Προστατίτιδα

Γράφει η

Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD 

Ο προστάτης είναι ένας αδένας μεγέθους καρυδιού και περιβάλλει την ουρήθρα. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη  και αποτελεί  απαραίτητο όργανο του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος.

Ποιες είναι οι λειτουργίες του προστάτη;

-Παράγει το σπερματικό υγρό, δηλαδή το ρευστό υγρό που βοηθά να τραφούν και να μεταφερθούν τα σπερματοζωάρια.

-Βοηθά επίσης στην εκσπερμάτωση, λόγω των συστολών συμπίεσης του προστάτη κατά τη διάρκεια του οργασμού.

Είναι αποδεδειγμένο ότι ο προστάτης περνά μέσα από 2 κύριες περιόδους ανάπτυξης:

* Η πρώτη περίοδος της ανάπτυξης παρατηρείται νωρίς στην εφηβεία, όταν ο προστάτης διπλασιάζεται σε μέγεθος.

* Η δεύτερη φάση της ανάπτυξης οδηγεί συχνά σε ό,τι αποτελεί την διόγκωση του προστάτη.

Καθώς ο προστάτης γίνεται μεγαλύτερος, το στρώμα του ιστού γύρω από αυτόν προκαλεί πίεση του προστάτη στην ουρήθρα.

Τι είναι η προστατίτιδα;

Προστατίτιδα, ICD-10 N41, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή της μόλυνσης του προστάτη. Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται συνήθως από  βακτηρίδια, αλλά υπάρχει επίσης η μη βακτηριακή μορφή της νόσου.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την μόλυνση του προστάτη:

-Πρόσφατη λοίμωξη της ουροφόρου οδού

-Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα,  όπως η βλεννόρροια και τα χλαμύδια (Chlamidia)

-Το κάπνισμα

-Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Η προστατίτιδα είναι η πιο κοινή λοίμωξη του ουροποιογεννητικού συστήματος στους άνδρες κάτω από την ηλικία των 50 ετών. Το πρόβλημα είναι ότι αν και η μόλυνση δεν είναι πολύ σοβαρή νόσος, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλες δομές, όπως στους όρχεις και στην επιδιδυμίδα και σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να καταστρέψει τον προστατικό αδένα.

Τα σημεία και συμπτώματα της προστατίτιδας

Η φλεγμονή του προστάτη μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συμπτωμάτων και τα πιο συνηθισμένα είναι:

   1. Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

   2. Συχνή και επείγουσα ούρηση

   3. Δύσκολη ή επώδυνη ούρηση

   4. Ούρηση τη νύχτα

   5. Πυρετό και ρίγη

   6. Γενικευμένο αίσθημα κακής υγείας

   7. Επώδυνη εκσπερμάτωση

   8. Αιματηρό σπέρμα

   9. Σεξουαλική δυσλειτουργία

  10. Πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης, στη λεκάνη ή το περίνεο

Τύποι προστατίτιδας

Ανάλογα με το τι την προκάλεσε και πόσο καιρό διαρκεί η προστατίτιδα, υπάρχουν τέσσερις τύποι:

1. Οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα

Αυτή είναι μια μορφή που είναι σχετικά εύκολο να εντοπιστεί, λόγω των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων. Οι άνδρες με αυτή τη νόσο έχουν συχνά ρίγη, πυρετό, πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και συχνουρία ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας.

2. Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος στους άνδρες συμβαίνουν από μια χρόνιαλοίμωξη του προστάτη. Σε αυτή την περίπτωση, τα συμπτώματα της λοίμωξης του προστάτη είναι ήπια ή δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι τα απλά συμπτώματα ουρολοίμωξης, όπως η επώδυνη ούρηση ή το αίσθημα καύσου.

3. Χρόνια μη βακτηριδιακή προστατίτιδα

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σε ένταση, από ήπια δυσφορία ως αβάστακτη δυσφορία. Ο μηχανισμός της μόλυνσης, μπορεί να είναι φλεγμονώδης ή μη φλεγμονώδης.

Στην φλεγμονώδη μορφή, αν και υπάρχουν σημεία φλεγμονής, τα ούρα και το σπέρμα δεν περιέχουν κανένα συνήθη μολυσματικό οργανισμό.

Στην μη φλεγμονώδη μορφή, δεν υπάρχει καμία ένδειξη φλεγμονής. Έτσι, ορισμένοι  επιστήμονες συσχέτισαν ακόμα και την αυτοάνοση θεωρία με τη χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα.

Οι πιο πιθανές αιτίες της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας  είναι:

*Η ανύψωση, συχνά, μεγάλου βάρους.

*Ορισμένα επαγγέλματα,  όπως οδηγοί φορτηγών ή οι χειριστές βαρέων μηχανημάτων.

*Η σωματική δραστηριότητα. Η υπερβολική άσκηση και ειδικά η ποδηλασία, μπορεί να ερεθίσει τον προστάτη.

