Αλλεργία στα μάτια

Τα μάτια είναι τα παράθυρα της ψυχής, επειδή αντανακλούν την κατάσταση του νου μας.

Έτσι νιώθουμε άβολα αν τα μάτια μας είναι κόκκινα, πρησμένα, υγρά, και έχουν φαγούρα.

Τι προκαλεί αλλεργίες στα μάτια

Oι αλλεργίες ματιών συνήθως συνδέονται με άλλες αλλεργικές καταστάσεις, όπως o πυρετός εκ χόρτου (αλλεργική ρινίτιδα), και το ατοπικό έκζεμα (δερματίτιδα).

Οι αιτίες των αλλεργιών των ματιών είναι παρόμοιες με εκείνες του αλλεργικού άσθματος και του πυρετού εκ χόρτου. Τα φάρμακα και τα καλλυντικά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πρόκληση αλλεργιών των ματιών. Αντιδράσεις από ερεθιστικές ουσίες  και από άλλες παθήσεις των ματιών (για παράδειγμα, λοιμώξεις των οφθαλμών) συχνά συγχέονται με την αλλεργία στο μάτι. Παράγοντες περιβαλλοντολογικοί, λοιμώδεις ή ανθρωπογενείς, μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα που συνάδουν με τις αλλεργίες ματιών.

Γιατί είναι τα μάτια  είναι εύκολος στόχος για τις αλλεργίες;

Όταν είναι ανοιχτά τα μάτια, ο επιπεφυκότας  είναι  άμεσα εκτεθειμένος στο περιβάλλον. Περίπου 54 εκατομμύρια άνθρωποι, έχουν αλλεργίες. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν αλλεργικές παθήσεις των ματιών.

Οι άνθρωποι που είναι πιο επιρρεπείς σε αλλεργία των ματιών είναι εκείνοι με ιστορικό αλλεργικής ρινίτιδας και ατοπικής δερματίτιδας και εκείνοι με ισχυρό οικογενειακό και/ή ατομικό ιστορικό αλλεργίας. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 30 ετών.

Τα αλλεργιογόνα που προκαλούν την αλλεργία διεγείρουν την παραγωγή IgE αντισωμάτων τα οποία προκαλούν τα μαστοκύτταρα να καλύψουν τον επιπεφυκότα. Μετά την επανέκθεση στο αλλεργιογόνο, απελευθερώνονται ισταμίνη και άλλοι μεσολαβητές. Το αποτέλεσμα είναι φαγούρα, κάψιμο, ερυθρότητα και φλεγμονή των ματιών, που οδηγεί σε οίδημα. Τα βλέφαρα μπορεί να διογκωθούν, και να κλείσουν τελείως, Μερικές φορές, ο επιπεφυκότας διογκώνεται και εμφανίζει θηλές. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν  ευαισθησία στο φως. Τυπικά, και τα δύο μάτια επηρεάζονται από μια αλλεργική αντίδραση. Περιστασιακά, μόνο το ένα μάτι μπορεί να προσβληθεί, ειδικά όταν μόνο το ένα μάτι τρίβεται με ένα αλλεργιογόνο, και αυτό προκαλεί τα σιτευτικά κύτταρα να απελευθερώσουν περισσότερο ισταμίνη.

Είδη αλλεργικής επιπεφυκίτιδας

•           Εαρινή επιπεφυκίτιδα

Η εαρινή επιπεφυκίτιδα οφείλεται σε αλλεργία από άμεση αντίδραση υπερευαισθησίας. Πρωτοεμφανίζεται σε παιδιά ή εφήβους και διαρκεί 4-10 χρόνια περίπου. Συνήθως υπάρχει ιστορικό αλλεργίας,

Προσβάλλονται και τα δυο μάτια. Τα συμπτώματα είναι, κυρίως, κνησμός, φωτοφοβία, δακρύρροια και εκκρίσεις ινώδεις και βλεννώδεις και είναι εντονότερα τους ζεστούς μήνες του χρόνου.

Ο επιπεφυκότας αποκτά γαλακτώδη απόχρωση και εμφανίζονται άφθονες θηλές στον ταρσό, κυρίως του άνω βλεφάρου (βλεφαρική μορφή) που μοιάζει με λιθόστρωτο. Μερικές φορές οι θηλές είναι πολύ μεγάλες (γιγάντιες). Σπανιότερα οι θηλές εντοπίζονται στο σκληροκερατοειδικό όριο (βολβική μορφή) και στη σύστοιχη μοίρα του κερατοειδή σχηματίζεται ψευδογεροντότοξο.

Μερικές φορές στο πάνω μέρος του κερατοειδή δημιουργούνται έλκη, μετά τη θεραπεία των οποίων παραμένουν μερικές θολερότητες. Σπανιότερα σχηματίζεται μικρός πάννος.

Θεραπευτικά συνιστάται ανάλογα με την περίπτωση η χορήγηση διαφόρων κολλυρίων (κορτιζονούχα, αντιισταμινικά, αγγειοσυσπαστικά, Sodium Cromoglycate, ψυχρά επιθέματα, αλλαγή περιβάλλοντος ή απευευαισθητοποίηση, χειρουργική εκτομή ή κρυοπηξία των γιγαντιαίων θηλών. κ.ά.).

•           Επιπεφυκίτιδα από χόρτο

Η επιπεφυκίτιδα από χόρτο συνυπάρχει, συνήθως, με αλλεργική ρινίτιδα και οφείλεται σε αλλεργία (στη γύρη, το χόρτο κ.ά)

Εκδηλώνεται με ελαφρά υπεραιμία του επιπεφυκότα και λίγες εκκρίσεις. Σπανιότερα παρατηρείται εκχύμωση. Η συχνότητα των επεισοδίων και η ένταση της προσβολής μειώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Θεραπευτικά συνιστάται η απομάκρυνση από τα αλλεργιογόνα. Συμπτωματική θεραπεία γίνεται με αγγειοσυσπαστικά κολλύρια, συστηματική χορήγηση αντισταμινικών και κρύα επιθέματα.

•           Φαρμακευτική επιπεφυκίτιδα

Η επιπεφυκίτιδα που προκαλείται από τοπική χρήση φαρμάκων κολλυρίων ή οφθαλμικών αλοιφών είναι αλλεργικής ή τοξικής αιτιολογίας.

Η τοξική επίδραση του φαρμάκου εμφανίζεται αμέσως (π.χ κολλύριο νιτρικού αργύρου ή μετά από μακροχρόνια χρήση π.χ. μυωτικά, IDU, νεομυκίνη). Χαρακτηρίζεται από υπεραιμία και δακρύρροια.

Όταν η επιπεφυκίτιδα προκαλείται από μακροχρόνια τοξική επίδραση σχηματίζονται θυλάκια.

Όταν οφείλεται σε αλλεργική αντίδραση π.χ κολλύριο νεομυκίνης χαρακτηρίζεται από ωχρότητα του επιπεφυκότα, εκχύμωση, υπεραιμία, λίγες εκκρίσεις και εμφάνιση θηλών. Συνυπάρχει κνησμός και αίσθημα ξένου σώματος.

Θεραπευτικά συνιστάται η απομάκρυνση του αλλεργιογόνου και η ενστάλλαξη αποσυμφορητικών και αντιισταμινικών κολλυρίων. Σπανιότερα χορηγείται κορτιζόνη.

Βιβλιογραφία

Επίτομη Οφθαλμολογία, Γεωργίου Θεοδοσιάδη, Εκδ. Λίτσας.