Μπορεί η ύπνωση να βοηθήσει στο αδυνάτισμα;

Αδυνάτισμα και ύπνωση

Η κλινική ύπνωση είναι μια σειρά διαδικασιών κατά τις οποίες ο θεραπευτής καθοδηγεί τον θεραπευόμενο να βιώσει συγκεκριμένες αλλαγές στο πώς αισθάνεται, σκέφτεται ή/και συμπεριφέρεται (οι λεγόμενες υποβολές). Η ύπνωση είναι μια τεχνική, ένα ακόμα εργαλείο δηλαδή που διαθέτει ο θεραπευτής για να βοηθήσει τον θεραπευόμενο.

Η τεχνική εφαρμόζεται για να αντιμετωπίσει προβλήματα, όπως η διακοπή του τσιγάρου, οι αϋπνίες, το άγχος, ο έλεγχος του πόνου (ακόμα και του τοκετού), οι διατροφικές διαταραχές (βουλιμία και ανορεξία), οι ασθένειες του δέρματος (έκζεμα και ψωρίαση), το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες (πρόωρη εκσπερμάτιση, ανικανότητα, ψυχρότητα, ανοργασμία).

Η ύπνωση διαφέρει από τη χαλάρωση της γιόγκα και το διαλογισμό, τόσο στη νευροφυσιολογία του εγκεφάλου όσο και στο στόχο, ο οποίος δεν είναι το άδειασμα του μυαλού ή η μυϊκή χαλάρωση, αλλά η αξιοποίηση του μυαλού για να επιτευχθεί η επιθυμητή αλλαγή. Άλλωστε, η χαλάρωση στην ύπνωση δεν είναι απαραίτητη. Μπορεί κανείς να κάνει ύπνωση και να είναι σε ενεργητική κατάσταση, για παράδειγμα να κάνει στατικό ποδήλατο για να χάσει κιλά.

Τα μάτια, μάλιστα, δεν είναι απαραίτητο να είναι κλειστά, αλλά οι περισσότεροι προτιμούν να κλείνουν τα μάτια, για να νιώθουν πιο άνετα.

Συνήθως, οι θεραπευόμενοι εκπαιδεύονται και στην αυτοΰπνωση, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν τη θεραπεία στο σπίτι και να μην εξαρτώνται συνέχεια από το θεραπευτή (συχνά ηχογραφείται η ύπνωση και τους δίνεται η κασέτα για να ακούνε και μόνοι τους).

Η ύπνωση είναι μία από τις τεχνικές της σύγχρονης ψυχοθεραπείας, η οποία εφαρμόζεται μόνον από επιστήμονες της ψυχικής υγείας, δηλαδή ψυχιάτρους, ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές.

Ο ασθενής έχει τα μάτια ανοιχτά, η συνείδησή του λειτουργεί και έχει τον έλεγχο. Ο θεραπευτής τον βοηθάει να χαλαρώσει, ώστε να αλλάξει το επίπεδο συνειδητότητας και να αποκτήσει πρόσβαση στο ασυνείδητο κομμάτι του εαυτού του.

Οι υποβολές

Όσο ο ασθενής βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση της χαλάρωσης, ο ψυχοθεραπευτής του κάνει προτάσεις (suggestions), του δίνει δηλαδή ιδέες που μπορούν να «εγκατασταθούν» στο μυαλό του και να τον βοηθήσουν να ξεπεράσει το πρόβλημα. Με αυτή τη μέθοδο αποκτάμε πρόσβαση στο τμήμα της συνείδησης, αποθηκεύονται τα απωθημένα, οι ανομολόγητες επιθυμίες, οι φόβοι και τα τραύματα.

Για να καταπολεμήσει τις αρνητικές αυθυποβολές που διοχετεύει η συνείδηση, ο θεραπευτής εμφυτεύει θετικές προτάσεις. Αν κάποιος λέει συνέχεια στον εαυτό του «είμαι χοντρός, δεν θα μπορέσω να αδυνατίσω ποτέ», το συνειδητό κομμάτι του εαυτού του έχει αποφασίσει ότι θα αποτύχει. Ο θεραπευτής μπορεί να καταρρίψει αυτόν τον καταναγκασμό και να αφήσει το «σοφό» κομμάτι του εαυτού του να δράσει. Οι δυνάμεις που έχει κάθε άνθρωπος μέσα του είναι απεριόριστες. Σκοπός της θεραπευτικής ύπνωσης είναι να ανοίξει δρόμους στο κρυμμένο ψυχικό δυναμικό ώστε να αγνοήσει τις απαγορεύσεις που επιβάλει το συνειδητό.