*Οι πυελικοί μυϊκοί σπασμοί.

*Δομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος.

4. Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα

Αυτή είναι μια πολύ επικίνδυνη μορφή της νόσου, διότι δεν υπάρχουν συμπτώματα που να υποδηλώνουν λοίμωξη του προστάτη. Δεν υπάρχει πόνος ή δυσφορία, αλλά υπάρχουν  λευκά αιμοσφαίρια στο σπέρμα.

Η διάγνωση της προστατίτιδας

• Τα συμπτώματα και τα φυσικά ευρήματα είναι αρκετά για τη διάγνωση της προστατίτιδας στις περισσότερες περιπτώσεις. Αλλά μερικές φορές, η προστατίτιδα μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, κυρίως επειδή τα σημεία και τα συμπτώματα είναι παρόμοια και σε άλλες καταστάσεις.
• Η δακτυλική εξέταση του ορθού είναι επίσης μια πολύ καλή διαγνωστική μέθοδος, διότι ο οίδημα του προστάτη μπορεί να γίνει αισθητό με το δάχτυλο. Μπορεί επίσης να είναι πολύ επώδυνη.
• Η καλλιέργεια του προστατικού υγρού μπορεί επίσης να αναπτύξει κάποιο μικροοργανισμό. Λαμβάνεται με την ελαφρά συμπίεση του αδένα  ή μέσω ψηλαφητικού μασάζ. Όταν ο προστάτης έχει φλεγμονή, το προστατικό υγρό θα πρέπει να περιέχει ένα μεγάλο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων.
• Η C αντιδρώσα πρωτεΐνη θα είναι αυξημένη. Το ίδιο και η Ταχύτητα Καθιζήσεως Ερυθρών.
• Σε αμφιβολία γίνεται κυστεοσκόπηση με το κυστεοσκόπιο μέσω του πέους και ελέγχεται ο προστάτης ενδοσκοπικά απευθείας.

Θεραπεία  προστατίτιδας

Φάρμακα

Ανάλογα με τον τύπο της προστατίτιδας, ορισμένα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στον  έλεγχο των συμπτωμάτων.

Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν:

1. Αντιβιοτικά: Πριν από τη χρήση των αντιβιοτικών, γίνεται καλλιέργεια προστατικού υγρού και αντιβιόγραμμα. Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει 4 έως 12 εβδομάδες, ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η λοίμωξη.

2. Αλφα-Αδρενεργικοί αποκλειστές που ελαττώνουν την αντίσταση στην ροή των ούρων (άμεση δράση)

3. Αναστολείς της 5-άλφα-αναγωγάσης που συρρικνώνουν τον προστάτη (καθυστερημένη δράση)

4. Αναλγητικά

5. Μυοχαλαρωτικά

Ασκήσεις για την προστατίτιδα

1. Άσκηση για τον προστάτη - Είναι το τέντωμα και η χαλάρωση των μυών της πυέλου (ασκήσεις Kegel)

2. Βιοανάδραση - Αυτή η τεχνική φυσικοθεραπείας, διδάσκει πώς να γίνεται έλεγχος ορισμένων αντιδράσεων του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της χαλάρωσης των μυών.

3. Ζεστά λουτρά - Η έκθεση του περινέου σε πολύ ζεστό νερό για 20 λεπτά ή περισσότερο συχνά ανακουφίζει από τον πόνο.

4. Μασάζ του προστάτη  και ασκήσεις Kegel - Προκαλούν αύξηση της αιματικής κυκλοφορίας της πυέλου και βελτίωση του μυϊκού τόνου.

5. Η συχνή εκσπερμάτιση - Η εκσπερμάτωση δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα συνιστάται για τους ασθενείς με προστατίτιδα, ειδικά κατά τη διάρκεια λήψης αντιβιοτικών.

Χειρουργικές επεμβάσεις για προστατίτιδα

Εάν ένας ασθενής έχει μία βακτηριακή μορφή της νόσου και τα αντιβιοτικά δεν βελτιώσουν τα συμπτώματα, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει για την διάνοιξη των αποφραγμένων πόρων. 

Πάντως η χειρουργική επέμβαση δεν είναι  θεραπεία για την προστατίτιδα.

Εναλλακτικές θεραπείες προστατίτιδας

• Μέθοδος αποστράγγισης του προστάτη

Πρόκειται για μια θεραπεία δημοφιλή στις Φιλιππίνες. Γίνεται, εισάγοντας ένα δάκτυλο μέσα στο ορθό σε τακτά χρονικά διαστήματα για την αύξηση της πίεσης στον προστάτη και γίνεται παράλληλα με την χρήση  αντιβιοτικών.

• Ο βελονισμός μαζί με την λήψη φυτικών φαρμάκων

Μπορούν σε συνδυασμό να είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία προστατίτιδας. Μπορούν να βελτιώσουν τη ροή των ούρων και να μειώσουν το οίδημα και την φλεγμονή.

