων, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος (για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών: μόρια που μεταφέρουν τη πληροφορία στο νευρικό σύστημα), μεγάλου αριθμού ορμονών, ως καύσιμο για τον καρδιάκό μυ κ.ά.
Χαμηλά επίπεδα χολήστερίνης στον οργανισμό μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη λειτουργία του: σεξουαλικές δυσλειτουργίες, περισσότερο στρες, λιγότερη ενέργεια.
Ας δούμε ποια είναι η σχέση της χοληστερίνης με την βλάβη στα αγγεία και την αθηρωμάτωση. Είναι γνωστό ότι όταν προκληθεί βλάβη στο τοίχωμα ενός αγγείου, τότε η χοληστερίνη προσκολλάται σ' αυτό για να επικαλύψει τη βλάβη, έτσι δημιουργείται μια αθηρωματική πλάκα. Αυτή η παρατήρηση οδήγησε τον Brown-Goldstein στο Νόμπελ ιατρικής το 1985. Αυτό σημαίνει ότι η χοληστερίνη δεν είναι η αιτία που κλείνουν αρτηρίες, αλλά ένας δεύτερος μηχανισμός άμυνας του οργανισμού σε περίπτωση που υποστούν βλάβη τα αγγεία μας (από ιώσεις, κάπνισμα, τοξικές ουσίες κ.α.).
Η χοληστερίνη μεταφέρεται στο αίμα σε μορφή μεγάλων (καλά) και μικρών (κακών) μορίων. Τα μικρά μόρια διεισδύουν πιο εύκολα και επικάθονται στο τοίχωμα των αγγείων, ενώ τα μεγάλα μεταφέρονται στο αίμα χωρίς να επικάθονται στα τοιχώματα. Κανένα φάρμακο δεν επιδρά στο μέγεθος αυτών των μορίων.
Δύο μεγάλοι επιστήμονες ο Linus Pauling (2 βραβεία Νόμπελ) και ο συνεργάτης του ερευνητής Matthias Rath ισχυρίζονται ότι οι βλάβες στα αγγεία μας προκαλούνται κυρίως λόγω έλλειψης βιταμίνης C και άλλων θρεπτικών στοιχείων. Παρόλο που η λήψη φρέσκων φρούτων και λαχανικών είναι πολύ σημαντική η αλλοίωση λόγω επεξεργασίας των τροφών τις στερεί από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Το σύγχρονο τοξικό περιβάλλον αυξάνει τις ανάγκες μας σε βιταμίνη C ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η πρόσληψη μέσα από τις τροφές. Η ελάχιστη ημερήσια δόση για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού είναι 1000 mg. Φανταστείτε ότι ένα πορτοκάλι περιέχει 55 mg, αν βέβαια το φάμε με τη φλούδα και τα κουκούτσια, μέσα σε λίγες ημέρες αφού κοπεί από το δέντρο.
Όταν λοιπόν δεν υπάρχει αρκετή C και αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην εσωτερική επιφάνεια των αγγείων. Σε αυτό το σημείο το σώμα δίνει εντολή στο συκώτι να παράγει παραπάνω χοληστερίνη, έτσι ώστε να επιδιορθώσει, έστω και επιφανειακά, τη βλάβη. Αν οι βλάβες βέβαια είναι πάρα πολλές και η χοληστερίνη που επικάθεται σε αυτές το ίδιο, τότε τα αγγεία αποφράσσονται και έχουμε στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά κ.λπ.
Η λύση είναι να χορηγήσουμε βιταμίνη C και αυτό θα επιτρέψει στον οργανισμό να αποκαταστήσει τη βλάβη. Αυτό έχει αποδειχθεί με μελέτες που δείχνουν ότι μετά από χορήγηση επαρκών ποσοτήτων βιταμίνης C μειώνονται τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα και το πάχος της αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία. Αν, λοιπόν, αντί να αυξήσουμε τη χορήγηση βιταμίνης C χορηγήσουμε υπολιπιδαιμικά φάρμακα, τα οποία σταματάνε την παραγωγή χοληστερίνης στο ήπαρ, τότε επιδεινώνουμε την εικόνα και σταματάμε και τον 2ο μηχανισμό άμυνας.
