Tράχωμα

Το  τράχωμα, ICD-10 A71, είναι μια μεταδοτική λοίμωξη η οποία επηρεάζει τον επιπεφυκότα του οφθαλμού, τον κερατοειδή χιτώνα, και τα βλέφαρα.

Αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες τύφλωσης, ακόμη και σήμερα, κυρίως, σε χώρες με κακές συνθήκες υγιεινής. Η ασθένεια παρατηρείται, κυρίως, στις φτωχές τροπικές ή ημιτροπικές χώρες.

Το τράχωμα προκαλείται από τα χλαμύδια trachomatis. Έχει χρόνο επώασης 5-14 ημέρες. Μεταδίδεται με την επαφή (μολυσμένα δάχτυλα, πετσέτες. κ. ά).

Περίπου 80 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο έχουν ενεργό τράχωμα. Η πλειονότητα αυτών είναι παιδιά.

Αίτια τραχώματος

Οι κακές συνθήκες υγιεινής και ύδρευσης, και η μειωμένη προσωπική υγιεινή και υγιεινή της κοινότητας επιτρέπουν στα βακτήρια να μολύνουν τα μάτια των ατόμων που ζουν σε ενδημικές περιοχές.

Η πρόληψη της απώλειας όρασης απαιτεί κατάλληλη, έγκαιρη αγωγή, εκτός από την εκπαίδευση και τη διδασκαλία ορθής υγιεινής για τους γονείς και τα παιδιά.

Το τράχωμα μεταδίδεται με άμεση ή έμμεση επαφή με τα μάτια, τη μύτη ή τις εκκρίσεις από το λαιμό ενός ατόμου με  τράχωμα, ή έμμεσα μέσω μυγών και άλλων εντόμων που μεταφέρουν αυτές τις εκκρίσεις με τα πόδια τους.

Σε ολόκληρο τον κόσμο, τα Chlamydia trachomatis προκαλούν, επίσης, σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και την επιπεφυκίτιδα των νεογέννητων, που μεταδίδεται από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της γέννας.

Πώς εκδηλώνεται το τράχωμα;

Το τράχωμα επηρεάζει τα βλέφαρα και τον επιπεφυκότα  του ματιού. Ο επιπεφυκότας του ματιού γίνεται κόκκινος και ερεθισμένος (φλεγμονή). Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις από το τράχωμα  μπορεί να οδηγήσουν σε ουλές του επιπεφυκότα και  μειωμένη ή ολική απώλεια της όρασης.

Η κλινική εικόνα και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν, κυρίως, φωτοφοβία, δακρύρροια, αίσθημα ξένου σώματος, υπεραιμία, εκκρίσεις και οίδημα του επιπεφυκότα και των βλεφάρων, θυλές και θυλάκια. Τα θυλάκια προοδευτικά αυξάνουν σε αριθμό και μέγεθος και είναι χαρακτηριστικά για την πάθηση. Εντοπίζονται, κυρίως, στον άνω μεταταρσικό επιπεφυκότα. Συνήθως υπάρχει ευαισθησία στους προωτιαίους λεμφαδένες. Συνυπάρχει κερατίτιδα και σχηματίζεται πάννος, δηλαδή νεοαγγείωση στις επιφανειακές στιβάδες του στρώματος στο ανώτερο τμήμα του κερατοειδή με σύστοιχη θολερότητα. Τα νεοαγγεία προέρχονται από το σκληροκερατοειδικό όριο, όπου επίσης βρίσκονται θυλάκια.

Διάγνωση

Αν και υπάρχουν βακτηριολογικές και άλλες εξετάσεις διαθέσιμες,  το τράχωμα συνήθως διαγιγνώσκεται εξετάζοντας τα μάτια και τα βλέφαρα του ασθενούς.

Επιπλοκές

Οι κυριότερες επιπλοκές τραχώματος  είναι η ξηροφθαλμία, το συμβλέφαρο, το εντρόπιο, η τριχίαση, η θόλωση κερατοειδούς και η απόφραξη της αποχετευτικής μοίρας της δακρυϊκής οδού.

Ποια είναι η θεραπεία για το τράχωμα;

Η θεραπεία είναι σχετικά απλή. Προληπτικά μία εφάπαξ δόση αντιβιοτικών είναι η προτιμώμενη θεραπεία, καθώς και η εξασφάλιση ασφαλούς διαθέσιμου νερού και η διδασκαλία για την απλή καθαριότητα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανέπτυξε μία ασφαλή στρατηγική.

SAFE

S= χειρουργική φροντίδα A= αντιβιοτικά F= προσώπου καθαριότητα E= βελτίωση του περιβάλλοντος (Surgery-Antibiotics-Facial hygiene-Environmental change)

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει έλεγχο για την παρουσία του τραχώματος σε παιδιά ηλικίας 1-9 ετών.

Όταν πάνω από 10% των παιδιών έχουν βρεθεί να έχουν κλινική νόσο, το σύνολο της κοινότητας αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.

Σε περιοχές με λιγότερους ασθενείς, αντιμετωπίζονται μόνο στοχευμένες ομάδες.

Λόγω της μεταδοτικότητας στο τράχωμα, είναι απαραίτητη η θεραπεία όλων που θα μπορούσαν να έχουν έρθει σε επαφή με τα μολυσμένα άτομα.

Η θεραπεία είναι η χρήση της αζιθρομυκίνης συστηματικά σε χάπια και η τοπική χρήση κρέμας οφθαλμικής 1% τετρακυκλίνη ή ερυθροσίνη και σουλφοναμίδες  για αρκετές εβδομάδες.

Όταν το τράχωμα έχει προχωρήσει, η χειρουργική επέμβαση είναι αναγκαία για να αποτραπούν οι  ουλές του κερατοειδούς.

Βιβλιογραφία

• Επίτομη Οφθαλμολογία, Γεωργίου Θεοδοσιάδη, Εκδ. Λίτσας.
• WHO