Kenaf

Hibiscus cannabinus-Kenaf

Το χρήσιμο φυτό...

Το κενάφ είναι ένα φυτό της οικογένειας Malvaceae. 

Το Hibiscus cannabinus είναι ένα ετήσιο ή διετές φυτό ποώδες που φτάνει το 1.5 με 3.5 m ύψος κι έχει ξυλώδη βάση. Οι μίσχοι του έχουν 1-2 cm διάμετρο και τα φύλλα έχουν 10-15 cm μήκος. Τα λουλούδια έχουν 8-15 εκατοστά διάμετρο και είναι λευκά, κίτρινα ή μοβ. Ο καρπός περιέχει αρκετούς σπόρους.

Οι ίνες περιέχονται στον φλοιό που αποτελεί  το 40% του φυτού. Οι ίνες αυτές είναι μεγάλες (2 - 6 mm) και λεπτές. Το κυτταρικό τοίχωμα είναι παχύ και ο πολτός χαρτιού παράγεται από ολόκληρο το στέλεχος. Η ποιότητα πολτού είναι παρόμοια με το σκληρό ξύλο.

Το Κενάφ καλλιεργείται για τις ίνες του στην Ινδία, το Μπαγκλαντές, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, την Ινδονησία, τη Μαλαισία, τη Νότια Αφρική, το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη, σε μέρη της Αφρικής και σε μικρότερο βαθμό στη νοτιοανατολική Ευρώπη. 

Οι μίσχοι παράγουν δύο τύπους ινών, μια παχύτερη  ίνα στο εξωτερικό στρώμα και μια ίνα λεπτότερη στον πυρήνα. Ωριμάζει σε 100 έως 200 ημέρες. Το Κενάφ είχε καλλιεργηθεί στην Αίγυπτο πριν από 3000 χρόνια. 

Τα φύλλα κενάφ καταναλώνονταν για την διατροφή των ανθρώπων και των ζώων και οι ίνες του χρησιμοποιούνταν για τσουβάλια, σχοινιά και για τα ιστία σε βάρκες αιγυπτιακές.

Στην Ευρώπη δεν είχε εισαχθεί μέχρι τις αρχές του 1900. Σήμερα, οι κύριες περιοχές καλλιέργειας είναι η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ, το Μεξικό και η Σενεγάλη.

Οι κύριες χρήσεις των ινών κενάφ είναι σε σχοινιά, σπάγγους, χοντρό πανί,  χαρτί και ζωοτροφές.

Οι χρήσεις των ινών κενάφ περιλαμβάνουν την παραγωγή ξύλου, μονωτικών, υφασμάτων,  υλικών συσκευασίας, απορροφητικών υλικών,  υλικών για ανάμειξη με ρητίνες για πλαστικά σύνθετα υλικά, υλικών για έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους κ.α. Από το Κενάφ μπορούν  να γίνουν χαλιά, ψάθες, τεχνητό γκαζόν και δοχεία. Το Κενάφ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην κατασκευή αυτοκινήτων (Ford).

Οι σπόροι κενάφ δίνουν ένα φυτικό έλαιο που χρησιμοποιείται, επίσης, για βιομηχανικά λιπαντικά και καλλυντικά και για την παραγωγή βιοκαυσίμων.

Το έλαιο  Κενάφ  έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFA). Το κενάφ σπορέλαιο περιέχει ένα υψηλό ποσοστό λινολεϊκού οξέος (ωμέγα-6) που είναι ένα πολυακόρεστο λιπαρό οξύ. Το λινελαϊκό οξύ είναι το κυρίαρχο λιπαρό οξύ, ακολουθούμενο από ελαϊκό οξύ. Το α-λινολενικό οξύ περιέχεται σε ποσοστό σε 2 έως 4 τοις εκατό. Τα PUFAs είναι απαραίτητα λιπαρά οξέα για τη φυσιολογική ανάπτυξη και την υγεία. Επιπλέον, είναι σημαντικά για τη μείωση της χοληστερόλης και των καρδιακών παθήσεων.

Το λάδι του σπόρου Κενάφ είναι 20,4% του συνολικού βάρους του σπόρου, όπως στο βαμβάκι

Το σπορέλαιο περιέχει:

Παλμιτικό οξύ: 19.1%

Ελαϊκό οξύ: 28,0% (ωμέγα-9)

Λινελαϊκό οξύ: 45% (ωμέγα-6)

Στεατικό οξύ: 3,0%

Άλφα-λινολενικό οξύ: 3% (ω-3)

Η χρήση του κενάφ στην παραγωγή χαρτιού προσφέρει διάφορα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραγωγή χαρτιού από τα δέντρα.

• Το χαρτί κενάφ είναι πιο ανθεκτικό, πιο φωτεινό και πιο καθαρό και λιγότερο επιζήμιο για το περιβάλλον, γιατί χρειάζεται μικρότερη επεξεργασία.
• Διάφορες αναφορές δείχνουν ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις για την παραγωγή χαρτοπολτού από κενάφ είναι περίπου 20 τοις εκατό λιγότερο από ό, τι εκείνες για χαρτοπολτό από δένδρα, κυρίως λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας σε λιγνίνη του κενάφ.
• Ένα στρέμμα  κενάφ παράγει 5 έως 8 τόνους φυτών και φυτικών ινών, ενώ ένα στρέμμα δάσους (στις ΗΠΑ) παράγει περίπου 1,5 έως 3,5 τόνους ίνες ανά έτος.
• Επιπλέον το Κενάφ θεωρείται ένα ανθεκτικό φυτό που απαιτεί ελάχιστα λιπάσματα, φυτοφαρμάκα και νερό.  
• Ενώ στην αρχή το κενάφ είχε χρησιμοποιηθεί αρχικά για την παραγωγή σχοινιών, τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες που το κάνουν άριστη πηγή για χαρτομάζα, για την παραγωγή υφασμάτων, αλλά και πετσετών, λόγω των απορροφητικών του ιδιοτήτων.
• Το κενάφ είναι καλό υλικό για συνθετικά υλικά και ξύλο, άριστο μονωτικό υλικό, απορροφητικό υλικό υγρασίας, αλλά και πετρελαίου και άλλων προϊόντων.
• Επιπρόσθετα, για τη συγκομιδή του οι παραγωγοί δεν χρειάζεται να αγοράσουν νέα μηχανήματα, αφού μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα υπάρχοντα για το καλαμπόκι ή το βαμβάκι.
• Το φυτό είναι άγνωστο κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα, αλλά με μεγάλη προσαρμοστικότητα και δυναμικό παραγωγής βιομάζας στις ελληνικές συνθήκες, οπότε θα μπορούσε να συνεισφέρει σημαντικά στη νέα γεωργική προοπτική της χώρας.
• Οι καλλιέργειες κενάφ μπορούν να αποδώσουν 2 τόνους προϊόντος ανά στρέμμα και 1 τόνο χαρτομάζας ανά στρέμμα.
• Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια παραγωγή κενάφ είναι πολύ περιορισμένη και γι' αυτόν τον λόγο μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Επίσης, μπορεί και να αποτελέσει διέξοδο για τους βαμβακοκαλλιεργητές που στοχεύουν σε αναδιάρθρωση των καλλιεργειών τους.

Βιβλιογραφία

http://www.visionpaper.com