Για να φέρετε την χοληστερίνη σας σε φυσιολογικά επίπεδα θα πρέπει να:
•Καλύψετε τις ανάγκες σας σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και κυρίως βιταμίνη C
•Μειώσετε σημαντικά τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες (ψωμί, μακαρόνια, αναψυκτικά, πατάτες)
•Ασκήστε καθημερινά
•Αυξήσετε τα ω-3 λιπαρά οξέα
Γενικές οδηγίες για την χοληστερίνη
1. Περιορίστε την ποσότητα τροφών που καταναλώνετε.
2. Στη μαγειρική παρασκευή των ζωικών τροφίμων (κρέας, ψάρι, πουλερικά) μη χρησιμοποιείτε πολλά λιπαρά και ιδιαίτερα βούτυρα, σπορέλαια και μαργαρίνες.
3. Καταργήστε από τα γεύματα της ημέρας τα αλλαντικά, τα τυριά και ιδιαίτερα τα κίτρινα και κάθε είδους snack (πατατάκια, γαριδάκια, ξηροί καρποί κ.λπ.).
Θεραπευτική Αγωγή
1. Πολύ υψηλή χοληστερίνη
Επιβάλλεται πόση μόνο νερού και κανενός άλλου ποτού. Στη συνέχεια, πρέπει να καταναλώνουμε μαλακά βρασμένα λαχανικά για κάλυψη αναγκών χορτασμού, επειδή θέμα ισοζύγιου ενέργειας δεν τίθεται. Συνεχίζοντας την κατανάλωση νερού -που πρέπει να υπερβαίνει σε όγκο τα τρία λίτρα- και τα γεύματα με αλάδωτα βρασμένα λαχανικά, προσθέτουμε χυμό λεμονιού μέσα στο νερό και νωπά φρούτα, χαμηλά σε γλυκόζη (γκρέιπφρουτ), στα γεύματα. Παράλληλα με το νερό προσθέτουμε στη διατροφή μας τσάι αραιό με λεμόνι και αφέψημα βοτάνων (αρωματικών κυρίως), ώστε να κερδίσουμε ιχνοστοιχεία (κοβάλτιο) που θα βοηθήσουν ισχυρά ενζυματικά το συκώτι στην απολιπωτική δράση κατά των περιττών λιπιδίων που κυκλοφορούν στο αίμα.
2. Όταν οι τιμές των λιπιδίων έχουν έρθει στα φυσιολογικά επίπεδα
Εφόσον το εργαστήριο πιστοποιήσει τη μείωση των ολικών λιπιδίων, της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, προσθέτουμε στη διατροφή κομπόστες νωπών φρούτων δίχως ζάχαρη, βραστή πατάτα ή ρύζι και φρυγανιές, και συντηρούμε διαιτητικά με τους ταχυφλεγείς αυτούς υδατάνθρακες επί δύο, το ελάχιστο, 24ωρα. Η απολίπωση του αίματος στο τέλος της εβδομάδας είναι σαφέστατη.
3. Για συντήρηση
Εάν είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, επιβάλλεται να μπείτε σε έναν τρόπο διαιτητικής ζωής, τέτοιον ώστε παράλληλα με την απολίπωση του αίματος να χάνετε σωματικό βάρος, ακολουθώντας για πέντε εβδομάδες στερητική δίαιτα ως προς τις ζωικές πρωτεΐνες στο σχήμα που ακολουθεί:
Πρωινό: 1-2 φλιτζάνια αφέψημα (τσάι βοτάνων) με λεμόνι + 2 μικρές (κοινές) φρυγανιές + 150γρ. χυμό πορτοκάλι ή 2 ώριμα νωπά φρούτα εποχής.
10.30 π.μ.: 1 μικρή (κοινή) φρυγανιά + 1 νωπό μέτριο φρούτο ή 150γρ. νωπό χυμό γκρέιπ φρουτ.
μεσημεριανό και δείπνο: βραστή σαλάτα (δίχως λάδι) ή παρασκεύασμα λαχανικών (φασολάκια, αρακάς, λάχανο, κουνουπίδι, αγκινάρα) με νωπή ντομάτα (δίχως λάδι) και κρεμμύδι + πολλά μυριστικά (μαϊντανός, άνηθο, δυόσμο, σέλινο, ρίγανη κ.λπ.) + 150-200γρ. καθαρισμένη πατάτα (στη σαλάτα ή στο παρασκεύασμα) ή ρύζι (1 φλιτζανάκι του καφέ ωμό) σκέτο πιλάφι ή σε λαχανικό παρασκεύασμα (πρασόρυζο, λαχανόρυζο, σπανακόρυζο) + 2 κοινά φρυγανάκια + κομπόστα νωπών φρούτων δίχως ζάχαρη.