Αν πίσω από την αδυναμία μας να χάσουμε βάρος εντοπίζεται ένα συναισθηματικό μπλοκάρισμα, αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μία απλή δίαιτα. 

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας εφαρμόζουν διάφορες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις (όπως γνωσιακή και συμπεριφορική) και επικουρικά χρησιμοποιούν το «εργαλείο» της θεραπευτικής ύπνωσης. Αυτό που πετυχαίνουμε με τη θεραπευτική ύπνωση είναι να βοηθήσουμε τον ασθενή να εστιάσει στο όραμα μίας νέας ζωής, με την απώλεια κιλών

Ο βασικός στόχος είναι να δει μέσα από την κατάσταση της ύπνωσης την εικόνα του σώματος που θέλει να έχει και να συγκεντρωθεί σε εκείνη.

Στην αρχική συνεδρία ο γιατρός εκτιμάει την κατάσταση του ασθενούς, αποφασίζει τις μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει και θέτει μαζί με εκείνον ένα ρεαλιστικό στόχο αδυνατίσματος, όπως, για παράδειγμα, ένα κιλό την εβδομάδα.

Με τη βοήθεια της ύπνωσης, ο ασθενής μπορεί να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο στο σώμα και τη ζωή του, να ελέγξει συμπτώματα που του φαίνονται ανεξέλεγκτα, να κόψει ανεπιθύμητες ή βλαβερές συνήθειες, να αυξήσει την αυτοσυγκέντρωση και την αυτοπεποίθησή του, να βελτιώσει τις επαγγελματικές του ικανότητες και να είναι πιο αποτελεσματικός στην επίτευξη των στόχων του. 

Η ύπνωση μπορεί να σας βοηθήσει να ρίξετε επιπλέον μερικά κιλά όταν είναι μέρος ενός σχεδίου απώλειας βάρους που περιλαμβάνει δίαιτα, άσκηση και την παροχή συμβουλών.

Η ύπνωση είναι μια κατάσταση εσωτερικής απορρόφησης και συγκέντρωσης. Η ύπνωση γίνεται συνήθως με τη βοήθεια ενός υπνοθεραπευτή που  χρησιμοποιεί λεκτικές επαναλήψεις και νοητικές εικόνες. Όταν κάποιος υποβάλλεται σε ύπνωση, η προσοχή του είναι εξαιρετικά επικεντρωμένη και μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές συμπεριφοράς που μπορεί να τον βοηθήσει να χάσει  βάρος.

Μερικές μελέτες έχουν αξιολογήσει τη χρήση της ύπνωσης στην απώλεια βάρους. Οι περισσότερες μελέτες έδειξαν μόνο μικρή απώλεια βάρους, με μια μέση απώλεια περίπου 6 κιλά.

Η απώλεια βάρους,  συνήθως, επιτυγχάνεται καλύτερα με δίαιτα και άσκηση.

Εάν έχετε δοκιμάσει τη διατροφή και την άσκηση, αλλά εξακολουθεί η ζυγαριά να είναι κολλημένη συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με άλλες επιλογές ή αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε. Μην βασίζεστε μόνο στην ύπνωση για την απώλεια βάρους.

Ακόμη να θυμάστε, ότι κάποιοι είναι ιδιαίτερα δεκτικοί στην ύπνωση, ενώ άλλοι λιγότερο. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε μια μέση κατηγορία, που συχνά ανταποκρίνονται. 

Απορίες για την ύπνωση

1) Είναι δυνατόν με τη βοήθεια της ύπνωσης να θυμηθώ γεγονότα από το παρελθόν μου που πιθανώς έχω ξεχάσει;