• Διατροφή στην προστατίτιδα

1. Κατανάλωση φρέσκων, μη επεξεργασμένων τροφίμων, όπως τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, η σόγια, τα φασόλια, οι σπόροι, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο και τα ψάρια.

2. Κάθε ασθενής με προστατίτιδα πρέπει να αποφεύγει τη  ζάχαρη, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα,  τα τηγανητά τρόφιμα, το πρόχειρο φαγητό και την καφεΐνη.

3. Πολύ νερό καθημερινά (12 ποτήρια νερό).

• Τα συμπληρώματα διατροφής για την προστατίτιδα

Μερικά από τα πιο κοινά συμπληρώματα που μπορούν να βοηθήσουν στην προστατίτιδα είναι:

* Bromelain - 400 mg 3 φορές την ημέρα σε απόσταση από τα γεύματα.

* Πρωτεολυτικά ένζυμα - Έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών.

* Βιταμίνη C - 500-1000 mg 3 φορές την ημέρα.

* Βιταμίνη Ε - 400 IUs καθημερινά.

* Flaxseed - 2-4 κουταλιές της σούπας την ημέρα. Το Flaxseed γεύμα είναι μια καλή επιλογή, λόγω των ινών λιγνάνης και της μεγάλης περιεκτικότητας σε βιταμίνες.

* Προβιοτικά - Συμπλήρωμα με προβιοτικά, όπως ο acidophilus, αν ληφθεί μαζί με τα αντιβιοτικά, μπορεί να είναι ευεργετική για την εντερική χλωρίδα.

* Quercetin - Φυσικό συμπλήρωμα με ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

* Σελήνιο - Είναι ένα αντιοξειδωτικό, ίσως πιο αποτελεσματικό όταν λαμβάνεται μαζί με βιταμίνη Ε.

* Ψευδάργυρος - 30 mg ημερησίως. Ο ψευδάργυρος είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του προστάτη, η οποία εκκρίνει συμπυκνώματα και ψευδάργυρο. Ο ψευδάργυρος αποτρέπει, επίσης, τις λοιμώξεις. Πιστεύεται ότι παίζει ένα κρίσιμο ρόλο στην κυτταρική ανάπτυξη και διαφοροποίηση, στη ρύθμιση του φυσιολογικού κυτταρικού θανάτου, καθώς και στην αύξηση της ανοσολογικής απόκρισης.

• Φυτικά φυσικά συμπληρώματα για την προστατίτιδα

Τα φυτικά φάρμακα είναι πολύ καλά και αποτελεσματικά και δεν έχουν παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται σωστά και σε προτεινόμενες δόσεις.

Διάφορα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της προστατίτιδας και συναφείς λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος:

* Bearberry - Δρα ως διουρητικό και αντισηπτικό για το ουροποιητικό σύστημα.

* Echinacea και Goldenseal - Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία λοιμώξεων, λόγω των αντι-ιικών και αντιβακτηριδιακών ιδιοτήτων τους.

* Εκχύλισμα γύρης λουλουδιών - Αυτό το φυτικό συμπλήρωμα έχει χρησιμοποιηθεί στην Ευρώπη για πάνω από τρεις δεκαετίες για τη θεραπεία της προστατίτιδας. Ωστόσο, να έχετε κατά νου ότι η γύρη των λουλουδιών δεν είναι το ίδιο με την γύρη μελισσών.

* Pellitory of the Wall που είναι είδος τσουκνίδας - Έχει αντιφλεγμονώδη δράση στο ουροποιητικό σύστημα.

* Το Saw Palmetto - Παρέχει πολλές ευεργετικές επιδράσεις στον προστάτη και στου ουροποιητικό σύστημα.

Και πολλά άλλα βότανα χρησιμοποιούνται:

* Uva Ursi (Arctostaphylos Uva Ursi): διουρητικό, αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος

* Goldenseal (Hydrastis canadensis): διουρητικό, αντισηπτικό, αντιμικροβιακό

* Coneflower (Echinacea purpurea): βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού

* Μετάξι καλαμποκιού (Zea mays): διουρητικό, χαλαρωτικό, μαλακτικό

Τα διάφορα βότανα και τα συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν δυσμενώς με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της προστατίτιδας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις πριν από τη χρήση οποιουδήποτε από τα βότανα.

Βιβλιογραφία

www.urologychannel.com

www.MayoClinic.com

www.naturesfoodpatch.com

emedi.gr

Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

Λ. Γαλατσίου 135 & Μπουμπουλίνας, Γαλάτσι
Τ.Κ.: 111 46
Τηλ: 210 2131940, Κιν: 6974639366
e-mail: sevvimalliou@gmail.com
Ιατρός ΕΟΠΥΥ