4.30 - 5.30 μ.μ.: 1-2 φλιτζάνια αφέψημα (τσάι) βοτάνων δίχως ζάχαρη και 1 νωπό μέτριο φρούτο ή 150γρ. νωπό γκρέιπ-φρουτ + 1 κοινή φρυγανιά.
Πριν από τον ύπνο και εφόσον από το τελευταίο γεύμα μεσολαβεί χρόνος δύο τουλάχιστον ωρών: 150γρ. νωπό χυμό πορτοκαλιού ή ψυχρή κομπόστα (οι καρποί δεν βράζονται, μόνο μουσκεύουν στο νερό) από τρία ξερά
Η καλή χοληστερόλη μπορεί να αυξηθεί, επίσης, με την κατάλληλη δίαιτα και τη σωματική άσκηση κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί με κάθε κύριο γεύμα.
Φυσικά συμπληρώματα διατροφής για την χοληστερίνη
Προκειμένου να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να ελαττώσει τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, μπορείτε να λαμβάνετε τα εξής φυσικά συμπληρώματα:
-ΙΧΘΥΕΛΑΙΟ (Ω3, Ω6 και Ω9 λιπαρά οξέα), το οποίο με τα απαραίτητα λίπη που περιέχει παρουσιάζει θετική επίδραση στην καρδιά και το κυκλοφορικό, ενώ στην υψηλή κατανάλωση ιχθυελαίων πιστεύεται ότι οφείλεται το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό περιστατικών καρδιόπαθειας που παρατηρείται στους Εσκιμώους.
-ΧΡΩΜΙΟ, το οποίο θεωρείται πως βοηθά στην μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.
-ΣΚΟΡΔΟ, που βοηθά στην ελάττωση των τιμών της χοληστερόλης στο αίμα και πιστεύεται ότι έχει σημαντικές ευεργετικές επιδράσεις στην καρδιά και το κυκλοφορικό.
-ΛΑΔΙ ΑΠΟ ΣΠΟΡΟΥΣ ΚΑΡΔΑΜΟΥ, λαμβάνεται εσωτερικά, σε ποσότητα 25 ml, προ ύπνου.
-ΜΑΓΝΗΣΙΟ, το οποίο σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες έχει την ικανότητα (κυρίως, όταν συνδυάζεται με ασβέστιο) να βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού με τρόπο ηπιότερο και περισσότερο ελεγχόμενο σε σχέση με τα φάρμακα που χορηγούνται κατά της χοληστερόλης (στατίνες), τα οποία ελαττώνουν τα επίπεδα των LDL λιποπρωτεϊνών γρήγορα και με μεγάλη οξύτητα.
Βότανα για την χοληστερίνη
-ΒΕΡΟΝΙΚΗ (Veronica officinalis), το οποίο παρουσιάζει ευεργετική επίδραση στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Καταναλώστε το ως βάμμα ή με τη μορφή τσαγιού, δυο φορές την ημέρα.
-ΓΑΪΔΟΥΡΑΓΚΑΘΟ (Cardus marianus), το οποίο θεωρείται εξαιρετικό βότανο για το συκώτι και το πάγκρεας, δηλαδή εκτός από το ότι βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, επιδρά θετικά και σε παθήσεις όπως ηπατίτιδα, διαβήτης, δυσπεψία, κ. α. Διατίθεται σε μορφή βάμματος.
-Άγρια αγκινάρα (Cynara scolymus), φυτό με παρόμοιες ιδιότητες και δράση με το γαϊδουράγκαθο (ή Αγκάθι της Παναγιάς).
Χρήσιμες συμβουλές για την επιλογή και παρασκευή των κατάλληλων τροφών-Περιορίστε την ποσότητα της τροφής, ώστε να φτάσετε ή να πλησιάσετε όσο το δυνατόν περισσότερο στο ιδανικό σας βάρος, διότι η παχυσαρκία είναι μια από τις συχνότερες αιτίες υπερχοληστερολαιμίας.
