Μύθοι και αλήθειες για την λαπαροσκοπική χειρουργική

Γράφει ο
Πάνος Αντωνίου 
Γενικός Χειρουργός
10 ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
1.Η ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΡΙΘΜΟ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ
Η αλήθεια είναι το ακριβώς αντίθετο! Συμπληρώθηκαν 23 χρόνια από την εφαρμογή της μεθόδου στην Ελλάδα και σχεδόν όλες οι επεμβάσεις στη Χειρουργική που γίνονται λαπαροσκοπικά έχουν γίνει και στην χώρα μας με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
2.Η ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΜΕΘΟΔΟΣ
Είναι όντως αλήθεια, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κοντεύουν 26 χρόνια από αυτό το μεγάλο βήμα της Χειρουργικής και ήδη έχουν ανατείλει τα επόμενα: ρομποτική χειρουργική, διαγαστρική χειρουργική, (NOTES Surgery) τα βλαστοκύτταρα στη Χειρουργική. Άρα όταν οι τελευταίες αυτές εξελίξεις βρίσκονται λίγο πριν η λίγο μετά την αρχική τους εφαρμογή είναι δυνατόν στην Ελλάδα να συζητούμε ακόμα αν χειρουργείται λαπαροσκοπικά ή όχι μια φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως ή μια μεγάλη βουβωνοκήλη. Αν ήμασταν οργανωμένοι και υπήρχε πλήρης καταγραφή των δραστηριοτήτων των χειρουργικών τμημάτων θα αποτυπωνόταν η πραγματικότητα κυρίως στον δημόσιο τομέα υγείας και θα ήταν εμφανής η καθυστέρηση στην εφαρμογή της προόδου. Ευτυχώς όμως οι χιλιάδες χειρουργημένοι λαπαροσκοπικά στην χώρα μας αποτελούν τους κυριότερους υπερασπιστές και διαφημιστές της μεθόδου σε πείσμα όσων ακόμα την πολεμούν.
3.ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΧΟΛΟΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ (για πέτρες στη 'χολή' όπως συνήθως λέγεται)
Τίποτε αναληθέστερο από αυτό!!! Αν και μέχρι σήμερα υπάρχουν δυστυχώς ακόμα επαγγελματίες υγείας που συνειδητά (λόγω προφανώς ελλιπούς εκπαίδευσης συμφερόντων) υποστηρίζουν τον μύθο αυτό, η καθημερινή πραγματικότητα τους διαψεύδει.
Στις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες αλλά και στην Ελλάδα από χειρουργούς που δεν διστάζουν να πρωτοπορούν εφαρμόζεται η λαπαροσκοπική χειρουργική στις εξής επεμβάσεις: χολοκυστεκτομή για χολολιθίαση αλλά και οξεία χολοκυστίτιδα, αποκατάσταση κηλών (βουβωνοκήλη, μηροκήλη, ομφαλοκήλη, επιγαστρική κήλη, μετεγχειρητική κήλη, διαφραγματοκήλη), σκωληκοειδεκτομή, αφαίρεση τμημάτων του εντέρου για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις, διαγνωστικές επεμβάσεις, βιοψίες ενδοκοιλιακών οργάνων, τοποθέτηση δακτυλίου στομάχου και άλλες επεμβάσεις για παχυσαρκία, κυστικοί όγκοι ωοθηκών, αλλά και σαλπιγγεκτομές, υστερεκτομές, γαστρεκτομές, γαστρεντεροαναστομώσεις, νεφρεκτομές, σπληνεκτομές, αφαίρεση όγκων επινεφριδίων, όγκοι και κύστεις ήπατος, λεμφαδενικοί καθαρισμοί και ογκολογική σταδιοποίηση, ριζικές προστατεκτομές, τοποθέτηση διαφόρων καθετήρων και όσο περνά ο καιρός όλο και συνθετότερες επεμβάσεις (πχ οισοφαγεκτομές, παγκρεατεκτομές.
4.Η ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
Ίσως αυτό να είχε αρκετή δόση αλήθειας την πρώτη 5ετία εφαρμογής της μεθόδου. Όμως μετά το 1995 και τις μελέτες που απεδείκνυαν πως οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις γίνονται ασφαλώς στα παιδιά αλλά και σε ασθενείς άνω των 65 ετών (εφόσον βέβαια δεν υπάρχουν άλλες σημαντικές ασθένειες όπως πχ καρδιοαναπνευστικά προβλήματα) και αυτός ο μύθος κατέρρευσε!
