Αλλεργία στην πενικιλίνη

Οι πενικιλίνες έχουν μεγάλη συχνότητα αλλεργικών αντιδράσεων, ICD-10 Y40.0.

Η πενικιλίνη και άλλα αντιβιοτικά β-λακτάμης συχνά κάνουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Οι αλλεργικές αντιδράσεις από πενικιλίνη οφείλονται στην χημική της δομή.

Η κεντρική δομή αποτελείται από έναν δικυκλικό δακτύλιο β-λακτάμης που δρα σαν απτίνη συνδεόμενος ομοιοπολικά με τις μεταφορικές πρωτεΐνες των ιστών.

Το 95% της συνδεδεμένης με ιστούς πενικιλίνης βρίσκεται σε βενζυλπενικιλοϋλική μορφή και καλείται μέγιστος καθοριστής.

Το 5% της συνδεδεμένης με ιστούς πενικιλίνης αποτελείται από τρεις μη αντιδρώντες μεταβολίτες που ονομάζονται ελάσσονες καθοριστές.

Οι άμεσες αλλεργικές αντιδράσεις, τις περισσότερες φορές, σχετίζονται με κάποιον ελάσσονα καθοριστή. Επιπλέον, κάποιες τροποποιημένες πενικιλίνες μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, στις οποίες ο αντιγονικός καθοριστής είναι η πλάγια αλυσίδα.

Σε περιπτώσεις που η ευαισθησία στην πενικιλίνη είναι άγνωστη, είναι διαθέσιμη η δερματική δοκιμασία πενικιλίνης, που γίνεται από αλλεργιολόγο.

Η ακριβής δερματική δοκιμασία για την πενικιλίνη απαιτεί τη διάθεση των κατάλληλων αντιδραστηρίων: το μόριο της πενικιλίνης, το μέγιστο και τους ελάσσονες καθοριστές και τις κατάλληλα τροποποιημένες πενικιλίνες.

Σε ασθενή με αρνητική δοκιμασία πενικιλίνης δεν θα συμβεί αναφυλαξία από πενικιλίνη σε ποσοστό 100%, δηλαδή η δοκιμασία έχει πλήρη ασφάλεια.

Ένα ποσοστό 75% των ασθενών με αναφερόμενη από το ιστορικό ευαισθησία στην πενικιλίνη έχουν αρνητική δερματική δοκιμασία και δεν διατρέχουν κίνδυνο αναφυλαξίας.

Εκτός αυτού,  4% των ασθενών με άγνωστες ή αρνητικές αντιδράσεις στην πενικιλίνη έχουν θετική δερματική δοκιμασία κι έτσι διατρέχουν κίνδυνο για κάποια εκδήλωση μεσολαβούμενη από IgE.

Μια αρνητική δοκιμασία δεν σημαίνει ότι ο ασθενής δεν θα αναπτύξει μια μη-IgE αντίδραση π.χ. εξάνθημα.

Σημείωση:  Οι κεφαλοσπορίνες και η πενικιλίνη έχουν διασταυρούμενη αντίδραση, εξαιτίας της παρόμοιας δομής τους. Οι μελέτες αναφέρουν μια αύξηση του κινδύνου αντιδράσεων στις κεφαλοσπορίνες 4-8 φορές, σε ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλίνη.

Βιβλιογραφία

http://www.uptodate.com/