-Περιορίστε την ποσότητα των λιπών της διατροφής σας στο 30% περίπου της συνολικής ενέργειας. Δηλ. αν παίρνουμε τη μέρα 2000 θερμίδες, το 30% είναι 600 θερμίδες. Επειδή το κάθε γραμμάριο λίπους έχει 9 θερμίδες, διαιρούμε το 600 με το 9 και έχουμε ημερήσια κατανάλωση λίπους περίπου 65 γρ. Προσοχή όμως Μεγάλη σημασία έχει το είδος του λίπους που θα καταναλώσουμε.
Οι ιδανικές αναλογίες είναι: Το 50% του συνόλου των λιπών να είναι μονοακόρεστα λίπη (δηλ ελαιόλαδο), το 25% πολυακόρεστα λίπη (δηλ σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, βαμβακέλαιο) και μόνο το υπόλοιπο 25% κορεσμένα λίπη (συνήθως τροφές ζωικής προελεύσεως όπως κρέας και γάλακτοκομικά προϊόντα).
-Περιορίστε τις τροφές που έχουν πολλή χοληστερόλη. Τέτοιες είναι βασικά το κρέας, τα αυγά, τα θαλασσινά και τα γάλακτοκομικά προϊόντα από πλήρες γάλα.
-Αγοράζετε άπαχα μέρη κρέατος. Αφαιρέστε τα λίπη πριν το μαγείρεμα, και στραγγίξατε όσο περισσότερο λίπος μπορείτε πριν το σερβίρισμα (χρησιμοποιείστε, χαρτοπετσέτες εάν είναι αναγκαίο). Αναπτύξτε τη συνήθεια να τρώτε περισσότερα ψάρια (όχι θαλασσινά) και πουλερικά (αφαιρέστε την πέτσα πριν το μαγείρεμα).
-Αποφεύγετε τις τροφές που περιέχουν βούτυρο, όπως πλήρες γάλα, βούτυρο γάλακτος. Αναζητείστε με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά γάλα, τυριά και γιαούρτι. Όταν ψωνίζετε να θυμόσαστε ότι υπάρχει το κρυμμένο λίπος σε πολλά καταναλωτικά αγαθά, όπως τα γλυκά, οι πίττες, οι πάστες και τα μπισκότα.
-Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλά για σας, όπως, επίσης, το ψωμί, τα σιτηρά, τα ζυμαρικά και το ρύζι.
-Το μυστικό της υγιεινής διατροφής είναι ο τρόπος μαγειρέματος. Το μαγείρεμα στον ατμό, στο φούρνο, στη σχάρα ή στο γκριλ είναι επίσης καλό. Πολλές τροφές μπορούν να μαγειρευτούν χωρίς λίπος σε φούρνο μικροκυμάτων ή σε αντικολλητικό τηγάνι.
-Εάν χρειάζεται να τηγανίσετε χρησιμοποιείστε ελαιόλαδο.
-Το επιπλέον λίπος στις σούπες μπορεί να αφαιρεθεί ψύχοντάς το στο ψυγείο για μερικές ώρες και απομακρύνοντας το πηγμένο λίπος της επιφάνειας.
-Αποφεύγετε τις πλούσιες σε θερμίδες τροφές, όπως αυτές που περιέχουν πολλά λίπη.
-Εάν τα τριγλυκερίδια είναι πάνω από 250 mg/dl, χρειάζεται χάσιμο βάρους, δίαιτα πτωχή σε λιπαρά (10% λιπαρά), άσκηση και αποφυγή αλκοόλ. Εάν είναι πάνω από 1000 υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παγκρεατίτιδας.
-Είναι από χρόνια γνωστό ότι όταν κάποιος ακολουθεί δίαιτα που οδηγεί σε μείωση της συγκέντρωσης της χοληστερίνης μειώνει όχι μόνο την «κακή» αλλά και την «καλή» χοληστερίνη, μειώνοντας έτσι τη θετική επίπτωση που θα μπορούσε να έχει η μείωση της «κακής» χοληστερίνης στην υγεία.
-Ο συνδυασμός δίαιτας και άσκησης όχι μόνο μειώνει την «κακή» χοληστερίνη πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι από μόνη της η δίαιτα, αλλά και ίσως σπουδαιότερο ακόμη διατηρεί ή και αυξάνει την «καλή» χοληστερίνη, μεγιστοποιώντας έτσι το θετικό αποτέλεσμα.