Με την ύπνωση μπορεί να γίνει αναδρομή στο παρελθόν, αλλά συνήθως δεν δίνεται έμφαση στις λεπτομέρειες του γεγονότος, γιατί είναι πολύ πιθανό να μην είναι ακριβείς οι πληροφορίες που θα προκύψουν, καθώς εμπλέκεται η φαντασία σας, η επιθυμία σας, αυτό που ξέρετε ότι θέλει ο άλλος να ακούσει κ.λπ. (γι’ αυτό και συνήθως στα δικαστήρια δεν γίνονται δεκτές μαρτυρίες που έχουν προκύψει μέσω της διαδικασίας της ύπνωσης). Προτείνεται, λοιπόν, η αναδρομή σε γεγονότα να εστιάζεται στα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τις σκέψεις, γιατί αυτά μας ενδιαφέρει να αλλάξουμε (ή να αξιοποιήσουμε, στην περίπτωση που πάμε πίσω σε θετικά γεγονότα). Παρά ταύτα, υπό την καθοδήγηση καλά εκπαιδευμένου ειδικού, η ύπνωση έχει θέση και σε περιπτώσεις αμνησίας. 

2) Η ύπνωση μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους;

Κάποιοι είναι ιδιαίτερα δεκτικοί στην ύπνωση, ενώ άλλοι λιγότερο. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε μια μέση κατηγορία, που συχνά αρκεί για τη θεραπευτική δουλειά. Πάντως, κανείς δεν μπορεί να υπνωτιστεί χωρίς τη θέλησή του.

3) Μπορεί να κάνω κάτι που δεν θέλω;

Όχι. Όταν είστε σε ύπνωση, έχετε πλήρη έλεγχο και δεν θα κάνετε κάτι που δεν θέλετε. Τον έλεγχο του νου σας τον έχετε μόνο εσείς. Για να το καταλάβετε με ένα παράδειγμα, εσείς οδηγείτε το αυτοκίνητο και ο θεραπευτής είναι ο συνοδηγός που προτείνει ποια κατεύθυνση να πάρετε για να φτάσετε στον προορισμό σας. Άλλωστε, η ύπνωση κατά πολλούς δεν διαφέρει πολύ από άλλες καθημερινές εμπειρίες, όπως το να «χαθείτε» σε ένα καλό βιβλίο, σε μια ονειροπόληση ή σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.

5) Θα πρέπει να έχω κλειστά τα μάτια μου;

Δεν είναι απαραίτητο, αλλά οι περισσότεροι προτιμούν να κλείνουν τα μάτια, για να νιώθουν πιο άνετα.

6) Πόσες συνεδρίες χρειάζονται;

Εξαρτάται. Συνήθως οι θεραπευόμενοι εκπαιδεύονται και στην αυτοΰπνωση, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν τη θεραπεία στο σπίτι και να μην εξαρτώνται συνέχεια από το θεραπευτή (συχνά ηχογραφείται η ύπνωση και τους δίνεται η κασέτα για να ακούνε και μόνοι τους). Επίσης, την αυτοΰπνωση μπορείτε να την εφαρμόσετε και την ώρα που πονάτε ή φοβάστε, για να περιορίσετε το πρόβλημα.

7) Γίνεται να είναι και κάποιος άλλος στο δωμάτιο μαζί μου;

Καλύτερα όχι (εκτός αν πρόκειται για παιδιά που είναι πάντα μαζί κάποιος κηδεμόνας), γιατί ακόμα κι αν νομίζετε ότι ο συνοδός σας τα ξέρει όλα για εσάς, δεν είναι απίθανο τελικά να πείτε κάτι που δεν θα θέλατε να ακούσει κανείς άλλος, εκτός βέβαια από το θεραπευτή σας, που τον εμπιστεύεστε και στον οποίο ούτως ή άλλως αποκαλύπτετε τα μυστικά σας.

8) Θα θυμάμαι μετά;

Κατά κανόνα θα τα θυμάστε όλα. 

9) Κι αν δεν βγω από την ύπνωση;

Επειδή η ύπνωση είναι τεχνική αυτοελέγχου, τερματίζετε τη διαδικασία όποτε θέλετε. Ακόμα κι αν σας ξεχάσει ο θεραπευτής εν μέσω ύπνωσης, θα επιστρέψετε μόνοι σας στη συνήθη κατάσταση εγρήγορσης ή θα αποκοιμηθείτε για λίγο.

Γράφει ο

Ανδρέας Αρματάς,

Κλινικός Ψυχολόγος, Μ.Α., D.C.H

Τζωρτζ 9 (Πολυτεχνείο)

Τ.Κ.: 106 82

Τηλ: 210-3808656  Κιν: 6944 271 988

e-mail: armatas@hypnosis.gr

Ιστοσελίδα: www.hypnosis.gr