Αλλάζει η θεραπεία στον καρκίνο του μαστού

Γενετική χαρτογράφηση εκατοντάδων όγκων καρκίνου του μαστού επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν τέσσερις κύριοι υπότυποι και ανακάλυψαν ότι ο ένας υπότυπος  μοιάζει πολύ με τον καρκίνο των ωοθηκών, προτείνοντας παρόμοια θεραπεία και στους δύο τύπους καρκίνου δηλαδή του μαστού και των ωοθηκών.

Η μελέτη, στην οποία τα γονιδιώματα 825 όγκων του μαστού εξετάσθηκαν με αλληλουχία ήταν η πιο ολοκληρωμένη για τον καρκίνο του μαστού. Είναι μέρος ενός ερευνητικού προγράμματος των ΗΠΑ για την  γενετική 20 τύπων καρκίνου.

Η ομάδα, που ονομάζεται ''Τhe Cancer Genome Atlas project'' κυκλοφόρησε, πριν, μια παρόμοια έκθεση σχετικά με τις νέες μεταλλάξεις του DNA που επηρεάζουν ένα είδος κακοήθειας των πνευμόνων.

Τα ευρήματα του καρκίνου του μαστού δημοσιεύτηκαν στις 23 Σεπτεμβρίου 2012 στο περιοδικό Nature. Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν την ιατρική άποψη, ότι οι καρκίνοι θα πρέπει να χαρακτηρίζονται βάση  της γενετική τους καταγωγής και όχι βάση της εντόπισής τους στο σώμα.

Η σχέση μεταξύ του  καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών δίνει στους επιστήμονες επιπρόσθετη δύναμη να συγκρίνουν τα αποτελέσματα ίδιων θεραπειών και στους  δύο όγκους.

"Υπάρχουν ορισμένες μεταλλάξεις που μπορείτε να οδηγήσουν σε καρκίνους σε διάφορα όργανα," δήλωσε ο Eric Topol, καθηγητής στο Scripps Research Institute στη La Jolla, της Καλιφόρνιας, ο οποίος, ο ίδιος  δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Αυτό είναι ένα πραγματικό σημείο μετάβασης και πρέπει να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της γονιδιακής αλληλουχίας για να δοθεί  στους ασθενείς καλύτερη θεραπεία του καρκίνου.

Η εξατομικευμένη προσέγγιση φάρμακου έχει τροφοδοτήσει μια κίνηση ανάμεσα σε φαρμακευτικές εταιρείες για τον εντοπισμό θεραπειών  που στοχεύουν σε γενετικές μεταλλάξεις, όπως η Roche, η Zelboraf και η Pfizer.

Στόχοι των φαρμάκων

''Για χρόνια, οι γιατροί έχουν ταξινομήσει τον  καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με την επιθετικότητά του, με την μεταστατική του ικανότητα. με την κυτταρική διαφοροποίηση, με την εμφάνισή του, με το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης κ.α.'', δήλωσε ο Paul Billings, ένας γενετιστής που είναι ιατρικός διευθυντής στο Life Technologies Corp (LIFE), μια εταιρεία κατασκευής αλληλουχίας DNA στην Καλιφόρνια.

"Αυτά είναι ξεπερασμένα», δήλωσε ο Billings. "Τα νέα είναι ένα διαγνωστικό σύστημα που θα βασίζεται σε στόχευση των  μεταλλάξεων  του DNA που υπάρχουν στον καρκίνο του μαστού».

Στη μελέτη του καρκίνου του μαστού, μια ανάλυση με υπολογιστή υποδεικνύει την μορφή που είναι γνωστή ως “basal-like”, που ονομάστηκε έτσι λόγω της ομοιότητας των κυττάρων με τα βασικά κύτταρα του δέρματος, ότι μπορεί να θεραπευθεί με φάρμακα που είτε διακόπτουν  την παροχή αίματος στον όγκο, είτε εμποδίζουν την ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων σύμφωνα με μια δήλωση από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου.

Η έρευνα που  κυκλοφόρησε στις 23 Σεπτεμβρίου 2012 υποστηρίζει την ταξινόμηση του καρκίνου του μαστού σε τέσσερις ομάδες ανάλογα με τους  γενετικούς δείκτες: HER2-θετικοί όγκοι, Luminal Α, Luminal Β και Luminal basal (βασικός ή τριπλά αρνητικός). Luminal σημαίνει κύτταρα του αυλού που μπορεί να επενδύουν τους πόρους του αδένα (ductal) ή να διαμορφώνουν τα τελικά αδένια (alveolar).

Και για να καταλάβουμε τους 4 υπότυπους του καρκίνου του μαστού με βάση τα μοριακά τους χαρακτηριστικά:

Luminal Α: όγκος που εκφράζει ορμονικούς υποδοχείς, ανταποκρίνεται στην ορμονοθεραπεία και συνήθως είναι καλής διαφοροποίησης, δεν εκφράζει τον ki-67 ούτε έχει μεταλλάξεις στο p53.

Luminal B: Όγκος που εκφράζει ορμονικούς υποδοχείς, αλλά η ανταπόκρισή του στην ορμονοθεραπεία είναι αμφίβολη. Σε αρκετές περιπτώσεις η έκφραση των ορμονικών υποδοχέων είναι χαμηλή και η βιολογική του συμπεριφορά, όπως και η πρόγνωσή του πλησιάζει τους τριπλά αρνητικούς όγκους.

HER2-θετικοί όγκοι: Με υψηλό δυναμικό πολλαπλασσιασμού και χαμηλή διαφοροποίηση. Ωστόσο η θεραπεία με trastuzumab έχει αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο την φυσική εξέλιξη αυτού του τύπου

Luminal basal: Είναι τύπος χωρίς έκφραση ορμονικών υποδοχέων, χωρίς έκφραση HER2, με συχνές μεταλλάξεις του p53, χαμηλής διαφοροποίησης και με πολύ κακή πρόγνωση. Ένα 60% εκφράζει ΕGFR και υψηλού μοριακού βάρους κυτταροκερατίνες και ίσως, αποτελεί τον ουσιαστικό πυρήνα της ομάδας των βασικού τύπου καρκίνων του μαστού.

72 Θεραπείες

Περισσότερες από 72 θεραπείες  με βάση τον γονιδιακό έλεγχο  είναι διαθέσιμες ήδη, σύμφωνα με τον Συνασπισμό Εξατομικευμένης Ιατρικής (Personalized Medicine Coalition, μια ομάδα που εδρεύει στην Ουάσιγκτον.

Ανάμεσα σε αυτά τα φάρμακα είναι το Zelboraf της Roche και το Xalkori από την Pfizer που εγκρίθηκε για τη θεραπεία μιας σπάνιας μορφής καρκίνου του πνεύμονα.

"Με αυτή τη μελέτη, είμαστε ένα γιγάντιο βήμα πιο κοντά στην κατανόηση της γενετικής προέλευση των τεσσάρων μεγάλων υποτύπων του καρκίνου του μαστού'', είπε ο Matthew Ellis, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον της Ιατρικής Σχολής του Σαιντ Λούις. "Τώρα, μπορούμε να ερευνήσουμε ποια φάρμακα λειτουργούν καλύτερα για τους ασθενείς με βάση τα γενετικά χαρακτηριστικά των όγκων τους''.

Θεραπείες υπάρχουν, ήδη, για κάποιες από τις γενετικές αυτές μεταλλάξεις. Το Herceptin της Roche απευθύνεται σε ασθενείς των οποίων οι όγκοι έχουν το HER2 θετικό. Υπολογίζεται ότι 226.870 γυναίκες θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού αυτό το έτος, και 39.510 γυναίκες θα πεθάνουν από την ασθένεια, σύμφωνα με το National Cancer Institute.

Η μελέτη για τον καρκίνο του μαστού, που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου και το National  Human Genome Research Institute, είναι η πέμπτη έκθεση που δημοσιεύθηκε από το project του Cancer Genome Atlas.

Βιβλιογραφία

The Cancer Genome Atlas Network. Comprehensive molecular portraits of human breast tumors. Nature. Online Sept. 23, 2012. DOI: 10.1038/nature11