Χοληστερίνη και οστρακοειδήΈνα από τα δημοφιλή τρόφιμα που είναι και πρωταγωνιστές στα νηστίσιμα τραπέζια είναι τα οστρακοειδή. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι 100γρ οστρακοειδή την ημέρα χαρίζουν στον οργανισμό ωφέλιμες ουσίες που αυξάνουν την πνευματική διαύγεια, ενώ η ίδια ποσότητα είναι ιδανική και για το καρδιαγγειακό σύστημα, παρόλο που για αιώνες τα στρείδια θεωρούνταν αφροδισιακά.
Η φήμη ότι τα οστρακοειδή - κυρίως τα στρείδια, τα μύδια και τα καβούρια - είναι επικίνδυνα για το καρδιαγγειακό σύστημα, δεν ισχύει. Όχι μόνο δεν είναι εχθροί του καρδιαγγειακού συστήματος, αλλά, στην πραγματικότητα, προστατεύουν τις αρτηρίες και τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας σημαντικά την κακή χοληστερίνη. Περιέχουν επίσης, μεγάλες ποσότητες λιπαρών οξέων ω-3 που προλαμβάνουν τους επικίνδυνους θρόμβους στα αιμοφόρα αγγεία, προστατεύουν την καρδιά και είναι ευεργετικά σε πολλές άλλες ασθένειες, όπως τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, το άσθμα, τις αλλεργίες, τους πονοκεφάλους, την ψωρίαση και τον καρκίνο. Συγκεκριμένα έρευνες έδειξαν ότι τα στρείδια, τα καβούρια και τα μύδια μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της χοληστερίνης κατά 9%.
Τα μύδια μειώνουν και τα τριγλυκερίδια κατά 61%, τα στρείδια κατά 51% και τα καβούρια κατά 23%.
Οι γαρίδες και η σουπιά δεν μειώνουν τη χοληστερίνη, αλλά, αντίθετα με ότι πιστεύαμε, ούτε και την ανεβάζουν.
Τα οστρακοειδή καθώς και άλλα θαλασσινά, όπως λέει και η παράδοση, πράγματι αυξάνουν την πνευματική ενέργεια, βελτιώνουν αισθητά τη διάθεση και αυξάνουν τη πνευματική απόδοση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι χαμηλά σε λιπαρά και υδατάνθρακες, αλλά πλούσια σε πρωτεΐνη, ενώ παρέχουν μεγάλες ποσότητες του αμινοξέος τυροσίνη στον εγκέφαλο, ο οποίος την μετατρέπει σε ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη, δύο χημικά που συμβάλλουν σημαντικά στην πνευματική διαύγεια.
Προσοχή, όμως στις υπερβολές. Καταρχάς, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα οστρακοειδή, όπως όλα τα τρόφιμα έχουν και αυτά τις θερμίδες τους, οπότε δεν πρέπει να ξεχνιόμαστε πάνω στο τραπέζι και να μην συνειδητοποιούμε το πόσο τρώμε. Πολλοί παραπονιούνται την περίοδο αυτή ότι δεν χορταίνουν με τα θαλασσινά όπως με μία μπριζόλα και γι΄ αυτό τα συνοδεύουν με αρκετή ποσότητα από ψωμί, πατάτες ή μακαρόνια και φτάνουν μετά το Πάσχα να έχουν πάρει κιλά. Επίσης, σχετικά με αυτά που προαναφέραμε, μην νομίζετε ότι μεγαλύτερη δόση από 120γρ θα σας προσφέρει επιπρόσθετη πνευματικά ενέργεια. Η τυροσίνη δημιουργεί τα χημικά αύξησης της ενέργειας μόνο όταν είναι απαραίτητα, δηλαδή, όταν ο εγκέφαλος τα χρησιμοποιεί ήδη. Τα οστρακοειδή είναι ικανά να διατηρούν την λειτουργία του εγκεφάλου σε πολύ καλά επίπεδα, αλλά δεν μπορούν να τον κάνουν να ξεπεράσει τις δυνατότητές του!
Προδιαθεσικοί παράγοντες για στεφανιαία νόσο
Τέλος, ας γνωρίσουμε ποιοί άλλοι εκτός από την υψηλή χοληστερίνη, όταν υπάρχουν βλάβες τοιχώματος των στεφανιαίων αγγείων, είναι προδιαθεσικοί παράγοντες για στεφανιαία νόσο:
Προδιαθεσικοί παράγοντες ονομάζονται όλοι αυτοί οι παράγοντες που ο καθένας σε κάποιο ποσοστό ευθύνεται για την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, ή που από τη στιγμή της εμφάνισης της νόσου και έπειτα επιβαρύνουν την εξέλιξη και την πρόγνωση της.
