To σύνδρομο Mobbing στην εργασία

H εσκεμμένη ηθική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, με στόχο την αποπομπή του ατόμου ή μιας ομάδας ατόμων από το εργασιακό γίγνεσθαι, μπορεί να δώσει μέχρις ενός σημείου τον ορισμό του συνδρόμου mobbing. 

Επιστημονικά το σύνδρομο αυτό ορίζεται η άσκηση, στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ συναδέλφων ή μεταξύ ανωτέρου και κατωτέρου στην ιεραρχία, μιας συστηματικής και διαρκούς επίθεσης σε βάρος ενός προκαθορισμένου θύματος, προκειμένου να ωθηθεί να εγκαταλείψει τη θέση εργασίας του.

Στην αγγλική του απόδοση προέρχεται από το ρήμα mob, που σημαίνει επιτίθεμαι, περικυκλώνω, ενώ ο πρώτος που αποδίδει τον όρο είναι ο Hein Leyman (Γερμανός ψυχολόγος) στη Σουηδία, μελετώντας το φαινόμενο στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Το mobbing ασκείται με πολλούς τρόπους: συνειδητή και επαναλαμβανόμενη ταπείνωση, προσβλητική μεταχείριση, ειρωνεία, συκοφαντία, απειλές, αναξιοπρεπής μεταχείριση από προϊσταμένους, ηθελημένη απόκρυψη πληροφοριών αναγκαίων για την εργασία τους, ανάθεση προσβλητικών ή ανούσιων εργασιών, άρνηση ανάθεσης εργασίας. Επίσης, μπορεί να ασκηθεί μέσω απειλών για την επαγγελματική εξέλιξη, όπως είναι η ανάθεση νέων καθηκόντων χωρίς προηγούμενη εκπαίδευση, η ανάθεση επικίνδυνων καθηκόντων, ο υπερβολικός έλεγχος, ο αποκλεισμός από σεμινάρια κατάρτισης ή συνεδριάσεις, η έλλειψη επικοινωνίας, η έλλειψη αναγνώρισης, οι πειθαρχικές απειλές, οι απειλές απόλυσης, η εσκεμμένη υποτίμηση προτάσεων, η αδικαιολόγητη μετάθεση και η υπερφόρτωση υποχρεώσεων με προθεσμίες που δεν μπορούν να τηρηθούν.

Το mobbing, ως εσκεμμένη ηθική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, αποτελεί αιτία για εκδήλωση ψυχικών και σωματικών νοσημάτων. Οι επιπτώσεις του προκαλούν στον εργαζόμενο διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, επιθετικότητα, σωματική κόπωση ή /και τάσεις αυτοκτονίας. Οι επιπτώσεις στην επιχείρηση περιλαμβάνουν πρώτα απ' όλα μείωση του επιπέδου απόδοσης των εργαζομένων που το υφίστανται, μέχρι και κατά 80%, γεγονός που συνεπάγεται μείωση του ρυθμού και της ποιότητας της παραγωγής. Επίσης, προκαλούν διαταραχή των σχέσεων των συναδέλφων και αύξηση των απουσιών από την εργασία λόγω ασθένειας.

Όπως είναι αναμενόμενο,  οι γυναίκες είναι περισσότερο επιρρεπείς σε αυτή τη συμπεριφορά και τα αποτελέσματα πάνω τους είναι καταστροφικά, γιατί είναι ψυχολογικά. Μπορεί να παρουσιάσουν, μεταξύ άλλων, κατάθλιψη, άγχος, σωματική κόπωση και επιθετικότητα.

Στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  γίνονται εξειδικευμένες έρευνες για το σύνδρομο mobbing. Ήδη η Ιταλία, η Γερμανία και η Σουηδία νομοθέτησαν και αναγνωρίζουν το σύνδρομο mobbing ως «επαγγελματική ασθένεια, σοβαρή για την πρόκληση εργατικών ατυχημάτων», ενώ στην Ελλάδα, η ΓΣΕΕ σε  συνέδριό είχε ζητήσει να  υπάρξει ειδική ρήτρα στη νέα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Βιβλιογραφία

mobbingportal.com