5.ΟΙ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΠΟΛΛΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Η πραγματικότητα είναι πως οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις αν και τεχνικά απαιτητικές, είναι ασφαλέστερες των κλασικών 'ανοικτών' επεμβάσεων και αυτό έχει πολλαπλά αποδειχθεί από το 1990 που έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή στη χώρα μας, αλλά μόνο όταν εφαρμόζονται κάτω από αυστηρούς κανόνες και από σωστά εκπαιδευμένους χειρουργούς. Η μεγέθυνση της χειρουργικής εικόνας με το λαπαροσκόπιο, η πρόσβαση μέσω του λαπαροσκοπίου δυσπρόσιτων περιοχών της κοιλιάς και η ελάχιστη επέμβαση στα ενδοκοιλιακά όργανα είναι οι βασικές αιτίες της αυξημένης ασφάλειας αλλά και αποτελεσματικότητας στην εκτέλεση όλο και δυσκολότερων λαπαροσκοπικών επεμβάσεων. Δεν είναι τυχαίο και άλλωστε είναι πασίγνωστο στη χειρουργική κοινότητα πως οι μεγαλύτερες επιπλοκές στην χώρα μας προήλθαν από επιπολαιότητα και υπερεκτίμηση των γνώσεων ενδοσκοπικής χειρουργικής από χειρουργούς που με ελάχιστη εκπαίδευση ξεκίνησαν τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις και στο δημόσιο αλλά και στο ιδιωτικό τομέα υγείας.
6.ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ 'ΑΝΟΙΚΤΩΝ' ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ (Ιδίως όταν αυτές γίνονται με πολύ μικρές τομές)
Ο καθημερινός μύθος! Έχει αποδειχθεί από εκατοντάδες μελέτες εδώ και 15 χρόνια αλλά και από την καθημερινή κλινική εμπειρία πως οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις έχουν σαφώς λιγότερο πόνο χαμηλότερης έντασης διάρκειας, ταχύτερη ανάρρωση με λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, λιγότερο χειρουργικό stress και πολύ μικρότερη διάρκεια νοσηλείας.
7.ΟΙ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΟΣΤΙΖΟΥΝ ΠΟΛΥ
Είναι μια σημερινή πραγματικότητα ότι το κόστος των επεμβάσεων αυτών και σε απαιτούμενα μηχανήματα εργαλεία,  αλλά και σε ιατρικές αμοιβές είναι αυξημένο σε σχέση με τις 'ανοικτές' επεμβάσεις αλλά εδώ δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το συνολικό τελικό κέρδος και για τον ίδιο και την οικονομία γενικότερα που προκύπτει από την ταχύτερη δραστηριοποίηση του χειρουργημένου και επάνοδο του σε πλήρη δραστηριότητα εντός ολίγων ημερών!
8.ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΙ ΠΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΑΠΟ ΟΤΙ 'ΑΝΟΙΚΤΑ'!
Όσο και αν αυτό ακούγεται σαν αξιοπερίεργο είναι αλήθεια πως οι καλά εκπαιδευμένοι ενδοσκόποι χειρουργοί που πρωτοεφάρμοσαν τις νέες τεχνικές αλλά και οι νέοι χειρουργοί της τελευταίας 10ετίας έχουν κύρια εκπαίδευση αλλά και περισσότερες εμπειρίες από την λαπαροσκοπική χειρουργική.
9.ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΩΣ ΟΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΙ ΟΠΩΣ ΟΙ ΠΙΛΟΤΟΙ;
Αυτό είναι απολύτως σωστό! Σήμερα για να αποκτήσει (παγκοσμίως) κάποιος το δικαίωμα να χειρουργεί λαπαροσκοπικά πρέπει να έχει αφιερώσει πολλές ώρες εκπαίδευσης στο πειραματικό χειρουργείο, βοηθώντας έμπειρους χειρουργούς μέσα στο χειρουργείο αλλά και σε εξομοιωτές επεμβάσεων (simulators) κατά το πρότυπο εκπαίδευσης των πιλότων.
10.ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟ ΠΤΥΧΙΟ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ;
Αυτό είναι το μόνο σίγουρο! Πρέπει να αποδεικνύεται από πιστοποιητικά εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης η συνεχής δια βίου επιμόρφωσή του στις νεώτερες εξελίξεις και κατ'επέκταση στην λαπαροσκοπική χειρουργική. Όσο και αν φαίνεται άκομψο να το ρωτήσουμε, δεν είναι κάτι που πρέπει να το υποθέσουμε. Ο λαπαροσκόπος χειρουργός πρέπει να δέχεται και να μπορεί να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις του ασθενούς ακόμα και για την εκπαίδευσή του έτσι ώστε να οδηγηθεί στο χειρουργείο ο ασθενής με πλήρη επίγνωση του ποίος είναι αυτός που θα τον χειρουργήσει, τι θα κάνει ακριβώς και τι πιθανότητες επιπλοκών υπάρχουν. Η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια στον τομέα αυτό εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό και το τελικό αποτέλεσμα.

Γράφει ο
Πάνος Αντωνίου 
Γενικός Χειρουργός
ACRG CoordinatorNeuromodulation Team
Ιστοσελίδα: http://www.entero.gr

ΒΟΛΑΝΑΚΗ 4 ΑΘΗΝΑ, 11526
Τηλ:	210 72 58 160
Κιν:	699 68 85 800