•Υψηλή τιμή χοληστερίνης (200 mg/dl) ή της LDL χοληστερίνης (κακής χοληστερίνης). Οι φυσιολογικές τιμές της LDL είναι 160mg/dl για άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο ή με λιγότερους από 2 παράγοντες κινδύνου, 130mg/dl όταν υπάρχουν περισσότεροι από 2 παράγοντες κινδύνου και 100mg/dl όταν υπάρχει ιστορικό στεφανιαίας νόσου (στηθάγχη ή έμφραγμα).
•Υψηλή τιμή τριγλυκεριδίων (200mg/dl). Ο τρόπος μείωσης αυτών των λιπιδίων είναι κυρίως η αλλαγή στη δίαιτα (τροφές χαμηλές σε λιπαρά, αποφυγή τηγανιτών, προτίμηση βραστών ή ψητών κρεατικών και περισσότερο λαχανικών). Τέλος υπάρχουν και πολλά «υπολιπιδαιμικά» φάρμακα τα οποία σε συνδυασμό με δίαιτα επαναφέρουν στο φυσιολογικό της τιμές της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
•Υψηλή τιμή λιποπρωτεϊνης α δηλαδή Lp(a) (30mg/dl). Η λιποπρωτεϊνη αυτή δυστυχώς δεν μειώνεται με τα διάφορα υπολιπιδαιμικά φάρμακα. Χρειάζεται αλλαγή της δίαιτας, άσκηση και ίσως βοηθούν ορισμένα φάρμακα όπως το νικοτινικό οξύ και τα οιστρογόνα, των οποίων όμως είναι πολλές και οι παρενέργειες.
•Χαμηλή τιμή της HDL (καλής) χοληστερίνης 35mg/dl. Η HDL δεν αυξάνεται με φάρμακα, παρα μόνον με σωματική άσκηση, διακοπή καπνίσματος και απώλεια σωματικού βάρους κι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί με κάθε κύριο γεύμα.
•Κάπνισμα. Αναμφισβήτητα αποτελεί έναν από τους 3 βασικότερους παράγοντες κινδύνου, ακόμη και εάν πρόκειται για παθητικό κάπνισμα. Οι ουσίες που εισέρχονται στον οργανισμό μας με το κάπνισμα αφ' ενός επιδρούν άμεσα στα αγγεία, αφ'ετέρου αυξάνουν, την πηκτικότητα του αίματος και μειώνουν την καλή χοληστερίνη προκαλώντας έτσι έμμεσα περαιτέρω βλάβη στην καρδιά και τα αγγεία. Πρέπει δε να τονίσουμε ότι έχει ιδιαίτερη σημασία ο αριθμός των τσιγάρων ημερησίως και λιγότερο η περιεκτικότητα τους σε νικοτίνη.
•Υπέρταση. Άλλος ένας σπουδαίος παράγοντας κινδύνου. Θεωρούνται παθολογικές οι τιμές της συστολικής (μεγάλης) πίεσης 140mmHg (14) και οι τιμές της διαστολικής πίεσης (μικρής) 85mmHg (8,5).
•Παχυσαρκία
•Σακχαρώδης διαβήτης. Ο σακχαρώδης διαβήτης προσβάλλει όλα τα αγγεία του σώματος και ιδίως τα στεφανιαία της καρδιάς.
•Κληρονομικότητα. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ένα άτομο του οποίου κάποιος από τους γονείς πέρασε έμφραγμα σε ηλικία μικρότερη των 70, έχει 2,2 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες για να πάθει έμφραγμα.
•Ηλικία και το φύλο. Οι άνδρες ηλικίας άνω των 45 θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου, ενώ οι γυναίκες μπαίνουν σε αυτή την ομάδα με 10 χρόνια διαφορά (άνω των 55) δηλαδή μετά την εμμηνόπαυση.
•Έλλειψη σωματικής άσκησης. Η άσκηση βελτιώνει το βάρος του σώματος, την πίεση και την χοληστερίνη.
•Άλλοι παράγοντες. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες, που μετρώνται στο αίμα κυρίως, και σχετίζονται με τη στεφανιαία νόσο (ινωδογόνο, ομοκυστείνη, ουρικό οξύ).
Τέλος, σπουδαίας σημασίας είναι το stress ιδιαίτερα σε «αγχώδεις» προσωπικότητες...
www.emedi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου